Diyabetli yaşlı bireylerde kırılganlık düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Diyabet, yaşam kalitesini etkileyen ve kırılganlığa sebep olabilen kronik metabolik birhastalıktır. Yaşlanma ile ilişkili bir hastalık olarak kabul edilen ve ivme kazanmaya devameden ciddi bir küresel sağlık sorunudur. Araştırma, yaşlı diyabetli bireylerde kırılganlık ileyaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile planlandı. Araştırma, bir aile sağlığı merkezi ve bir eğitim araştırma hastanesine başvuran 65 yaş veüzeri toplam 210 diyabetli birey ile yapıldı. Araştırmada; yaşlı bireylerin sosyo-demografikve diyabetle alakalı özelliklerini değerlendiren Yaşlı Bireyleri Tanıtıcı Bilgi Formu,Edmonton Kırılganlık Ölçeği (EFS) ve EuroQol-Genel Yaşam Kalitesi Ölçeği (EQ-5D-5L)kullanılmıştır. Olguların %66,2'si (n=139) kadın, %74,3'ü (n=156) evli, %61,0'ı (n=128) ilköğrenimdüzeyine sahip olduğu saptandı. Olguların %18'inin (n=38) kırılgan olmadığı, %24,3'ünün(n=51) görünürde savunmasız olduğu, %20,5'inin (n=43) hafif kırılgan olduğu, %20,5'inin(n=43) orta kırılgan olduğu ve %16,7'sinin (n=35) ise şiddetli kırılgan olduğu saptanmıştır.Edmonton kırılganlık ölçeği ile eq-5d-5l yaşam kalitesi ölçeği arasında negatif yönlü ve ortadüzeyde, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=-0,659; p<0,01). VAS değeri (β=-0,040; p<0,05) değişkeninin kırılganlık düzeyi üzerinde negatif ve anlamlı bir etkiye sahipolduğu görülmektedir. Kırılganlık üzerinde yaş (β=0,273, p<0,001), erkeklere göre kadınlar(β=0,157, p<0,05) ve yalnız yaşamaya göre aile ile yaşama durumu (β=0,163, p<0,05) pozitif vebekarlara göre evli olma (β=-0,277, p<0,01) negatif etkiye sahiptir (F (15,161) =6,692, R 2 =0,384,p<0,001). Yaşlı diyabetli bireylerde yaşam kalitesinin kırılganlık ile anlamlı bir ilişki içinde olduğusaptanmıştır. Yaşam kalitesi düşük olan diyabetli yaşlılarda kırılganlık daha fazladır. Diyabetyönetiminde kırılganlık ve yaşam kalitesi düzenli olarak değerlendirilmelidir. Gelecekaraştırmalarda bu ilişkinin boyutlarının ve katkı sağlayıcıların irdelenmesi önerilir.

Diabetes is a chronic metabolic disease that affects quality of life and can lead to frailty. It isa serious global health problem that is considered an aging-related disease and continues to gainacceleration. Study aimed to investigate the relation between frailty and quality of life with theelderly diabetic people. Study was conducted with 210 elderly diabetic patients who applied to one of the familyhealth centers and a research and training hospital. Data was collected with an Elderly IndividualsIntroductory Information Form that includes 19 questions regarding socio-demographic featuresand characteristics of diabetes, Edmonton Frail Scale (EFS) and EuroQol- Quality of LifeAssessment Scale (EQ-5D-5L). 66.2% (n = 139) of the cases were female, 74.3% (n = 156) were married and 61.0% (n =128) were elementary school graduates. 18% (n = 38) of the cases were not frail, 24.3% (n = 51)were vulnerable, 20.5% (n = 43) were mild frailty, 20.5% (n = 43) were moderate frailty and16.7% (n = 35) were severe frailty. There was a negative and moderate correlation betweenEdmonton Frail Scale (EFS) and EQ-5D-5L-EuroQol- Quality of Life Assessment Scale (r=-0,659; p<0,01). The VAS value (β=-0,040; p<0,05) has a negative and significant effect on thefrailty. Quality of life was found to be significantly correlated with fragility in elderly people withdiabetes. Elderly diabetic people with poor quality of life have greater frailty. Frailty and qualityof life should be evaluated regularly in diabetes management. In future researches, it isrecommended to examine the dimensions of this relationship and the contributors.