Din felsefesinde dekonstrüksiyon

Abstract

Bu çalışma, dekonstrüksiyonun olumlu bir süreç olduğu, `eleştirel akılcı' bir perspektifle dekonstrüksiyonla olumlu bir din felsefesine ulaşılabileceği temel fikri üzerine kuruludur. Bu tezi temellendirmek için çalışmamız süresince, dekonstrüksiyon, şu üç yönüyle ele alınmıştır: i. Dekonstrüksiyon yeni sorular gündeme getirmek, zaten sorulmuş olanlar için de, yeni olanaklar ve açılımlar üretebilmek anlamına gelmektedir. Bu anlamda dekonstrüksiyon bir sonuç değil, yeni bir başlangıçtır. Bu perspektiften bakıldığında, aynı projenin din felsefesine ne türden olanaklar sağlayabileceği sorusu bu tezin ana izleklerinden birini oluşturmuştur. ii. İkinci olarak dekonstrüksiyon geleneğe yaslanarak, gelenek içinde kalarak yeni şeyler üretme, onu yeniden yeni bir biçimle canlandırma anlamı taşır. Din felsefesinde ise; klasik filozofların, hatta kelamcıların yapıtlarını, yeniden inşa etmek üzere bozan bir ameliye olarak düşünülmüştür. Ayrıca Derrida'nın dekonstrüksiyoncu yazılarının öncüleri olarak Pseudo Dionysius, Meister Eckhart, Sankara, Lao Tzu'yu gören çalışmalar da dikkate alınarak, benzer bir yaklaşımın, klasik İslam geleneği için de yapılabileceği savunulmuştur. iii. Dekonstrüksiyon, tek yanlı tutumlardan kaynaklanan ikici alternatifler arasında sıkışıp kalmayan, her iki alternatifi de dikkate alarak yeni perspektifler oluşturmak anlamını da ihtiva etmektedir. Bu paralelde onun, din felsefesinde `bilgelikten uzak' tutumlardan uzaklaşabilmek için en azından bir ek destek olabileceği düşünülmüştür. Tez süresince de, bu yönüyle algılanmaya çalışılmıştır.

This study is based on a idea of that deconstruction is a positive process and with a critical perspective and it can be reached to a constructive philosophy of religion. For underpinning of this thesis, the theory of deconstruction has been evaluated within these three aspects throughout the study: i. Deconstruction means to propose new questions for the agenda, and for already questioned to produce new possibilities and developments. In this regard, it is not a final but a new start. From this perspective, the contribution to Philosophy of Religion is one of the processes of this study. ii. Secondly, relying on tradition, producing new things, deconstruction means to renew the tradition in the new form. In philosophy of religion, it is thought as a kind of activity demolishing the works of classics and even of theologians in order to revise them. Taking the works of the leading scholars in the field, like Pseudo Dionysius, Meister Eckhart, Sankara, Lao Tzu into consideration, a similar approach is claimed to be applied to the classical Islamic tradition. iii. Deconstruction consist of the meaning of that not being pressed between two options because of one dimensional attitude, it produces new perspectives by taking all two options into consideration. In this regard, it is thought a supplement support for escaping from the attitude of ?distance from wisdom? in Philosophy of Religion. In the process of the writing up, this aspect is always on the agenda.