Bir sipariş üretim sisteminin planlama ve kontroluna yönelik Q-Gert şebeke modelinin geliştirilmesi ve bilgisayar analizi

Abstract

- V ÖZET Bu çalışmada, çok değişik sistemlere uygulanabilen ve şebeke analizi tekniklerinin en moderni olan Q-GERT tekniğini Türk Sanayiine kazandırmak amacıyla bir sipariş Liretim siste minin planlama ve kontroluna yönelik Q-GERT şebeke modeli ge liştirilmiş ve üretim sisteminde bir uygulaması yapılmıştır. Sorun çözmeye yönelik araştırmada, bir sistemin belir gin özelliklerini incelemek, tartışmak ye geliştirmek için önce sistemin incelenmesi ve amaca yönelik elemanların belir lenerek sistem modelinin kurulması amaçlanır. Bu nedenle bi rinci bölümde sistem ve sistem modeli kavramları tanıtılmış tır. Q-GERT tekniğinin Üstünlüklerini ve model kurma felse fesini daha iyi ifade edebilmek için şebeke analizi teknikle ri tarihi gelişimi içinde özetlenmiştir. Şebeke analizlerine temel felsefeyi veren Çizge Kuramı kavramları ve şebeke ana lizlerine temel oluşturan GANTT diyagramları ikinci bölümde ele alınmıştır. üçüncü bölümde, PERT kavramlarının Q-GERT ile ilişkisi düşünülerek klasik şebeke analizi tekniklerinden olan CPM ve PERT teknikleri Q-GERT'e ışık tutması amacıyla özetlenmiştir. Belirsiz faaliyetlerin söz konusu olduğu sistemlerin analizi için yeni Idüğüm ve dal tanımlamalarıyla faaliyet şebe keleri genelleştirilmiştir. Dördüncü bölümde Q-GERT ile PERT arasındaki köprüyü oluşturan Genelleştirilmiş Faaliyet Şebe keleri adı altında GAN ve GERT şebeke modelleri kısaca tanı tı Imıştı r.- VI Karmaşık şebekelerin çözümlenmesinde analitik teknik lerin yetersiz kalışı bu şebekelerin simulasyonunu zorunlu kılmıştır. Bu nedenle beşinci bölümde GERT şebeke modelleri nin simulasyonu incelenmiştir. Altıncı bölüme kadar Q-GERT şebeke analizi tekniğine temel teşkil eden teknik ve kavramlar incelenmiştir. Bu bölümde GERT tekniğine kuyruk sistemlerini çözümleme yetene ğini katan Q-GERT'in model kurma felsefesi tanıtılmıştır. Mo del kurma felsefesi, basit modellerden karmaşık modellere ilerliyecek şekilde kademeli olarak tanıtılmıştır. Ayrıca şe beke analizi tekniklerinde gelişim zincirinin en son halkası nı oluşturan ve simulasyon yöntemini kullanan. Q-GERT Analiz Programı açıklanmıştır. Böylece geliştirilen üretim planlama modelini tanıtmak için gerekli bilgilerin bir kısmı tamamlan mıştı r. Son bölümde, Q-GERT tekniği kullanılarak geliştirilen şebeke modeli tanıtılmış ve Q-GERT Analiz Programı aracıy la uygulama sonuçları tartışılmıştır. Program eklemelerinin yapılmasıyla gerçek sipariş verilerinin modele etkin bir şe kilde katılabilmesi sağlanmıştır. Ayrıca bil gisayarda yüklü bulunan i ş akış rotalarına ve işlem sürelerine, model simulas yon sürecinde ulaşan bir kodlama yöntemi kullanılarak modele esneklik ve dinamiklik kazandırılmıştır. Böylece sipariş ve rileri değiştikçe ve yenilendikçe model de buna bağlı olarak değişebilmektedir. Aynı zamanda dinamik özellikte bir sistem için geliştirdiğimiz Q-GERT şebeke modeli değişik alanlara ve sistemlere uyarlanabilecek özelliktedir. Bu model üzerinde alternatif kararların denenmesi ile elde edilen bilgisayar sonuçları tartışılmıştır. Böylece işletmenin sistem kapasite sini verimli kullanacak ve sipariş gecikmelerini azaltacak sistem düzeni saptanmış ve bu düzene uygun imalat programları hazırlanmıştır.