Türkiye`deki siyasi partiler ve Avrupa Topluluğu

Abstract

KAZGAN, Gülten, `AET ve Türkiye İlişkileri`, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 1, İstanbul, iletişim Yayınları, 1983. MÇP» Dünyada Yeni Dengeler, Türk Dünyasının ve Türkiye'nin Mesele leri, MÇP Arşivi, 1989. MÇP Basın Bülteni. Şevket Bülent Yahnici (Gen.Bşk.Yrd.), 28.12.1989. MCP Basln Bülteni. Şevket Bülent Yahnici (Gen.Bşk.Yrd.), 7.10.1989. MCP Programı. Ankara, 1988. ÖZAL, Turgut, Giriş, Anavatan Partisi 29 Kasım 1987 Seçim Beyanna mesi, Ankara, Gökçe Ofset Matbaacılık, 1987. RP Programı. Ankara, 1985. RÖPORTAJ Dergisi. Demirel ile röportaj, Temmuz 1989. SHP Programı. Ankara, 1985. TBMM Tutanak Dergisi. Cafer Tayyar Sadıklar, Cilt 39, Sayı: 87-96 B:89, 0:1, D:17, 14.4.1987. TBMM Tutanak Dergisi. Cahit Karakaş, Cilt 39, Sayı:87-96, B:89, 0:1, D:17, 14.4.1987. TBMM Tutanak Dergisi. Erdal İnönü, Cilt 39, Sayı 87-96, B:89, 0:1, D:17, 14.4.1987. TBMM Tutanak Dergisi. H. Celal Güzel, Cilt 38, Sayı 80-86, B:86, 0:1, D:17, 7.4.1987. TBMM Tutanak Dergisi. Kamuran İnan, Cilt 39, Sayı 87-96, B:89, 0:1, D:17, 14.4.1987. TBMM Tutanak Dergisi. Mehmet Gölhan, Cilt 36, B: 46, 0:1, 14.12.1989 TBMM Tutanak Dergisi. Nuh Mehmet Kaşıkçı, Cilt 38, Sayı 80-86, B: 86, 0:1, D: 17, 7.4.1987. TBMM Tutanak Dergisi. Vahit Halef oğlu, Cilt 39, Sayı 87-96, B:89, 0:1, D: 17, 14.4.1987. Yükseköğretim Kurulu - 72 - Dokümantasyon Mer£@$ÖZET Tezde AT sadece ekonomik bir birlik olarak değerlendirilmemiştir. Topluluk, ekonomik birlik temeline dayanan, siyasi işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan, ortak Avrupa kültürüne sahip ulusların birliği olarak değerlendirilmiştir. Bu birliğin `ortak Avrupa devleti` getir: getirmeyeceği henüz bilinmemektedir. Ancak, siyasi işbirliğinin giderek geliştiği de bir gerçektir. Diğer yandan incelenen partiler; ANAP, SHP, DYP, DSP, RP, MÇP ile sınırlı tutulmuştur.Partiler seçilirken seçmen tabanlarının genişliği dikkate alınmıştır. İkinci Dünya Savaşından sonra Avrupa Birliği'ni gerçekleştirme çabalarının artması sonucu; önce, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, sonra da Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğa kurulmuş tur. Böylece oluşan AT zamanla gelişmiş ve günümüzde oniki üyeli olmuştur. Türkiye Topluluğa kuruluştan itibaren ilgi duymuştur. 196 3 Ankara Anlaşması ve 1970 Katma Protokol, Türkiye-AT ilişkilerinin resmi çerçevesini çizmiştir. 1987 yılında da Türkiye `Tam üyelik` başvurusunda bulunmuştur. Partilerimizden ilk incelenen Anavatan Partisi(ANAP) olmuştur. ANAP, Türkiye'nin AT'na tam üye olmasından yanadır.Bu üyeliğin, uzun yıllar NATO üyeliği yapılmış olması dolayısıyla, bir hak olduğu kanısındadır. Diğer yandan üyeliğin, Türkiye'nin geleneksel dış politikasının doğal bir aşaması olacağı belirtilmektedir. Parti, üyelik sonucu Türk ekonomisinde önemli ilerlemeler sağlanacağı kanısın-dadır. ANAP, sanayinin rekabet gücünün yükseldiği ve AT üyeliğinde, sorun çakmayacağını söylemektedir. Üyelik için en büyük engelin, eko nomiler arasındaki düzey farkı olduğunu belirten ANAP, din farkına fazla önem vermemektedir. Partinin liberal ekonomik görüşü AT düşüncesine uygundur. Demokrasiye bakışı ise, AT standartlarına göre biraz farklıdır. İlerde sorun çıkacağı söylenebilir. Nitekim, AT Komisyon Raporunda, bu konuda eleştiriler yeralmıştır. Kültürel yönden, ANAP 'm muhafazakar tutumu, AT üyeliği için en iyi yol sayılamaz. SHP, AT üyeliğinden yanadır. Bunun Türkiye'nin Avrupa'daki yerini vurgulayacağı, demokrasiye güvence getireceği, ekonomi yi geliştireceği belirtilmektedir. Üyelik için en büyük engelin, demokrasinin eksikleri olduğu belirtilmektedir. Sanayinin rekabete dayanması için, üyelik sürecinde, kontrollü geçiş istenmektedir. Partinin, ekonomide devletin rolünü ve ağırlığını artırıcı politikası, AT düzeninde sorun yaratacaktır. Siyasi düşünceleri, AT standartları ile uyumludur. Kül türel planda, batılılaşmanın savunulması, AT üyeliğini isteyen bir parti için uyumlu bir tutumdur. DYP, Türkiye'nin AT üyeliğinden yanadır. Türkiye'nin geleneksel politikasının önemli bir aşaması sayılan üyeliğin, demokrasiye güç kata cağı, ekpnomiyi güçlendireceği belirtilmektedir. DYP, üyeliğin önündeki en büyük engelin demokrasi eksiklikleri olduğu kanısında dır. Partinin demokrasi anlayışı AT standartlarına uygun olmakla birlikte, özgürlükler konusundaki ihtiyatlı tutumu sorun yaratabilir. Ekonomide savunulan, liberal tutum AT düşüncesine uygun bulunmuştu!*. Kültürel plandaki muhafazakar tutum, toplumun AT'na hazırlanması bakımından yararlı değildir.