Adolesan dönemi gebeliklerinde fizyolojik ve psikolojik değişikliklerin incelenmesi ve bu gebeliklere sosyoekonomik kültürel faktörlerin etkinliği

Abstract

- 102 - 7, ÖZET Adolesan döneminde genç kız, menarş ve ovülasyon olay ları ile üreme potansiyeli kazanmış olur. Fakat üremenin en iyi koşullarda gerçekleşebilmesi için organizma bu görevi, yaşamın en olgun ve güçlü evresi olan `Cinsel Olgunluk` döne minde üstlenmiştir. Gebe kadının kendi ve doğacak bebeğinin sağlığını etkileyecek birtakım etmenlerin yanısıra yaş faktö ründen de söz edilmiştir. 35 yaş üstü gecikmiş gebelikler nasıl anne ve çocuk yönünden bir risk oluşturmuşsa aynı şe kilde, sosyal disipline aykırı olarak bilinen 19 yaşın altın daki, adolesan dönemindeki, gebelikler de henüz gelişimi ta mamlanmamış organizmaya bir yük olarak gösterilmiştir. Geli şimini adolesan döneminin sonuna doğru tamamlayan iskelet ve sinir sistemi ile ruhsal yapı, gebelik olayı ile çok etkile necek ve birtakım sorunlar doğuracaktır. Çalışmamız, adolesan dönemi gebeliklerin fizyolojik, psikolojik, sosyoekonomik kültürel ve olası rizikolar yönün den erişkin gebeliklerden farklı olup olmadığını araştırmak ve gerek ülke genelindeki gerekse ülke dışı benzeri çalışma ların ışığında sorunun günümüzdeki durumunu birkez daha dile getirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaca yönelik, İstanbul ili Okmeydanı Ana-Çocuk Sağlığı Antenatal Poliklini ğine kayıtlı 18 yaş ve altı 30 adolesan gebe, denek olarak seçilmiştir. Ayrıca durumu iyi değerlendirebilmek ve karşılaş tırma yapabilmek için 22-28 yaşlar arası 30 erişkin gebe de- 103 - çalışmanın kontrol grubunu oluşturmuştur. Deneklerin seçimin de, yaş koşulunun yanısıra düzenli antenatal kontrola gele bilen 24-30 haftalık primigravidalar olmasına da dikkat edil miştir. Çalışmada, deneklerin sosyoekonomik kültürel durumu, anksiyete belirtileri ve gebelik bulguları, Okmeydanı Ana- Çocuk Sağlığı Merkezinde, doğum ve yenidoğana ilişkin bulgu ları ise Okmeydanı S. S.K. Hastanesi DoğumServisi ile Şişli Et- fal Hastanesi Doğum Kliniklerinde, ileriye yönelik bir yöntem ile elde edilmiştir. Çalışmada, adolesan ile erişkin grubu gebeler arasın da, sosyoekonomik kültürel yapı, anksiyete belirtisi, labora- tuvar (Hb, Hct, kan grubu, idrarda albumin, arteryel kan ba sıncı, vücut ağırlığı), obstetrik ve yenidoğan bulgularının ilişki durumu araştırılmıştır.. Çalışmada, deney grubu gebelerin yaş ortalaması 16.86 ± 0.89, erişkin grubu gebelerin yaş ortalaması ise 24.5 ± 1.69 olarak bulunmuştur. Adolesan gebe ve eşlerinin öğrenim durumu ile aylık gelirleri, erişkin grubunkinden daha düşük olarak saptanmıştır. Çoğunlukla ev kadını olan adolesan deneklerin karı-koca akrabalık durumu da yüksek bulunmuş ve evlendikten hemen sonra, kadına özgü rollerini benimsemeden, gebe kaldıkları öğrenilmiştir. Deneklerin önceki adetleri ile ilgili şikayet durumları incelendiğinde adolesan grubu denek lerin çoğunda şiddetli ağrı şikayetinin olduğu gözlenmiştir. Aynı grup deneklerin bu gebeliklerinde doktor tarafından re çete edilen ilaçları, ya hiç kullanmadıkları ya da düzensiz bir biçimde kullandıkları öğrenilmiştir. Düzenli antenatal kontrol ve eğitimlerinin yapılması, araştırıcı tarafından doğum korkularının giderilmesi sonucu deneklerde orta dereceli bir anksiyete durumu gözlenmiştir. Ancak adolesan grubu deneklerin Durum-Sürekli Anksiyete ölçeği (State Trait Anxiety Inventory-STAl) puanları yine de erişkin- 104 - grubu deneklerin puanlarından anlamlı bir biçimde yüksek bu lunmuştur. Adolesan gebelerin kan hemoglobin ve hematokrit değer leri düşük ve çoğunun anemik, ortalama doğum sürelerinin nor malden uzun olduğu, amnios keselerinin genelde erken ve za mansız açıldığı, prematür doğum, malprezantasyon ve girişimli doğum durumlarının erişkin gebelerden daha fazla görüldüğü saptanmıştır. Yenidoğan deneklerin doğum kilosu ve boy durumu ortalamaları adolesan grupta anlamlı bir biçimde düşük bulun muştur. Ancak gerek anne ve gerekse yenidoğan bebek yönünden her iki grupta da hayati bir tehlikeye rastlanmamıştır. Araştırmada, adolesan grup gebelerde saptanan risk faktörleri, anne ve çocuk yaşamını tehlikeye düşürecek nite likte değildi. Olumlu bir sonuç olan bu durum, adolesan grup ta 15 yaşın altında deneğimizin olmayışı ve gebelerin araştı rıcı tarafından yakınen gözlenip eğitimlerinin yapılmış olma sı ile açıklanabilir.

- 105 - SUMMARY The young girl in adolescent period acquires reproductive potential by the phenomenon of menarche and ovulation. However, in order that reproduction occurs under the best conditions, the organism has overtaken this task in the most mature and powerful stage of life, i.e. `Period of sexual maturity`. Age factor has also been mentioned apart from some factors which have an influence on the health of the pergnant woman and that of her baby. Just as the late pregnancies of over 35 years of age have been a risk for the mother and the child, the pregnancies below 19 years of age, known to be incompatible with the social discipline, have proved a burden for the organism which has not completed its development. The skeleton and nervous system which complete their development towards the end of the adolescent period will be affected considerably by pregnancy and will lead to some problems. Our study has been realized for the purpose of investigating whether the pregnancies of the adolescent period differ from those of the mature period in terms of physiologic, psychologic, socioeconomic, cultural and other possible risks, and to consider the present-day situation of the problem in the light of domestic studies and similar ones outside our country. For this purpose, 30 adolecesnt pregnant women of 18 years of age or younger have been chosen as- 106 - subjects in the Antenatal polyclinics of Maternal and Pediatric Health Care at Okmeydanx in Istanbul. Moreover, in order to evaluate the condition properly and to make comparisons, 30 mature pregnant women between 22 and 28 years of age have been chosen as controls. In the choice of subjects, primigravidas of 24 to 30 weeks who can come for regular antenatal control have been considered besides the age factor. In the study, the socioeconomic and cultural status, mani festations of anxiety and pregnancy findings are obtained in a prospective method in the Maternal and Pediatric Health Care Center at Okmeydanı; those related to delivery and newborn period have been obtained in Obstetrics Service of S.S.K. Hospital, Okmeydanx and Obstetrics Clinics of Şişli Etfal Hospital. In our study, the relations among socioeconomic and cultural status, manifestations of anxiety, laboratory (Hb, Hct, blood group, albuminuria, arterial blood pressure, body weight), obstetrics and newborn findings have been investigated between pregnant women in the adolescent group and those of adult one. In the present study, the mean age of pregnant women in the experimental group has been found to be 16.86 ± 0.89 and that of the adult pregnant women, 24.5 ± 1.69. The educational level and monthly income of the spouses of the adolescent pregnant women have been observed to be lower than those of the adult group. The familial relations between husband and wife in the adolescent subjects who are mostly housewives have been found closer, and it is learned that they become pregnant immediately after marriage before adopting their specific roles as housewives. When the complaints of the subjects on the previous menstrual periods have been studied, it has been observed that, in most of the subjects of the adolescent group, there have been complaints of severe- 107 - pain. It has been established that, in the present pregnancy of the subjects in the same group, the drugs prescribed by the physician have not been used at all, or used in an irregular manner. As a result of carrying out regular antenatal controls and giving instructions and eliminating delivery apprehension by the investigator, only a moderate degree of anxiety has been observed in the subjects. However, the scores of State Trait Anxiety Inventory (STAI) of the adolescent group has been found to be significantly higher than those of adult group. According to the results of the study, it has been observed that adolescent pregnant women have lower blood hemoglobin and hematocrit values, are mostly anemic and have longer than normal duration of labor, that membranes of the amniotic sac generally rupture prematurely, and that the premature delivery, malpresentation and accelerated delivery have been seen more frequently than adolescent pregnant women. Birth weight of newborn subjects and their mean height have been found to be significantly lower than those of the adolescent group. However, no vital risk has been encountered in both groups with regard to the mother and the newborn infant. As a result of our study, risk factors determined in the infants of the adolescent group are not so high as to threaten the lives of the mother and the child. This positive result may be explained by the fact that there have been no subjects below 15 years of age in the adolescent group, and that the pregnant women have been observed closely and educa ted properly by the investigators.