Karacabey yetiştirmesi esmer ve siyah-alaca sığırlarda, Amerika kökenli spermaların kullanılmasının sonuçları üzerinde araştırmalar

Abstract

-103- ö Z E T y Bu çalışma, Karacabey Tarım İşletmesi Müdürlüğünde ye tiştirilen, Karacabey yetiştirmesi Esmer ve Siyah- Alaca sığırlara, A..B.D kökenli spermaların kullanılmasıyla 1983-1987 yılları ara sında kontrollerle saptanan verim değerleri kullanılarak döl, süt verimi ve büyüme özelliklerinin düzecini saptamak amacıyla yapıl mıştır. Çalışma materyalini oluşturan Esmer ve Siyah-Alaca sı ğırlardan; 127 adedi Karacabey yetiştirmesi, Karacabey Esmeri (K.E),135 adedi,A.B.D kökenli spermayla doğan Amerikan Karacabey Esmeri (A. K. E), 133 adedi Karacabey yetiştirmesi Avrupa Esmeri (AY. E), 115 adedi A.B*D kökenli spermayla doğan Amerikan Avrupa Esmeri (A. AV. E), 164 adedi Karacabey yetiştirmesi Karacabey Siyah- Alacası (K.S.A^ve l$& adedi jSe A.B.D kökenli spermayla doğan Ame rikan Karacabey Siyah-Alaca (A.K. S) ırkları olmak üzere toplam 834 adedi araştırma kapsamında alınmıştır. îlk sıfat yaşı Esmer gruplar için«,K.E,A.K.E,AV.E ve A. AV. E. de sırasıyla 592.16,576.25,607.15 ve 581.15^plarak saptan mış, ilk sıfattaki ortalama yaşları arasındaki f arklar, K. E. grubuy la A.K. E. grubu arasında önemsiz,A.AV.E.gıÖbu ile AV. E. grubu ara sında ise önemli bulunmuş tur (P-( 0.01). Siyah-Alaca gruplar için ilk sıfat yaşı K.S.A ve A.K. S. A düvelerde sırasıyla 562.42 ve 551.17 gün bulunmuş, gruplar arasındaki farklar önemli bulunmuş- tur(P^Ö.©l). ' /y Her gebelik için tohumlama sayıları, incelenen sistem lerdeki ineklerde birbirlerine yakın olduğu tespit e'dilmiş ve Es mer gruplarda 1.659 ila 1.903 arasında ^Siyah-Alaca gruplarda ise 1.49i ila 1.533 arasında değişmiştir. Kızgınlık oranları Esmer ırk ineklerde K. E, A.K. E, AV. E, ve A. AV. E sırasıyla,?* 93-22,% 92.85, % 90. ve % 90. 41, Siyah--104- A,laca ırk ineklerde, K.S.A ve A.K.S.A da % 90.41 ve % 91.42 ; Kı sırlık oranları Esner ırk ineklerde aynı sıraya göre,% 11.86, % 16.07, % 13.33 ve % 11.32, Siyah-Alaca ark ineklerde sırasıyla %. 16.43 ve % 14.28 ; gebelik oranları, Esmer ırk ineklerde, K. E, A. K.E, AV. E ve A. AV. E de sırasıyla % 88.13, % 83.9,% 86.6 ve % 88.7, Siyah-Alaca ırk ineklerde K.S.A ve A.K.S.A da % 83.56 ve % 85.71; yavru atma oranı K. E, A. K. E, AV. E ve A. AV. E ırklarda sırasıyla % 1.69, % l.?8,% 1.66 ve % 1.88, Siyah- Alaca ırk ineklerde K.S.A ve A.K.S.A da sırasıyla % 2.73 ve % 2.85;doğum oranları aynı sıraya göre Es merlerde y°/o 86.44, % 82.14, % 85.0 ve % 86.79, Siyah- Alacalarda % 80.82 ve % 82.85; gebelik süresi Esmer ırk ineklerde Karacabey- Esmeri(K.E),Ame`rikan kökenli Karacabey Esmeri(A.K. E) »Avrupa Esme ri (AV. E) ve Amerikan kökenli. Avrupa Esmeri (A. AV. E)rwde, sırasıyla 288.88,289.69,290 ve 290.08 gün, Siyah-Alaca ineklerde K.S.A ve A.K.S.A da ise 278.81 ve 279.38 gün bulunmuştur. İncelenen kızgın lık, kısırlık, gebelik, yavru atma, doğum oranları ve gebelik sürele ri yönünden gruplar arasındaki farklılık, istatistik! yönden önem siz bulunmuştur. Esmer gruplardön K.E, A.K.E,AV.E ve A. AV. E inekler ilk buzağılarını sırasıyla 908.24, 885.23, 924.41 ve 892.39 günde ver mişlerdir. Siyah-Alaca gruplardanKKSS.A ve A.K.S.A ırk inekler ise,ills büfcağalar>filr:. nısirasıyla 863.37 ve 844.21 günde vermişlerdir. Es mer gruplardan A.K.E grubuyla K.E grubu arasındaki laktasyon yaşı farkı önemsiz^^Egrübuyla AV. E grubu 'arasındaki fark ise önemli bulunmuştur (P /o. 05).Siyah- Alacalardaki ilk buzağılama yaşları farkı önemsiz saptanmıştır. Doğum ağırlıkları Esmer ırk erkeklerde ;K. E, A. K.E, AV. E ve A. AV. E ırk buzağılarda sırasıyla ;40. 83, 41.64, 38.22 ve 39.44 kğj-105- ddşilerde 58.61, 39.22, 36.13, ve 37.95 kg; sütten kesme ağırlık ları aynı sıraya göre erkeklerde 118.61, 122.66, 110.27ye 117.22 kg ; dişilerde ise 113.14-, 115.15, 104.28 ve 112.46 kg bulunmuş tur. Siyah.- Alaca ırk erkeklerde doğum ağırlıkları K.S.A ve A. K.S.A buzağılarda 39.11 ve 40.76 kg, dişilerde 37.24- ve 38.36 kg, sütten kesme ağırlıkları aynı sıraya göre erkeklerde 119.22ve 121.17 kg, dişilerde ise 114.08 ve 115-15 kg bulunmuştur. Gruplar arasında do ğum ağırlıkları yönünden A.K.E grubu ile K.E grubu arasındaki fark ları önemsiz, A. AV. E gurubu ile AV. E grubu arasındaki* fark, A. AV. E lehine önemli, sütten kesme ağırlıkları yönünden Amerika kökenli ?? A.K.E ve A. AV. E grupları Karacabey yetiştirmesi K.E ve AV. E grup larına göre farklılıkları önemli olmuş tur(P/ 0.001).Siyah- Alaca ırklardaki buzağı doğum ağırlıkları yönünden^ A. K.S.A grup;K.S.A gruptan istatistiki yönden önemli, ancak sütten kesme döneminde ise önemsiz bulunmuştur. Esmer ırklarda ve Siyah- Alaca ırklarda 5. aya kadar yaşaaa :güçjerlir3irbirleriae yakın düzeyde olup, Esmer ırklarda, % 88.72 ile % 92. 91, Siyah- Alaca ırklarda % 86.25 ila % 88.41 arasında ol muştur. -^ İncelenen süt verimi özelliklerinden; laktasyon süresi, gerçek süt verimi, 305 günlük süt verimi ve olgun çağa göre düzel tilmiş süt verimi, Esmer ırk gruplardan K.E ırk ineklerde sırasıy la 307.14 gün, 3043. 33 /kg, 302 5. 13 kg ve 3448.64 kg; A.K.E ırk inek lerde 315.31 gün, 3399. #2, kg, 3331.43 kg,3831.14 kg ;AV.E ırk inek lerde, 302. 2gün 2613. 26/ kg, 2628.94 kg ve 2970.70kg ve A. AV. E ırk ineklerde ise 311-35 gün, 2976. 33 kg, 2946. 57 kg ve 3359.09 kg buluns muştur.-106- Süt verimiözellikleri yönünden Amerika kökenli Esmer grupların (A.K.E ve A. AV. E ), Karacabey yetiştirmesi Esmer gruplarına (K.E ve AV. E) göre farklılıkları istatistiki yönden önemli bulunmuş tur (P ^ O. 001). Siyah- Alaca ırklardaki süt verim özelliklerinden ;laktasyon süresi gerçek süt verimi, 305 günlük süt verimi ve olgun çağa göre düzeltilmiş süt verimleri, K. S. A. ırk ineklerde sırasıyla, 294-. 18 gün, 3185.14 kg, 3248.84 kg ve 3768.65 kg ; A.K.S.A ırk ineklerde ise sı rasıyla; 303.47 gün,3567«36 kg,3581.63 kg ve 4190.51. kg bulunmuştur. Gruplar arasında süt verimleri özellikleri yönünden Amerika kökenli A.K.S.A gruplarının, Karacabey yetiştirmesi K.S.A gruplarına göre fark lılıkları istatistiki yöndetıönemli bulunmuş tur (P <0.01). Bu araştırma da elde edilen bulgulara dayanılarak;Karaca- bey Tarım İşletmesine ithal edilen A.B.D kök«nli Esmer ve Siyah-Ala- ca spermaların, Karacabey yetiştirmesi Esmer ve Siyah-Alaca sığırlar da kullanılması sonucunda A.B.D kökenli sığırların, incelenen diğer Karacabey yetiştirmesi gruplardan daha üstün olduğunu, Türkiye' deki sığır İslahı çalışmalarında kullanılması sonucu önemli yararlar sağ layabileceğini göstermiştir. / /

-107- SUMMAEY This study was carried out to investigate for fertility traits, the milk yield and growth, characteristics of Brown and Black-and-white catties which have been used U.S. A origined sperma, by using the production values obtained at the Karacabey state farm Breeding section, during the years 1983-1987' The study material consisted of 127 Karacabey growth Kara cabey Brown (K.E), 135 Birth by U.S. A origined sperm Karacabey Baswn ( A.K.E.)»133 Karacabey growth Eupopean Brown (AV.E), 115 Birth by U.S. A origined sperm American European Brown (A.AV.E),164- Karacabey growth Karacabey Black-and - white ( K.S.A ) and also 100 birth useof U.S. A origined sperm American - Karacabey Black-and-White ( A. K.S.A); Total of 834 breeds was taken under the investigating. Firsthead ages for Brown groups at the K.E, A.K.E, AV.E and A.AV.E calves were respectively found 592.16, 576.25, 607.15 and 581.13 days. Diff ere ncies at the first heat ages among the ave rage ages were found unimportant between K.E groups and A.K<»E gro ups but for A.AV.E groups and AV.E groups were found important (P <0.01 ) First head ages for Black-and-white groups K.S.A. and A. K.S.A calves were respectively found, 568.42 and 551.17 days.Dif- ferecies between groups were found importantly(P ^ 0.01). The number of insemination per conception for cows in the investigated systems were found nearly each other and for Brown groups were 1.659 to 1.903, for Black-and-White groups were 1.492 to 1.533. The rates of oestrus were respectively found for Brown-108- cows K.E, A.K.E, A.I.E and A. AY. E # 95.22, # 92.85, #90 and #90. 41 »for Black - and - white cows K.S.A and A.K.S.A # 90.41 and %91, 42. The rates of infertility for Brown cows were respectively Found respectively #16.43 and #14.28 the rates of conception were found # 11.86, 9616.07, #15.35 and %11.32; for Black-and-white respecti vely #16.43 and #14.28; the rates of conception we re found for Brown cows respectively #88.13, % 83.9,% 86.6 and # 88.7; for Black -and white cows K.S.A. and A.K.S.A #83. 56 and #85.71«The rates of abortion were respectively found for K.E, A. K.E, AV.E and A. AV.E groups # 1.69, # 1*78, #1.66 and # 1.88; for Black- and-white cows K.S.A and A.K.S.A were respectively found # 2.73 and #2.85. The rates of calving were respectively found for Browns # 86.44, # 82.14, #85.0 and #86.79; for black-and-white #80.82 and #82g8Ş; Duration of pregnancy were found for Brown cows K.E, A.K.E, AV.E, and A. AV.E 288.88, 289.69,290 and 290.08 days; for black-and -whi te cows K.S.A and A.K.S.A 278.81 and 279.38 days. Seeing that, dif fe re ncies at the rates of oestrus, infertility, conception, abortion, calving and duration of pregnancy were statistically found unim - portand among these groups. ^ For Brown groups K.E, A.K.E, AV.E and A. AV.E cows gave t-- their first calves respectively at 908.24, 885.23, 924.41 and 892. 59 days Black-and white groups K.S.A and A.K.S.A cows gave their first calves at 863.37 and 844.21 days. There 7/ere no differencies at the first lactation for Brown groups A.K.E and K.E. But diffe rencies were important for A. AV.E groups and A.V.E groups Also, differencies in the first calving age for Black-and-white were fo und no important.- 109- Blrtin weight for Brown male KE,AKB,AV.E and A.AV.E were res pectively found 40. 83,4-1,64-, 38,22 and 39.44 kg;for female 38061, 39.22, 36.13 and 37.05 kg; weaning weight in the same order for ma le 118.61,122.66, 110.27 and 117.22 kg; for female were found as 113.14-, 115.15, 104-.28 and 112.46 kg. Birth weight for Black-and-white male K.S.A and A. K.S.A we re found 39.11 and 40.76 kg; for female 37*24 and 38.36 kg; weaning weight in the same order were found for male 119.22 and 121.17 kg, for female 114.08 and 115.15 kg.Differencies among the groups, as birth weight between A.KoE and K.E were not found important, Diffe- rency between A.AV.E and AY. E were important. (A. AT. E better ). Wea ning weights for both U.S. A origined A. K.E and A.AV.E cattle groups were found more important than Karacabey growth K.E and AV.E groups. Birth weight at the Black-and-white catties for A.K.S`A groups were found more important than K.S.A. but at the weaning time were found unimportant. Survival rate of calver for Brown and Black-and white gro - ups to 5 months were found nearly each other; for brown groups were % 88.72 to % 92.91, for Black-and-white groups were % 86.25 to %88` 41. According to the measurements of the milk yield characteris tics, it was seen that the lenght of.lactation, the actual milk yield for corrected adult age of Brown groups K.E were] respectively found 307.14 days, 3043. 33 kg, 3025.13 kg and' 3448.64 kg; for A. K.E calves 315.3i days, 3399. 42 kg, 3331.43 kg, 3831. 14 kg; for A.V.E calves 302. 2 days, 2613. 26 kg, 2628. 94 kg, and 2970 kg; for A.AV.E calves 311.35 days, 2976. 33 kg, 2946. 57 kg, and 3359.09 kg.-110- Differencies for milk yield were found statistically im portant at U.S. A origined Brown groups(A.K§ and A«AV.E ) than Kara cabey growth. Brown groups (K`E and AV.E)aThe milk yield characteris tics of Black-and-white calves were seen that; the lenght of lacta tion, the actual milk yield, 305- days milk yield and the milk yield corrected for adult age cows were found for K.S.A calves respecti vely 294.18 days 5185-14 kg, 3248.84 kg, and 3768.65 kg; for A. K.S.A calves wero respectively found 303.47 days, 3567* 36 kg, 3581. 69 kg, and 4190 51 kg.Differencies of the milk yield among tiie groups were, found statistically important at U.S. A origined A. K.S.A groups than Karacabey growth K. SA. groups. ( P-^0.01 ) The results obtained at this investigation have shown that the Üftfte of American origined imported sperms in the Karacabey de veloped Brown and Black-and-white calves have more superiority than the other investigated Karacabey growth groups. And also this will give important utilities for cattle improvement of Turkey, 'V