Bursa yöresinde gastro-intestinal nematod invazyonu tespit edilen koyunlarda İvermectinle sağaltım denemeleri ve bu ilacın bazı kan parametrelerine etkisi üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET Bu çalışma, doğal gaetro-inteetinal nematod invaayonlu koyunlarda ivermeotinin sağaltım etkilerini ve bası kan parametreleri üzerinde değişiklik yapıp yapmadığını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmamızın materyalini bakım koşullarının farklı olduğu A ve B çiftliklerinden genel muayene yapılarak seçilen toplam 103 adet merinos ırkı koyun oluşturulmuştur. A çiftliğinde 30 adet diğer çiftlikte ise 23 adet koyuna 0.2 mg/kg ivermectin subcutan olarak uygulanmış A çiftliğinde 30 adet, diğer çiftlikte ise 23 adet koyuna 0.2 mg/kg ivermectin subcutan olarak uygulanmış, A çiftliğinde 30 B çiftliğinde 20 adedi ise kontrol grubu olarak bırakılmıştır. Çalışmam ısı kapsamındaki tüm hayvanların, ilaç uygulanmadan önce ve uygulandıktan ondört gün sonra canlı ağırlıkları belirlenmiş ve dışkıları alınarak EPG muayeneleri ile ilk günkü dışkılardan dışkı kültür ve larva identiffikasyonları yapılmıştır. Tüm hayvanlardan sıfırıncı, yirmidördüncü ve kırksekizinci saatlerde ve ondördüncü günde kan alınarak Haematocri.i, Total Leukocyte, Neutrophyl.Lymphocyte, Eosinophyl, SGOT, SGPT ve T.P. değerleri saptanmıştır. Grupların parazilolojik ve kan bulgularına ait ortalama değerler (x), standart hataları ( Sx ) ile grupların kendi içlerindeki ve gruplar arasındaki farkın önemi (F), varyans analizi yapılarak belirlenmiştir. Çiftliklerde Trichoebrorıgylus ve Ostertagia spp'nin dominant oldukları saptanmış ve ivermeotinin gastro intestinal nematodlara karşı, A çiftliğinde % 100, B- 31 çiftliğinde iee Mematodiruslara %80.1, Trichostrongylidae ' lere de % 96.8 oranında etkili olduğu gözlenmiştir. istatistik! olarak p <=0.05 düşeyinde önemli olmamakla birlikte canlı ağırlık kazancı A çiftliği tedavi grubunda diğer çiftliğe ve gruplara oranla daha fasla olmuştur. Haematocrit değerlerde de A çiftliği tedavi grubunda P<=0.01 düzeyinde ir. istatistiki olarak önemli farklar kaydedilmiş fakat, total leukocyte ve neutrophyl sayılarında istatistik! olarak önemli bir fark gözlenmemiş ti r.( P <= 0.05) Lymphocyte ve Eoslnophyl sayılarında B çiftliği tedavi grubunda P<=0.01 düşeyinde önem J i farklar olduğu saptanmıştır. ilaç uygulanmadan önce, 24., 48. saatlerde, ve J4. günde elde edilen SGOT değerleri, A çiftliği tedavi grubu içinde P<=0.01 düzeyinde ve bu grupla kontrol grubu arasında F<=0.05 düzeyinde ; SGPT değerleri ise, B çiftliği tedavi ve kontrol gruplarının kendi içlerinde ve bu gruplar arasında P..<- 0.01 düzeyinde istatistik! olarak önem taşıyan farklılıklar göstermişti r. Total protein delerlerinde de, A çiftliği tedavi ve kontrol gruplarının hem kendi içlerinde ve hem de gruplar arasında istatistik! olarak önem taşıyan farklılıklar gözlenmiştir.. ( P < - 0. 0 n ) Sonuç olarak, koyunlara S.C. yolla, 0.2 mg/kg dozda ivermectin uygulandığında gastro-lntesti nal nematodları klinikman tanı olarak elimine ettiği, bakım ve beslenme- 52 - koşullar in m da uygun olması kaydı ile canlı ağırlık.artıcı ve erythropoietic aktiviteyi olumlu yönde, etkilediği; lokal bir yangısal reaksiyona ve herhangi bir toksik etkiye yol açmadığı; karaciğer ve kas hücrelerinde dejeneratif bozukluklara neden olmadığı anlaşılmış bulunmaktadır.

SUMMARY The purpose of the study was to find out the therapeutic effect of ivermectin on sheep infested naturally with gastro-intes tinal nematode and bo determine the changes on some blood parameters during the treatment. This study was carried out with total of 103 Merino sheep selected following general examination of the sheep from farms A and B having different hygienic conditions. Ivermectin was given suboutaneously at a dosage of 0.2 rng/kg to 30 sheep in farm A and 23 sheep in farm B. 30 sheep in farm A and 20 sheep in farm B were served as control. Weights of each animal used in this study was recorded before the treatment and. on the 14 th. day after therapy. EPG tests and culture were made on the fecaJ samples taken from each animal and the larvae found were identified. Blood, samples were taken from each animal on the 0,24th, 48th. hours and on the 14th day of the therapy. Total leucocytes, neutrophyl, lymphocyte, eosinophyl counts were made and haematocrit, SGOT, SGPT and TF values were determined. Mean values of parasitic counts and haomo tological findings (aritmetic mean) (x), standard error of the mean (Sx) and significance of the differences recorded, in test group and control group as well as between these groups (F) was determined by analysis of variance. This study revealed that Tr ichostrongyluo and Ostertagia spp. are. the dominant in these animals and ivermectin is 100 % effective on gar- 1 ro- i ntestinal nema tods in farm A- 54 animal s. T he effect of ivermectin was determined as 80.1 % on Nematodirus and 98.8 % on Trichostrongylus in farm B animals. Although it is not significant statistically (P <- 0.05), the live weight gain in test group of farm A was found higher than other groups. Haematacr.it values in test group of farm A also showed significant differences (P <- 0.01), but no significant diffei'ence was observed on total leucocyte and neutrophyl counts. Statistically significant differences were found in SGOT values in samples taken before ivermectin therapy, on the 24th and 48th hours and on the. 14th day within the test group animals and between the test and control group (P <- 0.01) SGPT values, within the test and control group of farm B animals between these groups and between test, find control groups of farm A animals had significant differences (P <= 0.01) Total protein values of an i trials e i thin the farm A and between the test and. control group were considered also statistically s i g n i f i c a rı t. ( P < - 0.00) F e s u 1 1 s o b t. a i n e s 1 İn t h j s s t u d y s h o w e d t h a t i v e r m e c t i n given subeutaneously at a dosage of 0.2 mg/kg to sheep eliminates the ga s t ro- intestinal nematodes clinically.Depending on the quality of management and proper feeding, ivermectin therapy results in the increase of live weight, gain and helps in improved erythopoetic activity in animals.lt is demonstrated that ivermectin neither cause any local imflamatory reaction nor has toxic effect on an i ma Is. No d eg e n e rati f changes were, seen in cells of liver a n d m u s c 1 e o f a n i m a ] s g i v c n iver m e c tin.