Bağımlı gölge (dummy) değişkende regresyon analizi ile diabet komplikasyonlarının sıklığının risk faktörleri ile ilişkisi

Abstract

33 V. ÖZET Türk Diabet Cemiyeti 'nin 1978-88 yıllarında bas vuran diabetes mellituslu hasta dosyalarından güdümlü rastlantısal örnekleme yöntemi ile seçilen 500 dosya incelenmiştir. Hastaların diabetik komplikasyonlarına ve risk faktörlerine ilişkin bilgiler toplanmış ve komplikasyonlar ile risk faktörleri arasındaki ilişkiler `Pearson's korelasyon katsayısı` ile saptan mistir. Diabetik komplikosyonlardan retinopati, EKG bozukluğu ve nöropati, var (1), yok (0) şeklinde belirlendiği için, risk faktörü verildiğinde komplikasyonun koşullu olasılığı` bağımlı gölge değişkende regresyon analizi` ile çözümlenmiştir. Bu yöntemde, bağımlı değişkenin gölge değişken olması nedeni ile yönteme özgü sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlardan: A) Kalıntıların (ui) heteroskedastik olması, B) 0<E(YiJXi)<l koşulunun sağlanması çok önemlidir Kalıntıların homoskedastik olmaları /wî= / Pi (l-Pi) eşitliğin den yararlanarak, Yi//Wi ve Xi//Wî dönüşümü yapılarak sağlanır. îkinci önemli sorun ise,`logit modelden yararlanılarak çözümlenebilmektedir. Yapılan istatistiksel inceleme sonucunda, 500 olguda komplikasyonların sıklığı, retinopati %20.6, EKG bozukluğu %13.8, nöropati %25.6 olarak saptanmıştır. Diabetik komplikasyonlar için istatistik açıdan önemli olan risk faktörleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir.34 l.Retinopati için: diabet başlama yaşı (negatif yönde), başvuru sırasında yaş, diabet yaşı (eskiliği), sistolik kan basıncı ve kan şekeri, 2. EKG bozukluğu için: başvuru sırasında yaş, diabet yaşı (eskiliği),LDL kolesterol (negatif yönde), sistolik kan basıncı, 3.Nöropati için: başvuru sırasında yaş, diabet yaşı (eskiliği) ve üredir.

35 VI. SUMMARY The inspected 500 files were chosen by the randomly met hod from Turkish Diabetic Association case files of diabetes mellitus patients that applied during the years 1978-1988. Information pertaining to the diabetic complications and risk factors has been gathered and the relationships of the complications and risk factors were determined by the `Pearson's correlation coefficient`. The conditional probability of the complication when the risk factor is given is solved by regression on dummy regression variable, because the diabetic complications such as retinopathy, ECG disorders and neuropathy were evaluated as present (1) or obsent (0). Problems arise due to the use of this particular method because the dependent variable is the dummy variable. The following two conditions have to be obtained A) The disturbances (ui) must be heteroscedastic, B) 0 < E(YijXi) >1 order for the disturbances to be heteroscadastic, Yi//Wi and Xi //wT transformation must be established by using the /Wi=/Pi (1-Pi) equivalence. The second important problem is solved by using the `logit mode 1 `. The conducted statistical investigation shows the prevalance to the complication in 500 cases to be as such: retinopathy 20.6%, ECG disorders 13.8%, neuropathy 25.6%. The statistically important risk factors for diabetic36 complications are ascertained as the following: 1. For retinopathy: the onset age for diabetes (in the negative direction), age of application, the diabetes age, systolic blood pressure and blood glucose, 2. For ECG disorders: age of appl ication, diabetes age, LDL cholesterol (in the negative direction), systolic blood pressure, 3. For neuropathy: age of application, diabetes age and urea.