Yaygın olarak kullanılan kanatlı yemlerinde metabolize olabilir enerjinin hızlı biyolojik yöntemle saptanması

Abstract

- 62 - ÖZET Bu araştırmada, 13 çeşit yem maddesinin (arpa, buğday, mı sır, buğday kepeği, razmol, balık unu,et-kemik unu, kan unu, ayçiçeği küspesi, fındık küspesi, pamuk tohumu küspesi, soya fasulyesi küs pesi ve kemik unu) ve 4 çeşit tavuk yeminin (etlik civciv yemi, etçi damızlık piliç ye mi, yumurtacı damızlık yemi ve yumurta yemi) metabolize olabilir enerji değerleri hızlı biyolojik denemeyle tayin edilmiştir. Kanatlı beslenmesinde yaygın olarak kullanılan yem maddelerinin herbiri üç farklı bölgeden sağlanmıştır. Dene melerin sonucu olarak, hızlı biyolojik metod değerlendirilmiştir. Araştırma, 20 adet ISA-Brown yumurtacı tip ergin horozlarla (52 haftalık) deneme kafeslerinde yürütülmüştür. Horozlar, rastgele 4 gruba ayrılmış ve grupların herbiri 5 horozdan oluş muştur. Herbir yem maddesinin ölçümü için bir grup kullanılmış tır. Horozlar, 1 saat içerisinde yaklaşık 70 g yemi tüketmeye alıştırılmışlardır. Bütün yem maddeleri ve tavuk yemleri, mısır, balık unu, melas ve vitamin+mineral premiksinden oluşan bir te mel rasyonla % 50 oranında karıştırılmış ve peletlenmiştir. Dış«s ki, herbir deneme yeminin yedirilmesini takiben 32 saat süreyle toplanmıştır. Temel rasyon için, 1 saat içerisindeki yem tüketimi, ortalama 77.43 g, 32 saatlik toplama süresindeki dışkı miktarı, ortalama 16.38 g bulunmuştur. Temel rasyonun ve dışkıların orta lama ham enerjileri sırasıyla, 4.30 ve 3.38 Kkal/g olarak saptanmıştır. Temel rasyonun Yaklaşık Metabolize Olabilir Enerjisi (Y. M. E.), ortalama 3.58 Kkal/g ve 4 grup arasındaki değer farkları- 63 - önemsiz bulunmuştur. Dışkı 24 ve 32 saatlik sürelerle toplandığında» temel rasyonun iki toplama süresi arasındaki X.M.E. değeri farkı önem li bulunmuştur (P^O.OOİ). Bu, horozların 24 saat içerisinde yem kalıntılarının tamamını sindirim sistemlerinden atamadıklarını göstermiştir. Arpa, buğday, mısır, buğday kepeği, razmol, balık unu,et-kemik unu, ayçiçeği küspesi, fındık küspesi, pamuk tohumu küspesi, soya fasulyesi küspesi, kemik unu, etlik civciv yemi,etçi damızlık piliç yemi, yumurtacı damızlık yemi ve yumurta yeminin hızlı metodla tayin edilen Y.M.E. değerleri sırasıyla, 3.28, 3.47, 3.80, 2.05, 2.47, 3.34, 2.54, 3.57, 1.88, 2.53, 2.21, 2.67, 0.96, 3.59, 3.03, 3.24 ve 3.35 Kkal/g bulunmuştur. Denemede kullanılan yem maddelerinin ve tavuk yemlerinin Y.M.E. değerleri, aynı zamanda kimyasal kompozisyonlarından farklı formüller yardımıyla da hesaplanmıştır. Y.M.E. hesapları arasındaki fark tahıllarda önemli (P^O.O1), fakat diğerlerinde ö-, nemsiz bulunmuştur. Yem maddelerinde, kimyasal kompozisyonlarından Y.M.E.nin hesaplanması için, hızlı biyolojik denemelerden elde edilen değerleri kullanarak yeni bir formül aşağıdaki biçimde geliştirilmiştir. Y.M.E. (Kkal/g) =k{(% ham protein+%hap yağ X 2.5 + % azotsuz ekstrakt maddeler) - % ham selüloz} Burada K = Yem maddeleri grubuna göre değişen sabit değer. K değeri tahıllar, balık unu, kan unu ve karma yemler için 38, yağlı tohum küspeleri için 33.5 ve tahıl yan ürünleri, et-kemik unu. 64 - ve kemik unu için 29.5 olarak saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, literatürdeki verilerle karşılaştırılarak yorumlanmış ve tartışılmıştır. Bu denemenin sonuçları olarak, kanatlı yem maddelerinin ve yemlerinin metabolize olabilir enerji değerlerinin hızlı biyolojik metodla kolayca tayin edilebileceği ve aynı zamanda, metabolize olabilir enerji değerlerinin kimyasal analizler yardımıyla da daha kısa sürede ve daha az işçilikle hesaplanabileceği kararma varılmıştır.

- 65 - In this study, metabolizable energy values of 13 kinds of poultry feedstuff s (barley, wheat, corn, wheat bran, wheat coarse middlings, fish meal, meat and bone meal, blood meal, sunflower meal, hazel-nut meal, cottonseed meal, soybean meal and bone meal) and 4 kinds if poultry feeds (broiler starter diet, broiler breeder chicken diet, paying breeder diet and laying diet) were determined by means of rapid bioassay. Each kind of the feedstuff s, which are commonly used in poultry nutrition, were collected from three different aereas. The rapid bioassay was evaluated as the result of the tests. The study was carried out in assay cages with 20 ISA- Brown laying type adult cockerels (52 weeks of age). The cocke rels were randomly divided into 4 groups and each of the groups included 5 cockerels. One group was used for the measurement of each feedstuff. The cockerels were trained to consume 70 g feed in one hour approximately. All feedstuffs and poultry feeds were mixed at 50 % rate with a basal diet which included corn, fish meal,molases and vitamin and mineral premix and then the diets were pelleted. Excreta was collected during 32 hours period, following the consumption of sach of the test diet. The avarage feed intake for the basal diet in one hour was 77.43 g and the amount of excreta in 32 hour collection pe riod was 16.38 g. The avarage gross energy values of the basal diet and the excreta were 4.30 and 3.38 Kcâl/g respectively. The avarage Apparent Metabolizable Energy (A.M.E. ) of the basal diet- 66 - was 3.58 Kcal/g and the value differences between the four groups were found insignificant. When the excreta was collected for 24 and 32 hour peri- ads the A.M.E. value difference of the basal diet between the two collection periods was significant (P<0.001). This showed that the cockerels was not able to void all of the feed residues from their digestive tracts in 24 hours time. A.M.E. values of barley, wheat, corn, wheat bran, wheat coar se middlings, fish meal, meat and bone meal, blood meal, sunflower meal, haz el-nut meal, cottonseed meal, soybean meal, bone meal, broi ler starter diet, broiler breeder chicken diet, laying breeder diet and laying diet which were determined with the rapid method were 3.28, 3.47, 3.80, 2.05, 2.47, 3.34, 2.54, 3.57, 1.88, 2.53, 2.21, 2.67, 0.96, 3.59, 3.03, 3.24 and 3.35 Kcal/g respectively. A.M. İE. values of feedstuff s and poultry feeds, which were used during the assay, were also predicted from their chemi cal composition with the aid of different formula. The difference between the A.M.E. estimations on cereals were significant (P<(0.01), but the values for the others were not significant. A new formula was improved for the estimation of A.M.E. in feedstuff s from their chemical composition by using the values obtained from rapid bioassays. The formula was as follows : A.M.E. (Kcal/g) = K.£(% crude protein + % ether extract x 2.5 + % nitrogen free extract) - % crude fibe^j Where K= Constant value, which changes according to the g--E$p^ of feedstuffs. The K value for cereals, fish meal, blood meal and- 67 - compound feeds was 38, for oil seed meals was 33.5 and for the grain by products, meat and bone meal and bone meal was 29.5. The results of the experiment were compared and discussed with the data obtained from the relevant references. The results of this experiment suggest that the metabo* lizable energy values of poultry feedstuffs and feeds can T»e easily determined by using the rapid bioassay and the metaboliz- able energy values can also be estimated with the aid of chemi cal analysis in a shorter time and labour.