Keçi (copra hircus) ve koyun (ovis aries) Ossa Carpi ve Ossa Tarsi`lerinin fonksiyon yönünden morfolojik incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada 12 adedi koyuns 10 adedi keçi olmak üze re toplam 22 hayvandan alman ön ve arka bacaklar kullanıldı. Ayrıca carpus ve tarsus bölgelerinin radyografileri için kli niğe gelön koyun ve keçilerden istifade edildi. Materyaller genel kemik çıkarma ve temizleme sistemine göre tetkik edilecek hale konuldu. İncelemelerimize göre; Ossa Carpi Os Carpi radiale. (Cr).* Proximalde trochlea radii ile, distalde C2.3 ile lateral'de Ci ile eklemleşir. Ci ile eklem- leşmesi proximal ve distal 6klem yüzlerinden uzanan eklem yü zü uzantıları ile olmaktadır. Söz konusu eklem yüzü uzantıla-v rı lateral yüzün proksimal ve distal kenarlarında yer almış olup keçilerde ortadaki prüzlü saha ile aralarında set'oluş- s muştur. Os carpi intermedium (Ci) - Proximal 'de trochlea radii ile distal'de C2.3 ve C4 ile 6klemleşir. Medial.deki Cr ve lateral' deki Cu ile eklemİ6şmesi Cr 'nin lateral yüzündeki gibidir. Proximal 6klem yüzündeki trasversal sulcus' un ön ve arkasındaki kemik çıkıntıları koyunlarda daha kuvvetli ve küt, keçilerde ioe ince ve sivridir. Keçilerde kemiğin dorsa'lı, palmar 'ından daha geniştir. Os carpi ulnare (Cu) - Proximal 'de proc.styloideus ve trochlea radii 'nin lateral 'i ile, distalde C, ile eklemleşir. Proximal eklem yüzü sulcus halinde olup lateral tarafa da- 51 - uzanarak proc. styloideus ulnae 'ye tam bir ekİ6m yuvası oluş turmuştur. Kemiğin distal çıkıntısı keçilerde öne, koyunlarda arkaya eğilmiş vaziyettedir. Os carpi aco6ssorium (Ca) - Keçilerde boks eldivenine benzer. Koyunlarda palmçr ucu incelmiş vs uzamıştır. Dorsal ucunda proc. styloideus ulnae ve Cu için iki küçük 6klem yü zü bulunur. Kemiğin medial1 i iç bükey olup parmakların fle xor kas tendolarınm içinde kayması için oluklanmıştır. Os carp ile sequndum et tertium (Cg J - Proximal' d6 Cr ve Ci, distal 'de metacarpus ile lateral'de C. ile 6klemleşir. Koyunlarda distal eklem yüzünd6 Go ve C^'un birleşme izi açık olarak görülür. Os oarpaİ6 quartum (CJ - Proximal' de Ci ve Ou ile dis tal 'd6 metacarpus ile medial 'de Cg.o il<= eklemle şir. Keçiler de distal yüz oldukça düzdür. Koyunlarda ise palmar kenarı distal' e doğru çıkıntı yaptığından düzlük bozulmuştur. Her iki türde de palmar yüzün lateral ' indeki çukur eklem yüzü Cu'nin distal çıkıntısı için tam bir 6klem yuvası halindedir. Canlı koyun ve keçilerin carpus bölgesi radyografile rinden yaptığımız tespitlere göre* Hormal ayakta duruş pozis- yonundayken, antebrachium, carpal kemikler ve metacarpus dor- sallerinde yaklaşık 180° 'lik bir açı yapacak şekilde dizil mişlerdir. Bu diziliş art. carpi 'nin extent ion 'unda da bozul maz. Art, carpi 'nin flexion 'unda ise koyunlarda yaklaşık 155° 'lik keçilerde 150° 'lik bir bükülme meydana gelir. Her iki türde de bu bükülmenin SO^'si'jert* mntebrâokiorçarpeada, geri kalanı da art, inter carpeada meydana gelir.- 52 - Ossa tarsi Os tarsi tibiale-Talus (Tt) t Her iki ucunda da bi rer trochlea tali bulunur. Proximal trochlea tibia İİ6 dis tal trochlea T0+/ ile eklemleşir. Corpus tali^nin plantar tarafındaki eklem yüzü calcaneus ile eklemleşmekte olup ko yunlarda keçilerden daha kamburdur. Os tarsi f ibulare-Calcaneus (Tf) -? Süvari mahmuzuna benzer. Proximal 'de talus ile distal 'd6 T`. A ile dorsal 'de c+4 os malleolare ile 6kleşleşir. Sustentaculum tali'nin dorso- plantar 'mdaki ve tuber calcanei'nin plantar 'mdaki sulcus muscular is 'ler iyi gelişmiştir. Os centro-tarsale (Tc+4) Proximal 'de talus ve calca- n6ua ile distal'de distal sıra tarsal kemikler ve metaoar- pus ile eklemleşir. Talus ile eklemleşen yüz bir crista *yla.ikiye ayrılmış olup, koyunlarda daha derindir. Os tarsaİ6 primum (T-,) - Her iki türde de küçük bir kemikçiktir. Proximal 'de ^0,a ^6 distal'de metatarsus ile eklemleşir. Os tarsale sequndum 6t tertium (^2+3) ` Koyunlarda eşkenar dörtgen, keçilerde 1/3 oranında kesilmiş daire dili mine benzer. Proximal 'de Tc+a üe distal'de metatarsus ile eklemleşir. Distal eklem yüzü koyunlarda keçilere oranla da ha çok iç bükeydir. Canlı koyun ve keçilerden alınan tarsus bölgesi rad yografilerine göre ; Normal ayakta duruş vaziyetinde iken tarsal kemikler, tibia ile metatarsus 'u aralarında, koyun larda yaklaşık 155°ı keçilerde 150o,lik bir dorsal açı mey-- 53 -- dana gedecek şekilde birleştirirler. En aş-ı art. tarsi'niû flexiun'unda koyunlarda minimum 85° 'ye, keçilerde 80 'ye düşerken, extent ion' tanda tier iki türde 175 '»ye -çıkar. Dola- o yaşıyla tarsal kemikler art. tarsi 'y6 koyunlarda toplara 90 lik, keçilerde 95° *lik.hareket imkânı -verirler.

SUMMARY In this study Thoracic and hind limbs obtained from 12 sh6©p and 10 goats were used. In addition some sheep and goats those were brought to the Clinic for radiographic exa mination of their carpal and tarsal regions were also used. Materials were prepared for the inspection according to general bone extracting and cleaning procedure. According to our inspections ; Carpal bones Radial carpal bone - It articulates proximally with the distal end of the radius and distally with the second and third carpal bone and laterally with the intermediate oarpal bone. Its contact- surface with the intermediate car pal bone is made by articular processes from proximal and distal articular surface. These processus of the articular facets are seen on the proximal and distal edges of lateral surface and a crest is formed between the rough areas in the middle in goat. Intermediate carpal bone- It articulates proximally with the distal end of the radius and distally with the se cond and third carpal bone. Articulation with. the radial carpal bone on the medial side and with the ulnar carpal bone are on the lateral elde siMlâa? tfb that is the lateral facet of the radial carpal bone. The cranial and caudal bony processes of transversal groove on the proximal articular« 55 - facets are stronger and blunt in sheep and thinner and sharp pointed in goat » The dorsal part of the bone is wider than palmar part in goat. Ulnar carpal bone - It formes an articulation proxi mally with the styloid process of the ulna and with the la teral part of the distal end of the radius and distally with the fourth carpal bone. Proximal articular surface being as a groove, is formed an- articulation cavity for the styloid process of ulna. Distal process of the bone is bent forward in goat and backward in sheep. Accessory carpal bone - It looks like a boxer glove in goats, palmar end of the bone is thinner and longer in sheep. There are two small articular facets on ihe dorsal end for the styloid process of ulna and the ulnar carpal bone ? Medial surface is concave and forms a groove for the digital flexor tendons to slide on it. Second and third carpal bone - It formes an articu lation proximally with the radial carpal bone sand the inter mediate carpal bone and distally with th6 metacarpal bone and laterally with the fourth carpal bone. The joining trace of the second and third carpal bones is clearly seen on the distal articular surface in sh66p. Fourth carpal bone- It articulates proximally with the intermediate and the ulnar carpal bones and distally with metacarpal bone and medially with the second and third carpal bone. Distal surface is fairly smoth in goat. The smoothness is gpoiled, since palmar edges made a projection distally in sheep. In both species the depressed articular- 56 - surface on the lateral side of palmar face forms real ar ticular cavity for the distal process of th.6 ulnar carpal bone. According to our inspections on the radiography of living sheep and goat, Forearm, carpal bones and metacarpal bones are observed as a row to make a dorsal angle of 180° during normal standing position. This lining is not changed ?` daring the extention of the carpal joint, meanwhile they form an angle of 155° ir. she op and £50° in goat during the flexion of the carpal joint. In both species, the 80° of these angles ar6 formed at the antebrachio-carpal joint and the rest at intercarpal joint. Tarsal bones Tibial tarsal bones- It has a trochlea on both edds. Proximal trochlea articulates with the distal end of tibia and distal trochlea with the central-fourth tarsal bone. The articular surface of corpus tali on the plantar side articu lates with the fibular tarsal bones and it is more a hump shaped in sheepd than in goat. Fibular tarsal bone- It looks like a cavaîry spur and articulates medially with the tibial tarsal bone and distally with the central-fourth tarsal bone and dot&sally with the lateral malleolus. Muscular grooves on the dorso- plantar surface of sustentaculum tali and on the plantar surface of calcaneal tuber are well developed. The most important differance between the fibular tarsal bones of the two species; Calcaneal process is wider /- 57 - and shorter in sheep and narrower and longer in goat. Centrol and fourth tarsal bone - It articulates pro ximally with the tibial and fibular tarsal bones and dis- tally with the distal row of tarsal bones. The articular face with the tibial tarsal bone is divided in two by a crest and deeper in sheep. First tarsal bone- It is a very small bone in both species. It articulates proximally and distally with meta carpal bones.. - Second an third' tarsal bones - It is rhomboidal in sheep and like a one-third portion of a circle in goat. It articulates proximally with the central-fourth tarsal bone and distally with metatarsal bone. Distal articular surfa ce is mor6 convex in sheep comparing that in goat. According to radiography of tarsal region taken on living sheep an goats? Tarsal bone comects tibia and me tatarsal bones by forming dorsally an angle of 1-55 at the standing position in sheep and 150° in goat. This angle is? narrowed downward to minimum angle of 85 in sheep and 80 in goat at flexion of tarsal joint and widened up to 175° at extention in both Bpecies. Tarsal bones therefore give a movement possibility of totally 90° to the tarsal joint in sheep and 95° in goat.