Models of exchange rate determination & an ampirical test of purchasing power parity hypothesis for Turkey

Abstract

öz Sabit parite bazlı, Bretton Woods sisteminin çöküşünün ardından ağırlık kazanan değişken döviz kura politikaları ile birlikte, döviz kuru hareketlerini açıklama yönünde talep de ortaya çıktı. Bu trend araştırmacıları döviz kuru belirleme teorileri üzerinde çalışmalar yapmaya sevk etti. Bu teoriler tek fiyat kanunu ve satmalma gücü paritesi teorileri üzerine kurulmuşlardır. Tek fiyat kanunu özde şunu belirtmektedir, dünyanın herhangi bir yerinde herhangi eş özelliklere sahip iki mal aynı fiyatla satılmalıdır. Tek fiyat kanunu üzerine kurulmuş olan satmalma gücü paritesi teorisine göre ise döviz kurlarını, belli bir zaman peryodundaki ülkelerin karşılaştırmalı fiyat seviyelerindeki değişiklikleri belirler. Değişken fiyatlı mali model basitçe şunu belirtmektedir, istekli döviz değişimi sadece bir para birimi için talep fazlası ve diğer para birimi için arz fazlası var ise meydana gelir. Sabit fiyatlı mali modele göre ise satmalma gücü paritesi teorisinin uzun dönemde geçerli olduğu varsayılmaktadır. Mali modellerde döviz kuru sadece para arz ve talebine göre belirlenirken, Portföy denge modellerinde döviz kuru tüm varlıkların yerel ve uluslararası arz ve talebine göre belirlenmektedir. Son bölümde göreli satmalma gücü paritesi hipotezinin Türkiye için geçerli olup olmadığı test edilmiştir. Test sonucunda bu hipotezi destekleyici bulgular yeterince bulunmuş olmadığından dolayı, çalışmanın son bölümünde satmalma gücü paritesi hipotezinin, karar verme amacı ile kullanılırken, teorik ve ampirik sorunların gözönünde bulundurulması gerkliliği vurgulanmıştır.

ABSTRACT After the failure of Bretton Woods system of fixed parities and the introduction of a floating exchange rate regime for the major currencies, there has been considerable effort to explain the behavior of exchange rates over time, leading to a number of models of exchange rate determination. Starting point of these models are the law of one price and purchasing power parity theories (PPP). The law of one price basically states that the price of a particular good must be same anywhere in the world. Based on law of one price, PPP theory claims that in a certain time period the change in the countries' relative price levels determine the change in the exchange rate between two countries. Monetary models with flexible prices basically states that a voluntary foreign exchange transaction occurs only if there is excess demand for one currency and excess supply for another currency. Monetary models with sticky prices assumes that PPP holds in the long run with a lag. While the exchange rate is determined by the supply and demand for only foreign currency in the monetary models, in the portfolio balance models exchange rate is determined by the supply and demand for all assets in the local and foreign markets. In the last section, an empirical study is undertaken to test whether relative PPP hyphothesis holds for Turkey. Since there is not much empirical support for this hypothesis, we conclude that one must not forget the constraints of PPP framework, when evaluating the results of the tests and using these results for decision making purposes.