Diabetes mellituslu hastaların ayak komplikasyonlarının ortaya çıkışını kolaylaştıran faktörler ve eğitim gereksinimlerinin saptanması

Abstract

ÖZET Bu çalışma Î.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi îç Hastalıkları Anabilim Dalı, Diabet ve Metabolizma Bilim Dalı'nda yatarak tedavi gören ve Türk Diabet Cemiyeti Diabet Hastanesifne rutin tıbbi kontrolleri için gelen 160 diabetes mellitus'lu hasta üzerinde gerçekleştiril miştir. Çalışma ayak komplikasyonu olan ve olmayan hastaların diabetik ayak ve bakımı konusundaki bilgi ve gereksinimi erini araştırmak, ayak komplikasyonlarınm önlenmesinde eğitimin rolünü irdelemek, tedavide eğitim ilkesinin Önemini vurgulamak ve yapılaeak eğitim programlarına yön vermek amacı ile planlanmıştır. Verilerin değerlendirilmesi SPSS paket programı kullanılarak bilgisayarda yapılmış »sonuçların yorumlanmasında yüzdelik hesaplar ve ki-kare analizi kullanılmıştır. Çalışma kapsamına alman olguların $63.8'i kadın, $75*i evli, $38.I'i ilköğrenimli, $55.6*sı ev hanımıdır. Yaş gruplarında en fazla yığılma $30.6 oranı ile 61-70 yaş grubundadır. Olguların $2I.9'u 11-15 yıllık diabetli olup, $42.5'i 1-6 ay aralar ile hekim kontrolüne gelmekte, $60. 6' sı OAD kullanmaktadır. Ailesinde diabet olanların oranı $50. 6 »sigara içenlerin oranı $34.4tobezite oranı ise ^Şö.S'dur, Ayak konplikasy onlarına ilişkin en fazla yakınma $53.7 karınca lanma, $37. 5 his kaybı ve $30 oranı ile claudicatio intermittens ve nasırdır. -75-Hasta ve hastalık yaşı, cinsiyet, obezit e »kontrol aralıkları, ailede diabet varlığı, sigara ve diabet tipi ile ayak komplikas- yonları arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Olguların ayak komplikasyonlarmdan korunma ve ayak bakımına ilişkin bilgileri genel olarak düşük bulunmuş, bilgi yetersizliği ile ayak komplikasyonları arasında ilişki görülememiştir. Tüm olguların #90 'ı ayak komplikasyonlarmın önlenmesinde ayak bakımının önemli olduğunu düşünmekte, #83.8 'i bu konuda daha fazla bilgi edinmek istemektedirler. Daha önce ayak komplikasyonlarmdan korunma konusunda eğitim almadığını belirten olguların oranı #65'dir, eğitim alanların #30.4'ü ise verilen bilgileri uygulamamı ş tır. Sonuç olarak ayak komplikasyonlarmın önlenmesi için;hasta ve ailesi tek bir ünite olarak ele alınıp bilgilendirilmeli, etkin eğitim programları hazırlamada ön koşul olarak, sağlık ve eğitim örgütleri ile diabetik hastalar arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanmalıdır. -76-

SUMMARY tie study is done with 160 patients who hare been treated and followed up in Istanbul University, Cerrahpaşa Medical Faculty, Internal Medicine Department, Diabetes and Metabolism Unit; and Diabetes Hospital of Turkish Diabetes Association. ÜBhis study is aimed to investigate the knowledge and the necessities of diabetic patients with and without foot complications, t o emphasize the importance of the education in taie prevention and the treatment of these complications and to plan educational programs for this purpose, The evaluation of the results is done with the computer usi^g SPSS pocket program and interpreting them with percentages and chi-square analysis. 63#8$ of the patients in the study is woman, 75$ is married, 38.1$ is graduates of elementary school and 55.6$ is Mouse wife. 30.6$ of the patients is in the 61 to 70 age group. 21.9$ of the patients has been diabetic for II to 15 years, 42.5$ of the patients is followed up with one to six month intervals and6Ö.6$of them is using oral -an t i diabetics. İDhe percentage of the diabetics in the families of the patients is 50. 6, the smokers is 34.4 and the obesity is 56.9. 9?he complaints about the foot complications are grouped as iiaving pins and needless in 53.7$ 9 anaesthesia in 37.5$ and claudicatio intermittens with callus in 30$. -77-Tiıere has been significant correlation between the foot complications and the age of the patient »the duration of the illness, the sex, the obesity, the follow up intervals, the presence of diabetics in the family, the type of the diabet and the presence of smoking. The knowledge of the cases about the prevention and the treatment of the foot complications are found to be low, but there has not been any correlation between the education level and the complications of the foot© 90$ of the patients thinks that the foot care is important in the prevention of the foot complications and 83,8$ wants to have more information about their condition. Cases who were not educated previously about the prevention of the foot care were 65$ and 30.4$ of the educated patients has not applied what they had been taught. As a result, in order to prevent the complications of the foot; the patient and the family should be evaluated and educated as a whole unit, a coordination should be acomplished among the health departments, the education organizations and the diabetic patients as a way to produce an effective education program. -78-