Türk vergi sisteminde gelirin elde edilmesinde tahakkuk ve tahsil esasları

Abstract

Türk Vergi Sisteminde ?vergiyi doguran olay?, hem vergi idaresi hem devergi yükümlüsü açısından çok önemli bir kavramdır. Çünkü, vergiyi doguran olay,devletin bir vergi alacagının, yükümlünün ise bir vergi borcunun dogdugununhabercisidir. Gelir elde edilmeden yani vergiyi doguran olay gerçeklesmeden vergialacaklısının harekete geçmesi söz konusu degildir. Vergiyi doguran olayın ortayaçıkması için, vergiye konu olan bir olay ile vergi yükümlüsünün kanunun öngördügüsekilde iliskiye girmesi gerekmektedir. Vergiyi doguran olayın gerçeklesmesi ilebirlikte devlet ile yükümlü arasında bir vergi borcu iliskisi kurulmaktadır. Vergiyidoguran olay, Vergi Usul Kanunu'nun 19'uncu maddesinde, vergi kanunlarınınvergiyi bagladıkları olayın meydana gelmesi veya hukuki durumun tamamlanmasınabaglanmıstır. Baska bir ifadeyle, vergi kanunlarının vergiyi bagladıkları olayındogumu veya hukuki durumun tamamlanması halinde gelir elde edilmis sayılacak vedevletin vergilendirme yetkisi bu noktada baslayacaktır. Tez konusu olarak bukonuyu seçmemin sebebi, vergi borcu ya da vergi alacagının dogumu, bildirim vebeyan zamanı, ceza uygulaması ve vergi borcunu ortadan kaldıran zamanasımısürecinin tespiti açısından, gelirin elde edilme zamanının yani vergiyi doguran olayınönem arz etmesidir.Vergilendirme açısından, elde edilen gelirin vergilendirilmesi esas olup eldeedilmeyen gelirin vergilendirilmesi söz konusu degildir. Dolayısıyla Gelirin eldeedilmesi vergilendirme açısından büyük önem tasımaktadır.Gelir Vergisinde vergiyi doguran olay gelirin elde edilmesidir. Ancak, eldeetme kavramı vergi kanunlarında tanımlanmamıstır. Elde etme kavramının vergikanunlarında tanımlanmaması, uygulamada ortaya çıkan sorunlar karsısında, idareninuygulamalarında, yargı kararlarında ve Türkçe yazında farklı kavramların ortayaçıkmasına neden olmustur. Elde etme kavramındaki belirsizligi gidermek amacıylakullanılan kavramlar ve benimsenen ilkeler, bu alandaki belirsizligi gidermekten çokhafifletmeye yardımcı olmaktadır. Gelirin elde edilme esasları, Gelir VergisiivKanunu'nun 2'nci maddesinde yer alan gelir unsurlarına göre degismektedir.Çalısmada, Türk Vergi Sisteminde, gelir unsurlarının elde edilmesi konusundabenimsenen esaslar, vergi kanunları ve yargı kararları dogrultusunda ortayakonulmaktadır.

In the Turkish system the ?event causing tax? is a very important conceptboth for the tax office and the taxpayer. Because the event causing tax shows that atax receivable for the state and a tax payable for the taxpayer has emerged. It is notpossible that the tax creditor shall act before income is obtained, i.e. the eventcausing tax occurs. In order for the event causing tax to emerge it is necessary thatthe event subject to tax and the taxpayer come into relation in accordance with thelaw. Upon the realization of the event causing tax a tax debt relationship isestablished between the state and the taxpayer. In article 19 of the Tax ProcedureLaw the event causing tax is tied to the occurrence of the event to which the tax lawstie the tax or to the completion of the legal condition. In other words, in case of theemergence of the event to which the tax laws tie the tax or the completion of a legalcondition income is deemed to be obtained and the states taxation authority shallbegin at this point. The reason I have selected this subject for my thesis is theimportance of the time of obtaining income, i.e. the event causing tax in terms ofdetermining the emergence of tax debt or tax credit, notification and declarationtime, penalization and time limit procedure removing the tax debt.In terms of taxation, the principle is taxation of the income obtained and nottaxation of the income not obtained. Therefore obtaining income is very important interms of taxation.In Income Tax the event causing tax is obtaining of the income. However theconcept of obtaining is not defined in the tax laws. The absence of a definition of theconcept of obtaining in the tax laws has caused the emergence of various concepts inthe face of problems in practice, in the tax office practices, judicial decisions andTurkish literature. The concepts and adopted principles used in order to remove theambiguity in the concept of obtaining help to alleviate the ambiguity instead ofremoving it. The principles of obtaining income change according to the incomevielements included in article 2 of the Income Tax Law. In the study the principlesadopted in regards to obtaining the income elements are studied in accordance withthe tax laws and judicial decisions in the Turkish Tax System.