İnşaat projelerinde maliyet tahmini ve tahmin yöntemleri

Abstract

ÖZET Ülkemizde ekonomi içinde önemli bir yeri olan inşaat sektörü henüz yeterli gelişmeyi gösterememiştir. Bununla birlikte Türk inşaat firmaları Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da sınırlı da olsa başarılı olabilmişlerdir, ülkemizde bu sektörde yetişmiş eleman ve yeterli bilgi birikiminin var olduğunu söylemek mümkündür. Ancak inşaat firmalarımızın maliyet tahmini ve kontrolü konularına gereken önemi vermedikleri bir gerçektir. Bunun başlıca nedenlerinden birisi konut sektöründe faaliyet gösteren firmaların büyük bir çoğunluğunun küçük inşaat firmaları olmalarıdır. Ayrıca ülkemizde konuta olan büyük talep, inşaatçı firmaların bu konuda duyarlı davranmamalarına yol açmaktadır. Bir inşaatın yapılması sırasında oluşan maliyetleri diğer imâlat işletmelerinden farklı olarak dört grupta toplamak mümkündür. Bunlar: 1. Malzeme maliyetleri, 2. İşçilik maliyetleri, 3. Makina parkı ve ekipman maliyetleri, 4. Genel İmalat maliyetleridir. İnşaat maliyetlerinin tahmini, klasik olarak ihale yöntemiyle yapılacak inşaatla ilgili fiyatın belirlenmesi amacıyla yapılmaktadır. Ancak günümüzde maliyetlerin kontrolü amacının giderek ön plâna çıktığı görülmektedir. İnşaat projelerinde maliyet tahmini oldukça karmaşık bir yapı arzetmektedir. Bu nedenle büyük ölçüdebilgisayar teknolojisinden yararlanmak gerekmektedir. İnşaatlarda maliyet tahmini çalışmaları üç önemli aşamadan oluşmaktadır. Bunlar: 1. Ölçme, 2. Fiyatlama, 3. Hesaplamadır. Ölçme işlemi, inşaatın tamamlanabilmesi için yapılacak veya başka firmalara yaptırılacak olan işlerin neler olduğunun belirlenerek miktarlarının tespit edilmesidir. İkinci aşama olan fiyatlama, metrajı yapılmış olan işlerin gerektirdiği malzeme, işçilik, ekipman ve genel imalat maliyetlerinin birim fiyatlarının oluşturulması aşamasıdır. Fiyatlama işleminin yapılabilmesi için fiyat bilgilerinin önceden bilinmesi gerekmektedir. Ülkemizde devlet ihalelerinde kullanılması zorunlu olan birim fiyatlar Bayındırlık Bakanlığınca her yıl yayınlanan birim fiyatlardır. Ancak bu fiyatlar çoğunlukla pi yasa fiyatları altında kaldığı için inşaatçının bu konu da yeterli piyasa bilgilerine sahip olması gerekmektedir İnşaat maliyetlerinin tahmin edilmesinde son aşama hesaplama işlemidir. Bu aşamada belirlenmiş miktarlar ile birim fiyatlar çarpılarak inşaatın toplam maliyeti bulunmaktadır. İnşaat projelerinde maliyet tahmini amacıyla kullanılan yöntemleri iki ana grupta toplamak mümkündür: 1. Ön aşama tahmin yöntemleri, 2. Son aşama tahmin yöntemleriÖn aşama tahmin yöntemleri, inşaat ile ilgili ayrıntılar henüz belirlenmeden önce yaklaşık, kesin olma yan sonuçlar veren yöntemlerdir. Başlıcaları: - Birim yöntemi, - Hacim yöntemi, - Kat alanı yöntemi, - Kapalı kat alanı yöntemidir Son aşama tahmin yöntemleri ise daha kapsamlı ve karmaşıktır. Hesaplamaların yapılabilmesi için güvenilir ve yeterli bilgiye ihtiyaç olduğu için inşaatla ilgili bütün ayrıntıların bilinmesi gerekmektedir. Genellikle uygulanan son aşama tahmin yöntemleri: - Yaklaşık miktarlar yöntemi ve - Fonksiyonel tahmin yöntemidir