CHP`de `ortanın solu` söylemi ve 1965 Seçimlerindeki yansıması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türk Siyasi Tarihi'nin en eski ve en önemli siyasi partilerinden biri olan Cumhuriyet Halk Partisi'nin, 27 Mayıs 1960 Askerî Müdahalesi ve 1961 Anayasası'nın ardından oluşan yeni politik ortamdaki duruşunu ve dönüşümünü inceleyerek, bu dönüşümün sonucunda ortaya çıkan `Ortanın Solu' söyleminin 1965 Genel Seçimleri'ndeki etkilerini değerlendirmektir.Çalışma, CHP'nin tek parti dönemini ve iktidarını, on yıllık muhalefet dönemini ve 1960 sonrası yer aldığı koalisyon hükümetleri dönemini kapsamaktadır. CHP'nin bu dönemlerdeki merkez sola yönelik dönüşüm hareketleri incelenmiş, 1965 yılına gelindiğinde ise İsmet İnönü tarafından resmîleştirilen `Ortanın Solu' söyleminin sebepleri, seçim çalışmalarındaki kullanımı ve 1965 seçimlerindeki yansımaları, parti içerisindeki ve parti dışındaki görüşler de göz önünde bulundurularak analiz edilmiştir.Sonuç olarak 1965 seçim sonuçları ayrıntılı bir şekilde incelenerek 1961 ve 1965 seçim sonuçları karşılaştırılmıştır. Böylece CHP'nin 1965 seçimlerindeki büyük oy kaybında `Ortanın Solu' söyleminin etkili olup olmadığı değerlendirilmiştir.

The aim of this study is to examine the status and transformation of RPP, which is one of the oldest and most important political parties of Turkish Political History, after the newly constructed political environment with 27 May 1960 Military Intervention and 1961 Constitution, and analyze the effect of `Left of Center? expression, which appeared after that transformation, on the 1965 elections.This study contains RPP?s single-party period, opposition party period and coalition governments period after 1960. The transformation movements towards the centre-left are analyzed for these periods. Reasons for `Left of Center? expression, which was formalized by İsmet İnonu, and its usage in 1965 election campaign are investigated along with the results of 1965 elections and its reflections on both inside and outside of the party.Finally, with comparing the results of 1961 and 1965 elections, an analysis of whether or not the term `Left of Center? was responsible for the decline in votes is provided.