Yeni Türk edebiyatında edebi eser mukaddimeleri

Abstract

Recaizade söz ve mana uyumuna önem vererek bir eserin bu sayede güzel sayılabi- leceğini söyler. Samipaşazade Sezai, eserlerde karaktere göre konuşma dili kullanma fikrindedir. Muallim Naci Osmanlıcada Arapça ve Farsçaya ağırlık verir. Nabizade Nazım ve Ebubekir Hazım da halk diline gitmeyi teklif ederler. Bunmların yanında Menemenlizade, kelimelerin telaffuzunu esas alır. Faik Âli dilin hayatiyetini değişimine bağlar. Hüseyin Rahmi herkesin anlayabileceği bir dil peşindedir. Ömer Seyfeddin, Ahmed Hikmet sade, tabii, açık ve milli mefkureyi ifade edebile- cek bir dil anlayışına sahiptirler. Tercüme Ziya Paşa, Avrupa lisanı öğrenmeyi tavsiye eder. Ahmed Vefik Paşa aynî tercüme taraftarı olup açık ve müzeyyen bir tercüme dili kullanmıştır. Ahmed Midhad ise kısmen tercüme, kısmen adaptasyon ve kısmen de telif yolunu tutmuştur. Süleyman Nazif ise harfiyyen tercüme taraftarıdır. Eski Türk Edebiyatı Ziya Paşa, Eski Türk Edebiyatını ele alarak değerlendirmeler yapmıştır. Namık Kemal ise Eski Edebiyata cephe almıştır. Recaizade gazelde Fuzuli ve Nefi'yi beğenir. Şemseddin Sami ise Divan Edebiya- tı'm Arap ve Fars edebiyatları karşısında sönük bulur. Abdülhalim Memduh eski şiirde mananın şekle, yani vezin ve kafiyeye feda edilmiş olduğu düşüncesindedir. Yeni Türk Edebiyatı Şinasi, yeni Türk nesrini, Namık Kemal ise yeni Türk şiirini kurmuşlardır. Yine biz- de vatan sevgisini ilk işleyen Namık Kemal olmuştur. Hamid ise eskiyi yıkarak yeni bir edebiyat vücuda getiren dehadır. Asrın Victor Hugo'su olan Recaizade zeki, kültürlü ve nazik bir insandır. Tevfik Fikret Servet-i Fünunun lideridir. Haşim, resim gibi şir yazan bir şairimizdir. Servet-i fünuncular sanat aşkı ile bir araya gelmiş namuslu insanlardır. Orada hür- riyet aşkıyla edebiyat sevdası birleşmiştir.IV Arap ve Divan Edebiyatları Ziya Paşa, Harabat mukaddimesinde her iki edebiyatı da 1-Eslâf, 2- Evsat, 3- Evâ- hir olmak üzere üç devreye ayırır. Arab edebiyatında Muallâkatü's-seb'a şairleri meşhurdur. İran'da ise Mesnevi'de Firdevsî, kasidede Unsurî ve her sözü sehl-i mümtenî olan Sadî sayılabi- lir. Namık Kemal, Ziya Paşa'yı Tahrib-i Harabat'la tenkid etmiş, onu eskiyi diriltmek- le suçlamıştır. Şemseddin Sami İran şiirini beğenir. Batı Edebiyatları ve Edebiyatçıları Namık Kemal Batı edebiyatı kaidelerini aynen almamızı ister. Ziya Paşa'ya göre Batı edebiyatı tasvire dayanır. Ahmed Mithad Zola'ya karşı çıkar, naturalist roman görüşünü reddeder. Samipaşazade Sezai Batıda fikrin önemli olduğunu söyler. Namık Kemal tiyatroda insan ve hayat gerçeklerine uygunluk arar. Şemseddin Sami ve Namık Kemal tarihî konulu eserlerinde tarihe sadık kalmışlar- dır. Bununla beraber yazarın konuya tasarruf hakkı da vardır. Zor bir edebî tür olan tenkidçi, ilmî, edebî ve ahlakî vasıflara sahip olmalıdır. Namık Kemal üslubun insan şahsiyetinin bir parçası olduğu düşüncesindedir. ___ gteâite >~o*ü^tesyo* mam*nılik ve samimiyeti tercih eder.Recaizade söz ve mana uyumuna önem vererek bir eserin bu sayede güzel sayılabi-leceğini söyler.Samipaşazade Sezai, eserlerde karaktere göre konuşma dili kullanma fikrindedir.Muallim Naci Osmanlıcada Arapça ve Farsçaya ağırlık verir. Nabizade Nazım ve EbubekirHazım da halk diline gitmeyi teklif ederler. Bunmların yanında Menemenlizade, kelimelerintelaffuzunu esas alır.Faik Âli dilin hayatiyetini değişimine bağlar.Hüseyin Rahmi herkesin anlayabileceği bir dil peşindedir.Ömer Seyfeddin, Ahmed Hikmet sade, tabii, açık ve milli mefkureyi ifade edebile-cek bir dil anlayışına sahiptirler.TercümeZiya Paşa, Avrupa lisanı öğrenmeyi tavsiye eder. Ahmed Vefik Paşa aynî tercümetaraftarı olup açık ve müzeyyen bir tercüme dili kullanmıştır.Ahmed Midhad ise kısmen tercüme, kısmen adaptasyon ve kısmen de telif yolunututmuştur. Süleyman Nazif ise harfiyyen tercüme taraftarıdır.Eski Türk EdebiyatıZiya Paşa, Eski Türk Edebiyatını ele alarak değerlendirmeler yapmıştır.Namık Kemal ise Eski Edebiyata cephe almıştır.Recaizade gazelde Fuzuli ve Nefi'yi beğenir. Şemseddin Sami ise Divan Edebiya-tı'm Arap ve Fars edebiyatları karşısında sönük bulur.Abdülhalim Memduh eski şiirde mananın şekle, yani vezin ve kafiyeye feda edilmişolduğu düşüncesindedir.Yeni Türk EdebiyatıŞinasi, yeni Türk nesrini, Namık Kemal ise yeni Türk şiirini kurmuşlardır. Yine biz-de vatan sevgisini ilk işleyen Namık Kemal olmuştur.Hamid ise eskiyi yıkarak yeni bir edebiyat vücuda getiren dehadır.Asrın Victor Hugo'su olan Recaizade zeki, kültürlü ve nazik bir insandır. TevfikFikret Servet-i Fünunun lideridir. Haşim, resim gibi şir yazan bir şairimizdir.Servet-i fünuncular sanat aşkı ile bir araya gelmiş namuslu insanlardır. Orada hür-riyet aşkıyla edebiyat sevdası birleşmiştir.IVArap ve Divan EdebiyatlarıZiya Paşa, Harabat mukaddimesinde her iki edebiyatı da 1-Eslâf, 2- Evsat, 3- Evâ-hir olmak üzere üç devreye ayırır. Arab edebiyatında Muallâkatü's-seb'a şairleri meşhurdur.İran'da ise Mesnevi'de Firdevsî, kasidede Unsurî ve her sözü sehl-i mümtenî olan Sadî sayılabi-lir.Namık Kemal, Ziya Paşa'yı Tahrib-i Harabat'la tenkid etmiş, onu eskiyi diriltmek-le suçlamıştır.Şemseddin Sami İran şiirini beğenir.Batı Edebiyatları ve EdebiyatçılarıNamık Kemal Batı edebiyatı kaidelerini aynen almamızı ister.Ziya Paşa'ya göre Batı edebiyatı tasvire dayanır.Ahmed Mithad Zola'ya karşı çıkar, naturalist roman görüşünü reddeder.Samipaşazade Sezai Batıda fikrin önemli olduğunu söyler.Namık Kemal tiyatroda insan ve hayat gerçeklerine uygunluk arar.Şemseddin Sami ve Namık Kemal tarihî konulu eserlerinde tarihe sadık kalmışlar-dır. Bununla beraber yazarın konuya tasarruf hakkı da vardır.Zor bir edebî tür olan tenkidçi, ilmî, edebî ve ahlakî vasıflara sahip olmalıdır.Namık Kemal üslubun insan şahsiyetinin bir parçası olduğu düşüncesindedir.