Yoğun bakım hemşirelerine verilen radyasyon güvenliği programının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelere yönelik radyasyon güvenliği eğitimi geliştirmek ve bu eğitimin etkinliğini değerlendirmektir.Araştırma nitel ve nicel olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, farklı hastane ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin yoğun bakım ünitesi çalışma koşullarında radyasyon güvenliğinin sağlanması önündeki engelleri belirlemek üzere, nitel çalışma yapılmıştır. Bu kapsamda toplam 42 hemşire ile odak grup görüşmeleri yapılmış ve elde edilen veriler içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci aşaması, öntest- sontest kontrol gruplu araştırma desenine sahip yarı deneysel bir çalışmadır. Deney ve kontrol grupları 62 hemşireden oluşmakta olup, toplam 124 hemşire ile çalışma tamamlanmıştır. Hemşirelerde radyasyon güvenliğinin sağlanmasına yönelik davranışlar uzman görüşleri ile belirlenmiş ve bu veriler gözlem yolu ile toplanmıştır. Hemşirelerin radyasyon güvenliği hakkında bilgi ve tutumları ise araştırmacı tarafından güncel literatür taranarak oluşturulan formlar ile değerlendirilmiştir. Nitel çalışma sonucunda; hemşirelerin iyonize radyasyondan kaynaklı riskleri bilmediği ve iyonize radyasyon farkındalık düzeylerinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu duruma bağlı olarak, yoğun bakım çalışma koşullarında iyonize radyasyondan korunamadıkları ortaya çıkmıştır. Nicel çalışmada ise, yapılan gözlemler sonucunda deney grubundaki hemşirelerin eğitim sonrasında iyonize radyasyondan koruyucu davranışları geliştirmesi hem kontrol grubuna göre, hem de eğitim öncesine göre anlamlı düzeyde artmıştır (p<0,05). Deney grubundaki hemşirelerin radyasyon güvenliği hakkındaki bilgi puanları eğitim sonrasında kontrol grubuna göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Eğitim sonrasında yapılan son gözlemlerde deney grubundaki hemşirelerin bazı kişisel koruyucu donanımların kullanılmasında anlamlı düzeyde azalmalar tespit edilmiştir (p<0,05). Bu araştırmada uygulanan radyasyon güvenliği eğitiminin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin radyasyon güvenliğinin sağlanmasında etkili bir yöntem olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is; to develop education of radiation safety and to evaluate the effectiveness of this training for nurses working in intensive care units. The research consists of two stages: qualitative and quantitative. In the first stage to determine the obstacles to ensuring radiation safety in the intensive care unit working conditions of nurses working in different hospitals and intensive care units qualitative study was carried out. In this point of view, focus group interviews were done with a total of 42 nurses and the data obtained were evaluated by content analysis. The second stage of the research study was a quasi-experimental study with a pre-post test control group. The experimental and control groups consisted of 62 nurses and the study was completed with 124 nurses. To obtain behaviour for radiation safety were determined by expert opinions and these data were collected by observation. The knowledge and attitudes of the nurses about radiation safety were evaluated with the forms prepared by the researcher by reviewing the current literature. As a result of qualitative study; was observed nurses did not know the risks arising from ionized radiation and their level of awareness of ionized radiation was low. As a result, it was found that they could not be protected from ionizing radiation under intensive care working conditions. In the quantitative study, as a result of the observations, it was observed that the nurses in the experimental group developed protective behaviors from ionized radiation after training significantly compared to the control group and before the training (p<0.05). The scores of knowledge and attitudes of the nurses in the experimental group about radiation safety were higher than the control group after the training (p<0.05). After the training in the last observations, significant decreases were found in the use of some personal protective equipment of the nurses in the experimental group (p <0.05). In this study, It was concluded that the radiation safety training developed is an effective method for ensuring the radiation safety of nurses working in intensive care units.