Kimodenervasyondan önce ve sonra vagal impulsların solunum merkezlerinin aktivasyon durumuna etkisi

Abstract

- 51 - ÖZET Bu araştırmada kedilerde kimodenervasyondan önce ve sonra hipokside vagal impulsların santral inspiratuar akti- vite üzerine olan etkisi incelenmiştir. Bu amaçla frenik si nir integre potansiyelleri kaydedilmiş ve bunlar santral inspiratuar aktivitenin indeksi olarak kullanılmıştır. Ayrıca frenik sinir aksiyon potansiyelleri, soluk hacmi, soluk fre kansı kaydedilerek, bu parametrelerden solunum dakika hacmi, inspirasyon süresi, ekspirasyon süresi ve ortalama inspiratu ar akım hızı hesaplanmıştır. Araştırmamızda gerek kontrol grupta gerekse kimodener- ve grupta, vaguslara önce vagus siniri içinde seyreden ve ak- ciğerlerdeki gerim reseptörlerinden gelen impulsları solunum merkezlerine taşıyan geniş çaplı miyelinli liflerin blokajını sağlamak amacı ile soğuk bloku (11 -6 G) uygulanmış, bunu ta kiben de bilateral vagatomi yapılmıştır. Vagusların intakt olduğu koşullarda (grup A), vagal soğuk blok uygulanmasında (grup B) ve vagotomide (grup C) hava solunmasını takiben de ney hayvanlarına 5 dakika süre ile hipoksik gaz karışımı so- lutulmuştur. Çalışmamızda, kontrol grupta hava solunması sırasında vagusların intakt olduğu koşullara, vagal soğuk blok uygulan masına ve vagatomiye ait solunum parametreleri biribirleriyle karşılaştırıldığında, soluk frekansının (f) kontrol grup C'de kontrol grup A ve B'ye oranla ve kontrol grup B'de A'ya oran-- 52 la anlamlı olarak azaldığı, soluk hacminin (VT) ise arttığı saptanmıştır. Solunum dakika hacmi (V`) kontrol grup C'de B'- ye oranla anlamlı olarak artarken diğer gruplar arasında an lamlı bir değişiklik meydana gelmemiştir. înspirasyon süresinin (Tj.) kontrol grup B'de A'ya oranla, C'de B'ye oranla anlamlı olarak uzadığı belirlen di. Ekspirasyon sürelerinde (T`) kontrol grup B'de A'ya oran la anlamlı uzama saptanırken kontrol grup B ile C arasında değişiklik gözlenmemiştir. Frenik sinir integre potansiyeli değerinde kontrol grup A ile B arasında değişiklik gözlenmezken, kontrol grup C'de A'ya oranla ve kontrol grup C'de B'ye oranla anlamlı ar tışlar saptanmıştır. Çalışmamızda deney hayvanlarına hava fazlarını takiben hipoksik gaz karışımı solutulması sırasında, kontrol grup A, B, C'de solunum parametrelerindeki değişiklikler incelendi ğinde; her üç grupta soluk frekansında (f), soluk hacminde (VT) ve solunum dakika hacminde (V`) anlamlı artışlar saptan mıştır. Yine her üç grupta hipokside inspirasyon süresi (T+) kısalırken ekspirasyon süresi (T`) nin anlamlı olarak uzadığı gözlenmiştir. Ortalama inspiratuar akım hızının (Vm/T+) ve frenik sinir integre potansiyel değerinin hipokside her üç grupta anlamlı artışlar gösterdiği belirlenmiştir. Bu araştırmada kimodenerve grupta hava solunması sıra sında kimodenerve grup A, B ve C'ye ait solunum parametreleri karşılaştırıldığında; soluk frekansının (f) kimodenerve grup C'de B ve A'ya, B'de A'ya oranla anlamlı olarak azalırken so luk hacminin (VT) ise arttığı saptanmıştır. Kimodenerve grup ta solunum dakika hacminde (V`) kimodenerve grup B'de A'ya oranla anlamlı artış saptanırken kimodenerve grup C'de gerek A gerekse B'ye oranla değişmediği saptanmıştır.- 53 - İnspirasyon süresinin (T-s-) kimodenerve grup C'de A ve B'ye oranla ve B'de A'ya oranla anlamlı olarak uzadığı belirlenmiştir. Ekspirasyon süresinin (T`) kimodenerve grup C'de A ve B'ye oranla uzadığı gözlenirken kimodenerve grup B ile A arasında değişiklik gözlenmemiştir. Ortalama inspiratuar akım hızı ( Vrp/T-s- ), T + /Trr. ve fre- nik sinir integre potansiyeli değerinde gruplar arasında an lamlı değişiklik görülmemiştir. Kimodenerve grupta hava solutulmasını takiben hipoksik gaz karışımı solutulduğunda, kimodenerve grup A'da soluk fre kansının (f) anlamlı olarak artmasına karşın kimodenerve grup B ve C'de azaldığı saptanmıştır. Yine soluk hacminde (V`) an lamlı azalma belirlenmiştir. Hipokside inspirasyon süresi (T-s.) her üç grupta artış gösterirken ekspirasyon süresinin (T`) kimodenerve grup A'da- ki anlamlı azalma dışında değişmediği saptanmıştır. Ortalama inspiratuar akım hızı ( Vrp/T-s. ) üç grupta da anlamlı olarak azalmış, Tj/TT oranı ise kimodenerve grup A ve C'de artarken kimodenerve grup B'de değişmemiştir. Kimodenerve grupta frenik sinir integre potansiyeli değeri hipokside anlamlı olarak azaldığı saptanmıştır. Bulgularımız inspirasyon (T+) süresinin kontrolünde vagus içinde seyreden miyelinli lifler yanında miyelinsiz liflerle taşman impulsların da etkin olduğuna işaret etmek tedir. Ayrıca bulgularımıza dayanarak periferik kimoreseptör- lerden kaynaklanan impulsların hem T+ ve hem de T`'nin kon trolünde etkili olduklarını, bu impulsların artması halinde her iki parametrenin belirgin şekilde kısalması sonucu soluk frekansının arttığını ve bu cevabın vagal impulsların kesil mesi durumunda da ortaya çıktığını söyleyebiliriz.54 - Diğer taraftan bulgularımız klmodenervasyondan sonra gerek T+'nin, gerekse T`'nin yalnızca vagal reflekslerle re- güle edildiğini göstermektedir.

- 55 - SUMMARY In this study the effects of vagal impulses counducted through myelinated and unmyelinated fibers on the pattern of breathing in control and chemodenervated cats were in vestigated independently of each other. For this purpose, action potantial from the phrenic nerve, tidal volume, respiratory frequency were recorded in control and chemode nervated animals with intact vagi, during vagal cold block and after vagatomy. The changes in respiratory parameters following block of transmission of impulses in myelinated vagal fibers (11 -6 C) and those after vagotomy were compared. The experimental group and the number of animals in each group are as follows; 1- Control group: 9 - Control group A (intact vagi) - Control group B (blocked transmission through myelinated vagal fibers by cooling) - Control group C ( vagotomized) 2- Chemodenervated group : 9 - Chemodenervated group A (intact vagi)- 56 - - Chemodenervated group B (blocked transmission through myelinated vagal fibers by cooling) - Chemodenervated group C (vagotomized ) The results of this study indicated that, althought vagal impulses transmitted via myelinated fibers are of primary importance in control of inspiratory and expiratory durations, the unmyelinated vagal fibers with small diameters are also seem to be involved in control of inspiratory duration (Tj). Further more impulses that originate from the peripheral chemoreceptors play a significant role in the control of inspiratory (T+) and expiratory (Tg) durations. The increase of the rate of discharge of peripheral chemo receptors results in increase of respiratory frequency (f) even in the absence of vagal volume feedback. After peripheral chemodenervation, on the other hand, the inspiratory (T+) and the expiratory (Tp) durations and hence the inspiratory frequency are controlled only by vagal reflexes.