Sigara alışkanlığının Türk toplumunda dağılım özellikleri

Abstract

X- ÖZET Tütün insanlar tarafından tanınmasından, günümüze kadar geçen süre içinde çeşitli amaçlarla kullanılmıştır, ilk insanlar tarafından ibadet maksadı ile kullanılmasından sonra sırası ile ilaç olarak, pipo, puro, enfiye, nargile ve sigara seklinde keyif verici olarak kullanılmıştır. Bugün tütün, gerek üretim ve gerekse fabrikasyon safhaların da taşıdığı önem nedeni ile en önemli tarım ürünlerinden biri olmasına karşın, sağlık açısından yarattığı sorunlarla özgün bir ikilem yaratmıştır. Yasamı, her yönü ile tehdit eden tütünün basit bir alışkanlığın ötesinde kardio-vasküler, pulmoner ve gastro-intestinal vb. sistemler üzerindeki zararlı etkileri değişik tıbbi ve epidemiyolojik araştırmalarla kanıtlanmıştır. Sigara tüketimi, oluşturduğu pek çok sağlık sorunu ile halk sağlığını ilgilendiren ana konulardan birisidir ve toplumun çeşitli özgün kesimlerindeki sağlık sorunlarının dağılımının değerlendirilmesinde de temel ölçütlerden birisi olacağı kuskusuzdur. Verilerimiz, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi» Türk Kardiyoloji Derneği ve Sağlık Bakanlığınca birlikte yürütülen, ülkemizde erişkinlerde kalp hastalığı ile bunun risk faktörlerinin taranması çalışmasından elde edilmiştir. Bu çerçevede sigara tüketiminin; yas, cins, eğitim düzeyi, medeni durum, is ve gelir düzeyi gibi çeşitli ölçütler içindeki dağılımı, fiziksel et kinlik ve alkol tüketimi gibi etmenlerle ilişkileri irdelenmiştir. Çalışma; kırsal-kentsel kesim, coğrafi bölgeler dağılımını dikkate alarak 41 ilimizin 59 yerleşim biriminde 20 yaş ve üzerinde ülke nüfusunu temsil edenlerden tabakalanmış örnekler seçilmiş 3689 kişiye (1853 erkek, 1836 kadın) uygulanmıştır. Çalışmamızda, Türk toplumunun çeşitli özelliklere göre ayrılmış alt gruplarında sigara tüketim oranlarının belirlenme sine, neden-sonuç ilişkilerinin araştırılmasına çalışılmıştır. -163-

XI- SUMMARY Tobacco has been used for many purposes since its discovery till today. After its usage for worshipping by primitive people, it had been used as a drug, and later on, as an intoxicating material in the form of pipes, cigars, water pipes, snuff, and cigarette. Today, because of its importance at both production and processing stages, tobacco has created a peculiar dilemma, for while being among the most important agricultural products, it is also associated with health problems. Various medical and epidemiological studies have yielded evidences showing that tobacco, for from being a simple habit, has many adverse effects on cardiovascular, pulmonary and gastro-intestinal systems, etc. Which threaten every aspect of life. With its concurrence with many health problems, the tobacco consumption is one of the issues concerning the public hygenics, and there is no doubt that it constitutes one of the basic criteria for the evaluation of distribution of health problems over the various sections of the society. Our data have been gathered through surveys on heart conditions and related risk factors among adults in our country carried out jointly by Cerrahpaşa Faculty of Medicine. The Turkish Cardiological Association, and the Ministry of Health. Within this framework, the distribution of tobacco consumption over age, sex, educational background, marital status, occupation and income level, etc. and its correlation with physical activities and alcohol consumption were studied. The study has been carried out on 3689 persons (1853 Males, 1836 Females) drawn as a sample representative of our national population at the age of 20 and above in 59 settlements in 41 provinces taking also into consideration of urban-rural concentration and distribution over geographical regions. In our study, we have tried to determine the tobacco consumption rates in sub groups defined in terms of various characteristics of our society, and to examine the cause-effect relations. -164-