Bağırsak stoması olan bireylerin eşlerinin yaşadıkları sorunların belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, bağırsak stoması açılan bireylerin eşlerinin yaşadıkları sorunları belirlemek amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma, 2 Kasım 2015 – 29 Şubat 2016 tarihleri arasında VKV Koç Üniversitesi Hastanesi Sindirim Sistemi Hastalıkları Polikliniği, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde ameliyat olan 80 stomalı birey ve eşleri ile yapılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Perarson Ki-Kare testi, Fisher's Exact testi, Student t-testi, Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan stomalı bireylerin yaş ortalaması 56.53 ±14.57, %62.5'i erkek, %36.3'ü ilköğretim mezunu, %68.8'i ameliyattan sonra çalışmamaktadır. Stomalı bireylerin %60.0'ının tanısı rektum kanseridir, %72.5'ine ileostomi açılmış, %60.0'ının stoması geçici ve %77.5'inin stoma bakımını yakını yapmaktadır. Stomalı bireylerin eşlerinin yaş ortalaması 54.14±13.63 olup, %62.5'i kadın, %30'u lise mezunudur. Eşlerin ortalama evlilik yılı 29.87±14.52'dir ve %70.0'i çalışmamaktadır. Eşlerin en sık yaşadıkları sorunlar; kötü koku, stoma çevresinde oluşan sorunlar, ev işleri, anksiyete, sesli gaz çıkışı, adaptörü kesme, umutsuzluk ve stomanın görüntüsü ile ilgilidir. Stoma bakımında sorun yaşayanlar eşlerin yaş ortalaması istatistiksel olarak daha yüksetir (p<0.05). Kadınların erkeklere göre daha fazla psikolojik sorunlar yaşadıkları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Ekonomik sorunlar, çalışmayan bireylerde istatistiksel olarak daha fazla bulunmuştur (p<0.05). Eşi ile odasını/yatağını ayıran bireylerin yaş ortalaması istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak; stomalı bireylerin eşleri, fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlar yaşamaktadır. Bu sorunlara yönelik bakım, danışmanlık ve eğitim hizmetlerinin sürekliliğinin sağlanması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Stomalı birey, eş, stoma bakımı, sorunlar, komplikasyonlar

The purpose of this cross-sectional and descriptive study was to identify the contributing factors for problems that partners of intestinal stoma patients are experiencing. The study was performed on 80 stoma patients and their spouses between 2 November 2015 – 29 February 2016 at VKV Koç University Hospital Gastrointestinal Diseases Outpatient Clinics, Istanbul University Istanbul Faculty of Medicine Hospital, Istanbul University Cerrahpaşa Faculty of Medicine Hospital where they have been operated. Data were collected by using a questionnaire developed by the investigator. Pearson's chi-square test, Fisher's Exact test, Student t-test and Mann-Whitney U test were used for data assessments. 62.5% of stoma patients were male, average age was 56.53 ±14.57; 36.3% were primary school graduates and 68.8% were not working after the operation. 60.0% of stoma patients were diagnosed with rectal cancer, 72.5% had open ileostomy, 60.0% had temporary stoma and 77.5% received their stoma care by a relative. Average age of spouses was 54.14±13.63 and 62.5% were women, with 30% high school graduates. Average marriage duration was 29.87±14.52 and 70.0% of spouses were non-working. Most common issues of partners are odor, stoma related issues, housework, anxiety, noisy flatulence, cutting the adaptor, hopelessness, and the stoma appearance. Average age of partners with issues in stoma care was statistically higher (p<0.05). Women had statistically more psychological issues than men (p<0.05). Non-working partners had statistically more financial issues (p<0.05). Average age of partners that separate their rooms/bed was statistically higher (p<0.05). In conclusion, partners of stoma patients experience physical, psychological and social issues. For these issues, ongoing care, consultancy and training should be provided.Key Words: Individuals with stoma, spouse, stoma care, problems, complications