Çeşitli sulandırıcılar ve yöntemler kullanılarak dondurulan koç spermalarının bazı spermatolojik özellikleri üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, farklı sulandırıcıların ve dondurma yöntemlerinin koç spermasının kalitesi üzerine olan etkileri araştırıldı. Araştırmada, Karacabey Merinosu ırkından 6 koçun 41 ejakülatı kullanıldı. Split-sample esasına göre ayrılan ejakülatlar, iki ayrı sulandırıcı ile sulandırıla rak kuru buz üzerinde pellet şeklinde ve sıvı azot buharında payetler içerisinde donduruldu. Sulandırma işleminde, raffinose-sodyum sitrat-yumurta sarısı ve Tris-glukoz-sitrik asit -yumurta sarısı sulan^ i dırıcıları kullanıldı. Sulandırıcılar ikiye ayrılarak birer yarılarına toplam hacmin % 5'i kadar gliserin eklendi. Spermalar 28 C'de gliserin içermeyen sulandırıcı kısmı ile sulandırıldı. Isısı iki saat sürede 5 C'ye düşürülerek gli serin içeren ikinci sulandırıcı kısmı spermaya katıldı(gly- cerolisation). Gliserine alışım için, iki saat aynı ısıda bekletildi. Bu süre sonunda, spermalar iki eşit kısma ayrılarak her sulandırıcı için, kuru buz üzerinde pellet şeklinde ve sıvı azot buharında payetler içerisinde olmak üzere, iki ayrı, yöntem ile donduruldular. Sulandırma aşamalarında ve dondurup çözdükten sonra ölü spermatozoitlerin muayenesi için eosin-nigrosin, anormal spermatozoitlerin muayenesi için çini mürekkebi,- 87 - akrozom deformasyonlarının muayenesi için de formol-salin solüsyonları ile preparatlar hazırlandı. Sun'i vajen ile alınan ejakülatların, alındıktan sonra hacim, pH, massaktivite, spermatozoon yoğunluğu ve 3 motilite değerlerinin- genel ortalamaları sırasıyla 1.03 cm, 6 1 6`55, +++(+), 2`96 x 10 /mm ve % 83.19 olarak saptandı. Sulandırılan spermaların rnotil'i t elerinin genel orta lamaları ise, 28vC'de ilk sulandırmada, 5 C'de, gliserolizasyon, ekilibrasyon ve payet ya da pellet dondurmaya göre raffinose ile sulandırılanlarda sırası ile, % 79.8, % 71.9, % 63.4, % 50.9, % 21.9 ve % 23.0, Tris ile sulandırılanlar da yine sırası ile, % 80o4, % 14.7, % 69.1, % 58.9, % 24.8 ve % 26o0 olarak saptandı. Preparatların muayenesi sonucunda, tüm koçların ejakülatlarında ölü spermatozoitlerin genel ortalaması raffi nose ile sulandırılanlarda, ilk sulandım ada, 5 C'de, gli- serolizasyonda, ekilibra3yonda ve dondurup çözdükten sonra payet ve pellet için sırasıyla, % 3«3, % 4.1, % 5.9, % 7o0, % 35.0 ve % 35.7, Tris sulandırıcısıyla sulandırılanlarda, yine sırasıyla, % 3.4, % 4.4, % 5.7, % 7.5, % 30.0 ve % 29.1 olarak bulundu. ] I Aynı aşamalarda akrozom deformasyonları genel orta laması raffinose sulandırıcısı ile sulandırılanlarda sırasıyla, % 2.3, % 3.1, % 4.4, % 5.7, % 33.9 ve % 27.4, Tris- 88 - Sulandırıcısıyla sulandırılanlarda, ft 2.3, ft 3.1, % 4.2, % 5.5, % 34.1 ve % 30.4 olarak saptandı. Yine aynı aşamalarda baş anomalileri, raffinose ile sulandırılanlarda sırasıyla, % 0.7, % 1.1, % 1.5, % 2.0, % 6.9 ve % 7.6, Tris sulandırıcısıyla sulandırılanlarda, % 0.8, % 1.1, % 1.3, % 2.2, %' 6.9 ve % 6.6, orta kısım anomalileri, raffinose ile sulandırılanlarda, % 0.3, % 0.3, % 0o7, % 0*8, % 1.8 ve % 1.7, Tris sulandırıcısı ile sulandırılanlarda, % 0.5, % 0.6, & 0.7, % 1.0, % 1.8 ve % 1.6, kuyruk anomalileri, yine sırası ile, raffinose sulandırıcısı ile sulandırılanlarda, % 1.9, % 2.3i '/° 3.0, % 3.9, % 8.4 ve % 8.6, Tris sulandırıcısı ile sulandırılanlarda, % 1.8, % 2.1, % 2.9, % 3.8, % 8.3 ve ft 8.3 olarak bulundu. Sonuç olarak araştırmada kullanılan koçlardan alınan ejakülatlarm dondurma işlemine başlamadan önce yapılan spermatülojik muayeneleri sonucu elde edilen değerlerin normal sınırlar içerisinde bulunduğu anlaşılmıştır. Elde edilen değerler, sulandırma, dondurma ve çözme işlemlerini takiben doğal olarak normale göre daha kötü bulunmuştur. Fakat koç ejakiilatlarınm. donma işleminin çeşitli evrelerinde incelenen spermatolojik özellikleri arasında, gerek sulandırıcı gerekse uygulanan yöntem bakımın dan, herhangi bir farklılığın bulunmadığı, istatistiki bakımdan da saptanmıştır (P(0o05)

The purpose of this study was to determine the ef fects of different freezing methods and the diluents with different compositions» A sum of 41 ejaculates obtained from 6 Karacabey Merino rams were used. The split-sample ejaculates diluted with two different diluent were pelleted on dry ice and were freezed up in straws under nitrogen vapor o To prepare the desired volumes raffinose-sodium citrate plus egg yolk and Tris-glucose-sitric acid and egg yolk diluents were used. The diluents were divided into two equal (volume/volume) parts, and one part was again diluted more by adding glycerol (5*0 % of total volume)» Then the ejaculates were diluted by glycerol lacking diluents at 28 C. The temperature was gradually decreased down to 5 C in two hours, before the addition of second diluents containing 5.0 % glycerol (glycerolisation). For the equilibration and stabilisation of sperma in the, new media, the samples were kept at the same temperature (5 C) for two hours0 Following this step, samples were divided into two equal parts one of which was pelleted on dry ice, as the second was again frozen by nitrogen vapor. To determine the percentage of dying spermatozoids during the steps of dilutions, glycero lisation, equilibration and freezings, the eosin-nigrosin- 90 - stain; and for the abnormal spermatozoids the China ink staining techniques were used. The formalin-saline solu tions were prepared to check the acrosomal deformities. The average values of volumes, pH;, mass activity, spermatozoid density and the rate of motility of sperma tozoids in the ejaculates immediately after obtaining by 3 using the artificial vagina were as follow :. lo03 Cm, 6o55, +++(+), 2o% x 106/mm3 and 83.19 %. The rate of motilities following the dilutions at 28 C, before and after glycerolisation at 5 C, equilib ration and freezing by pelleting or in straws and by raf- finose additions were as follow : 79«8 %j:71o9 %, 63» 4 %, 50,9 %, 21.9 % and 23.0 % ; and by adding the Tris 80.4 %, 74.7 %, 69.1 %, 58o9 %, 24.8 % and 26.0 %. The average rate of mortalities of spermatozoids obtained in the ejaculates were determined by microscopy and the results were as follow: 3.3 %, 4.1 %, 5«9 %, 7.0 %, 35.0 % and 35o7 % respectively for the raffinose added part after the first dilution, at 5 C, at the glycerolisation, equilibration, at freezing- thawing in straws or pellets. The similar values for Tris diluted samples were as follow: 304 %, 4C4 %, 5.7 %, 7`5 %, 30. 0 % and 29d %. The average acrosomal deformities at the same steps for raffinose group were as follow : 2.3 %, 3.1 %, 4.4 %,- 91 5.7 %, 33.9 % and 27.4 % ; and for the Tris group were : 2»3 %, 3.1 %, 4o2 %, 5.5 %, 34.1 % and 30.4 %. The head abnormalities for the apermatozoids at the same steps of determinations were 0`7 %, 1.1 %, 1.5 %, 2.0 %, 6.9 % and 7.6 % ; for raffihose group and were 0.8 %, 1.1 %, 1.3 %> 2.2 %, 6.9 % and 6.6 % for the Tris treated group. Midzonal abnormalities for the raffinose group were 0.3 %» 0.3 %, 0.7 %, 0.8 %, 1.8 and 1.7 % ; and for the Tris group were 0*5 %, 0.6 %, 0`7 %, 1.0 %, 1.8 % `and 1.6 %. The tail abnormalities for the raffinose group were 1.9 %, 2.3 %, 3.0 %, 3.9 %, 8.4 % and 8.6 % ; and for the Tris group were 1.8 %, 2.1 %t 2.9 %, 3.8 %, 8.3 % and 8.3 %. The results showed that the average normal values figured for the spermatozoids obtained under these experi mental conditions were in close agreement with the litera ture values for Merino rams. The values were naturally lower after the procedures for freezing and thawing and after the additions of different diluents. However, there was no statistically significant difference (P<0.05) between the average values obtained from those groups that were treated differently.