Personel devri ve iş tatmini ile işten ayrılma düşüncesi arasındaki ilişkiyi ölçmeye yönelik bir araştırma

Abstract

95 ÖZET Personel devri tanımı konusunda oldukça farklı görüşlerin olma sına rağmen kısaca `işletmeye gieren ve çıkan işgücü hareketleridir` şeklin de ifade edilebilir. Personel devri değişik zamanlarda ve değişik şekillerde etkilenilebilen dinamik bir sistemdir. Personel devri oranı çeşitli formüllerle hesaplanmaktadır. Klasik tanımı; `bir dönem içinde bir işletmede oluşan toplam çıkış ya da giriş miktarının o dönem içinde işletmede bulunan ortalama personel sayısına bölünüp, yüz rakkamı ile çarpılması sonucu elde edilen oran`dır. Personel devri bazı durumlarda istenmezken (ekonomik yük getirdiği için) bazı durumlarda istenir hale gelebilmektedir. (Kadro tıkanıklığının giderilmesi gibi) îşten ayrılmayı davranış türü olarak incelediğimizde çeşitli faktörlerin rol oynadığını görmekteyiz. Bunları; kişisel faktörler, örgütsel faktörler ve diğer faktörler halinde gruplayabilmekteyiz. Araştırmamızın amacı hemşirelerin işten ayrılma düşüncesini bireysel açıdan inceleyerek, iş tatmininin işten ayrılma düşüncesi ile bağlantısını bulmaya çalışmak oldu. Farklı kurumlar arasında bu ilişkinin de farklı olabileceğini düşünerek çalışmamızı kamu ve özel kuruluşta karşılaş-96 tırmalı bir biçimde uygulamayı hedefledik. Bu çalışmanın planlama aşamasında evreni en fazla hemşire çalıştıran kurumlar olan kamu kuruluşu olarak İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi ile özel kuruluş olan International Hospital'da çalışan hemşireler olarak saptanmıştır. Araştırmanın örneklemine bu iki hastanede çalışan hemşireler raslantısal bir yöntemle seçilerek evrenin % 20'sini teşkil edecek sayıda alınmıştır. Veri toplama yöntemi olarak kullanılan anket formu, hemşirelerin sosyo demografik özelliklerini, iş tatminlerini ve işten ayrılma düşüncelerini belirlemeye yönelik bölümlerden oluşmuştur. Bu araştırmanın bağımsız değişkeni olarak incelenen `işten ayrılma düşüncesinin çeşitli bağımsız değişkenlerle olan ilişkisi ki-kare önemlilik testi ve korelasyon analizi ile tesbit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre iş tatmini ile işten ayrılma düşüncesi arasındaki ilişki çok zayıf bir şekilde negatif yönde çıkmıştır. Bu da bizi neden-sonuç ilişkisine götürememiştir. Fakat hemşirelerin işten ayrılma düşünceleri üzerinde etkili olan kişisel ve kurumsal bazı faktörlerin olduğu zayıf da olsa tesbit edilmiştir. Araştırmada her ne kadar işten ayrılma düşüncesinde kuvvetli bir ilişki çıkmasa da, bunun her zaman değişebileceği göz önüne alınmalı dır. Çünkü personel devri değişik zamanlarda, değişik şekillerde etkilenebilen bir sistemdir. Ayrıca mesleki doyumsuzluk ve hizmetin niteliğinin düşmesi de üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Bu görüş çerçeve sinde olumsuz faktörleri uygun stratejilerle kontrol altına alınması, daha doyumlu çalışma koşulları ise işten ayrılmayı düşünmeyi azaltıcı yönde önem taşımaktadır.