Tabip Şani-zade Mehmed Ataullah

Abstract

1X- ÖZET Türk bilim, kültür ve tıp tarihine unutulmaz kat kıları olan Şânîzâde Mehmed Atâullah (1771?-1826) Süleymaniye Tıp Medresesinde ve Halıcı oğlu Mühendishânesinde tahsîl görmüştür. Arapça, harsça, İtalyanca, oransızca ve Rumca biliyordu. Eyüp kadılığı, Çorlu Medresesi müderrisliği, Haremeyn Evkaf Müfettişliği ve Vakanüvislik vazifelerinde- bulundu. Bilhassa tababet sahasındaki derin bilgisi ve ortaya koyduğu anatomi, fizyoloji, dahiliye, cerrahî ve eczacılıkla ilgili eserler devrin tıp eğitiminde -büyük bir boşluğu doldurmuşlardır. Devrinde gereği gibi takdîr edilmemiş olan Şânîzâde'nin hemen her sahada çalışmaları vardır. Askerliğe, matematiğe, coğrafyaya âit telif ve tercüme eserlerinin yanısıra bir divançe tertib edecek kadar şâirdi. Ayrıca hat sanatıyla, resimle, musikîyle, saatçilikle ve hattâ avcılıkla meşgul olmuştur.

1/ -SUMMARY Şânîzâde,who made valuable contributions to the Turkish medicine, science and culture, had his educa tion at the `Sijleymaniye Tap Medresesi` (Medical School of SUleymaniye) and `Halıcıoglu Münendishânesi (School of Engeneering). He knew Arabic, Persian, Italian, French and Greek languages. He served as the judge (kadz) of Eyüp, Proffesor of Çorlu Medresesi, super visor of the religous foundation (evkaf) at Mecca and Medina (Haremeyn) and chronicler. Above all his profound knowledge on medicine and his works on anatomy, physiology, internal medi cine, surgery and pharmacology, provided for the needs in medical education. In his day, he was not properly appreciated. He wrote nearly in all fields. Besides his works and trans tations on military subjects, mathematics, geography he also was a poet and had a booklet of- peotry. He also worked on calligraphy, painting, music, watchmaking and even hunting.