Ahıska Türkleri`nde sosyal yapı: Kırgızistan Bağış Köyü örneği

Abstract

Çalışmamız, üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, sosyal yapı ve unsurlarına ilişkin teorik çerçeve, perspektif farklılıkları da dikkate almarak ortaya konulmuştur. İkinci bölümde teorik bir bütünlük sağlamak açısından araştırma konumuzu oluşturan ve Sovyetler Birliği döneminde, 1944 yılında Stalin tarafından anayurtlarından sürgün edilmiş bir Türk topluluğu olan Ahıska (Mesket) Türkleri'nin tarihî, siyasal ve demografik durumları ele alınmıştır. Son bölümde ise bu `sürgün` topluluğun hâlihazırda Kırgızistan Cumhuriyeti Celalabad Vilâyeti Bağış Köyü'nde yaşamakta olan üyeleri, birinci bölümde belirlenen sosyal yapı unsurları çerçevesinde tahlil edilmiştir. Verilerin toplanmasında mülakatlar yanında anket formlarından yararlanılmış; burada kullanılan sorular; hane reislerinin kendisini, çocuklarını, mesleğini, gelirini, tüketim normlarını, aile yapısını, bazı tutum ve değerleri ile üyesi bulunduğu topluluk ve içinde yaşadığı ana toplumla ilişkilerini ve bunlara bakışını tespit etmeye yarayacak biçimde hazırlanmıştır. Çalışmamız, bugün Kırgızistan Cumhuriyeti Celalabad Vilâyeti Bağış Köyü'nde yaşamakta olan Ahıska Türkleri'nin; sürgün bir topluluk olarak cemaat yapılanması içerisinde kendi kültürel kimliklerini muhafaza ettikleri, fakat orta ve uzun vadede bu ülkeden ayrılıp Türkiye'ye göç etme eğilimi taşıdıkları yönündeki varsayımlarımızın doğrulanmasıyla sonuçlanmıştır.

o In the first part the theoretical framework of social structure and its elements is introduced by taking different perspectives into consideration. In the second part the history, political and demographic status of Meskhetian Turks who were sent to exile by Stalin in 1944 is examined in order to secure theoretical integrity. In the last part the members of this group of people who are currently living in the village of Bagysh at city of Djalal-Abad in Republic of Kyrgyzstan is analyzed within the context of social structure elements described in the first part. During the process of collecting information it is used not only verbal interviews but also survey forms. The questions used in the survey is prepared in order to find out features of the leader of the family himself and his children, profession, income, consumption behavior, family structure and values as well as to understand the relationship of the members with this group and the society that they are currently living. This work displays that Meskhetian Turks who are currently living in the village of Bagysh at city of Djalal-Abad in Republic of Kyrgyzstan still preserves their cultural identifications as a religious community. This study also shows that they have a tendency to leave Kyrgyzstan and move to Turkey in the medium and long term. These two findings are in line with the assumptions we made at the very beginning of this study. iii