Dezenflasyon sürecinde Türk bankacılık sektöründe etkinlik analizi

Abstract

Türkiye ekonomisinde uzun yıllar devam eden yüksek enflasyon sürecinin diğer sektörlerden daha ziyade bankacılık sektörü üzerine önemli etkileri olmuştur. 2001 krizinden sonra uygulamaya konan ekonomik program sonucu dezenflasyon sürecinde Türk bankacılık sektörünün faaliyet sistemi değişime uğrayarak yeniden şekillenmektedir. Yeni faaliyet sürecinde bankaların faiz gelirleri içinde kredilerden sağlanan kısmın büyümesinin devam etmesinin yanısıra diğer faaliyet gelirlerin öneminin artması ortaya çıkmaktadır. Dezenflasyon sonucu sektöre olan yabancı ilgisi de artarak rekabet artmaktadır. Bu süreçte nominal faiz oranlarının gerilemesi, devletin bankalardan borçlanmasının azalması, artan rekabet sonucunda sektörde kar marjlarında daralma söz konusu olmaktadır. Kar marjlarının daralması, rekabetin artması bankaları kaynaklarını optimal kullanmağa çalışacak, başarı faktörü olarak karı değil, etkinliği esas alacaklardır. Bu açıdan, hem banka bazında hem de sektör genelinde etkinliğin ölçülmesinin ve gelişiminin takibi hem bankala hem de araştırmacılar açısında önem kazanmaktadır.Bu çalışmada 2005-2008 döneminde Türk Bankacılık sektöründe Mevduat bankalarının etkinliği CAMELS Oran Analızı, Stokastik Sınır Yaklaşımı, Veri Zarflama Analizi kullanarak incelenmiştir. Etkinliğin zaman içerisindeki değişimi ve değişimin kaynakları ise Veri Zarflama Analizinin uzantısı olan Malmquist Toplam Faktör Etkinliği Endeksi kullanılarak izlenmiştirÇalışma sonuçlarına göre, dezenfsyon sürecinde bankaların etkinliği artmakta ve büyük ölçekli bankalar diğer ölçekteki bankalara göre daha etkin çalışmaktadır. Dezenflasyon sonucu birleşmeler vs sonucu ölçek büyüdükçe bankaların etkinliği de artmaktadır. Düşük enflasyon ortamında bankalar düşen net faiz gelirleri karşısında net faiz dışı gelirlerini artırmaya yöntemlerini arayacaklardır. Bunun yanısıra, sektörde maliyetleri aşağı çekme amacıyla bankalar çeşitli alanlarda işbirliğine gitmeğe devam edeceklerdir. Malmquist Toplam Faktör Etkinlik Analizi sonuçlarına gore ise, dezenflasyon sürecinde bankaların etkinliğin arttığı ve bu artışta teknolojik değişmenin olumlu katkısının belirleyici olduğunu görülmektedir. Yönetsel etkinlikte gelişme sözkonusu olmasının yanısıra, bankaların ölçek etkinliklerinde bozulma yaşandığı görülmektedir. Bu durum da teknik etkinliğin düşmesine neden olmaktadır. Ölçek etkinliği sonuçların görüldüğü gibi bankaların önemli bir bölümünün görece düşük etkinlikle çalışıyor olması nedeniyle yaşanan devir ve birleşmelerin gelecek dönemde de devam etmesi ve artması beklenmektedir.

A long ?run high inflation in Turkish economy affected banking sector more than the other sectors. During the disinflation period, which was resulted from the new economic program after 2001 crisis, Turkish Banking system is in the process of redefinement. In the new operation process the importance of other operation incomes within the rate incomes increased as well as interest rate incomesIn addition to this, disinflation resulted in more foreign investment and though competition. During that period, the decrease in nominal interest rates, government borrowing from banks, and the though competition leads to less profit marigins. This in its own, will push banks to more optimal resource management, and success measurement will shift from profit to efficiency. That?s why for both, banking system and sector in general, its important to measure efficiency increase.In this study, Turkish Banking System investigated by using ?CAMELS Ratio Analysis?, ?Stochastic Frontier Analysis? and ?Data envelopment analysis?. An, the Efficency development and the sources of the development investigated by using Malmquist Total Factor Efficiency Index. Results show that, the overall efficieny in banking sector increases during disinflation period, and the bigger the banks, the efficient they are. Disinflation sometimes causes mergers and and the bigger scales leads to bank efficiency. Low inflation pushes banks to make profits out of net rate profits, and increase the non-rate profits. In addition to this, in order to use the advantage of economy of scale banks will continue cooperation.According to Malmquist Total Factor Efficiency Analyze during disinflation high technology application affects efficiency in banksTogether with the managerial efficiency increase, scale efficiency decrease is one of the results. And this, in its own, leads to decrese in technical efficiency. So, the overall study shows that because of the low efficiency in banking industry merging will continue in the next future also.