Fâtımîler`in deniz gücü ve Akdeniz hâkimiyeti

Abstract

X. yüzyılda kurulduğu tarihten itibaren donanma faaliyetlerine önem veren Fâtımî Devleti, dönemin en önemli deniz gücüne sahip Bizans İmparatorluğu ile Batı Akdeniz'de hâkimiyet mücadelesine girdi. Bunun yanında İtalyan şehir devletleri Amalfi ve Venedik ile ticarî münasebetler kuran Fâtımîler, halifelik iddiasında bulunan ve mezhepsel çekişmeler içerisinde olduğu Endülüs Emevî Devleti ile de Akdeniz'de bu rekabeti sürdürdüler. Fâtımîler'in Mısır'ı ele geçirmesinden sonra Suriye-Filistin sahillerine olan ilgisi kendilerini buradaki kıyı şehirlerinde mevcudiyetlerini sağlamlaştırma yoluna itmişti. Haçlıların gelişi ile Fâtımî Devleti ardı ardına Suriye-Filistin sahillerindeki şehirleri kaybederek yavaş yavaş Akdeniz'deki üstün pozisyonunu yitirdi. Diğer yandan Fâtımî Devleti, XI. yüzyılın yükselen deniz gücü İtalyan şehir devletleri ile inkırazına kadar ticarî faaliyetlerde bulunmuştur. Çalışmada 909?1171 yılları arasında hüküm süren ve Akdeniz'in en büyük deniz güçlerinden biri olan Fâtımîler'in Akdeniz'e hâkim olan denizciliği, Akdeniz'de sürdürmüş olduğu siyasî mücadele, deniz savaşları, donanma teşkilâtı ve mürettebatı, tersaneleri, kullandıkları silahlar ve gemiler hakkındaki bilgiler ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.

The Fatimid State, which gave priority to naval activities since its foundation in the 10th century, fought for dominance in the Western Mediterranean against the Byzantine Empire, which had the most powerful naval forces. Besides, the Fatimids that established commercial relations with the Italian city states Amalphi and Venice continued its competition in the Mediterranean with the Andalusian Umayyad State which had ambitions about caliphate and with which they were in secterian rivalry. After the Fatimids conquered Egypt, their interest in the coasts of Syro-Palestinian made them solidify their dominance in the coastal cities. With the arrival of the Crusaders, the Fatimid State lost the cities on the Syro-Palestinian coast one after the other and started to lose its supremacy in the Mediterranean gradually. Additionally, until its decline the Fatimid State had commercial activities with the Italian city states which had a growing naval power in the 11th century. In this study, the information about the sea power of the Fatimids in the Mediterranean that bore one of the most powerful naval forces in the Mediterranean and that reigned between 909-1171; the political struggle they conducted in the Mediterranean; their naval wars; their navy organization and their crew; their navy yards; the weapons and vessels they used is handled in detail.