Siyasal iletişimde politik mizah: Örnek çalışma; Semih Balcıoğlu`nun Güle Güle İstanbul karikatürlerinin incelenmesi

Abstract

Bu doktora çalışmasında Semih Balcıoğlu'nun Güle Güle İstanbul kitabındaki 69 karikatür, politik mizah bağlamında analiz edilmiştir. Araştırmanın soruları karikatürlerin semantik ve simgesel çözümlemeleriyle gönderme yapılan döneme göre anlamlandırılıp cevaplandırıldı.1) Güle Güle İstanbul kitabındaki karikatürler semiyolojik, semantik ve teknik olarak okunduğunda hangi verilere ulaşılır?2) Güle Güle İstanbul kitabında özellikle İstanbul ve göç hakkında nasıl bir politik duruş vardır?3) İstanbul üzerinden mekan çalışması yapıldığında hangi kavramlara ulaşılır? Nostaljik bir bakış açısıyla ele alınan karikatürlerde mekan ve zaman arasındaki ilişki nasıl yansıtılmıştır?4) Semih Balcıoğlu'nun karikatürlerinde geliştirdiği kendine özgü çizgi dili, grameri ve odağı nerededir?Karikatürlerin kavramsal okumaları çizildiği ve kapsadığı döneme göre İstanbul ve politik mizah üzerinden yapılmıştır. Semih Balcıoğlu'nun kullandığı çizgi dili analiz edilmiş çeşitli saptamalar yapılmıştır. Bu konular, İstanbul ve İstanbul'un dönüşümü ana başlığı altında mekân belleği, dini ve simgesel mekânlar, İstanbul'daki mekânsal ve sosyal değişimler, çarpık kentleşme, sosyal sorunlar ve kimlik, siyasi kamplaşma, İstanbul'da çalışma hayatı: kent ve kapitalizm, İstanbul'da tarih ve şimdiki zaman arasındaki çelişki, İstanbul ve göç, İstanbul ve insan, kentsel dönüşüm ve çarpık kentleşme şeklindedir. Balcıoğlu'nun tarihçi ve İstanbullu kimliği ile karamsar bir ev sahibi bakışıyla mekân okuması yaptığı, ruhsuz ve kimliksiz yeni İstanbul ile belli bir kimliği olan eski İstanbul arasındaki gerginliğin vurgulandığı ortaya çıkmıştır. Göç ve yozlaşmanın incelenmesi gereken en önemli olgu olduğu ve İstanbul için artık geç kalındığı saptamalarıyla bu kitabın bir İstanbul rehberi olarak okunması gerektiği sonucuna varılmıştır.

In this doctoral dissertation 69 caricatures, in Güle Güle İstanbul by Semih Balcıoğlu have been analysed in the context of political humour. Four research questions have been answered with reference to the period via semantic and symbolic analyses of the caricatures.1) What data could be gained through semiotic, semantic and technical reading of the caricatures by Semih Balcıoğlu in his Güle Güle İstanbul?2) What kind of political stand does he present in his book?3) What notions are found when a city like Istanbul is studied? Balcıoğlu?s nostalgic point of view expands the questions to the following sub-questions: What kind of relationships is set between time and location in caricatures? How did Balcıoğlu represent modern Istanbul? How was the relationship between man and time-space relation reflected?Are locations with symbolic values such as mosques represented as historical or religious locations?4) How can his authentic language, grammar and focus located in his caricatures?Literature on Istanbul, the issue of migration and political humour have been scanned through conceptual reading. Balcıoğlu?s language of humour have been explored in response to the four questions.Main themes of these caricatures are classified as Space Memory, Places of Worship and Historically Symbolic Venues, Social and Local Diversions of Istanbul, Unplanned Urbanization, Social Issues and Identity crisis, Political Polarization, Work and business life in Istanbul: City and Capitalism, Contradictions of Istanbul in the past and Istanbul in the current times, İstanbul and Migration, Istanbul and People, and Urban Transformation. These themes and the way they are presented by Balcıoğlu certain conclusions have been drawn so as to meet the needs of the research. Balcıoğlu?s identities as an Istanbul dweller and a historian formed his city reading in a pessimistic way.In conclusion, it has been found out that Balcıoğlu, with his historian and an Istanbul dweller identities, have conducted city readings with a pessimistic host point of view, emphasized the tension between the old Istanbul which once had a certain personality and character and the new soulless city, paying particular attention on the difficulty of finding solutions to the so called immigration and corruption which made it too late for Istanbul to recover and that the book could also be read as a city guide.