Dihidralazin sülfatın 5-nitro-2- furaldehid ile spektrofotometrik miktar tayini

Abstract

6. ÖZET Dihidralazin (1,4-dihidrazinoftalazin) antihipertansif etkisinden dolayı ülkemizde de kullanılan bir ilaçtır. Literatürde maddenin miktar tayini için çok sayıda titrimetrik yöntem verildiği halde spektrofotometrik miktar tayini çalışması azdır. 5-nitro-2-furaldehidin birçok amin grubu içeren maddeyle reaksiyona so kulduğu ve oluşan türevleri üzerinde farmakolojik çalışmalar yapıldığı litera türde kayıtlıdır (50,52-59). Dihidralazin sülfat, 5-nitro-2-furaldehitle reaksiyona sokulduğunda renkli bir ürün vermektedir. Hazırlanan türevin yapısı UV, İR, NMR ve kütle spek trumları ile aydınlatılmış, elemental analiz verileri beklenen yapıyı doğrula mıştır. Dihidralazin sülfatın 5-mitro-2-furaldehitle renkli türev vermesi reaksiyo nun dihidralazinin miktar tayininde de kullanılabileceğini düşündürmüştür. Bu amaçla değişik konsantrasyonlarda aktif madde içeren çözeltiler aldehid ile reaksiyona sokularak ve oluşan renkli çözeltilerin en yüksek absorpsiyon göster diği dalga boyunda (415 nm de) absorbansları saptanarak ölçü eğrisi çizilmiştir. Çalışma için en uygun ortamın pH 2.2 olan sulu-etanollü çözelti olduğu ve reaksiyon çözeltilerini 50° C'lik su banyosu üzerinde 10 dakika ısıtmanın yeter li olduğu saptanmıştır. Çizilen ölçü eğrisinin eğim ve intersept değerleri hesap lanmış ve bu koşullarda en az 2.5 mcg/ml en çok 12.5 mcg/ml dihidralazin sül fatın tayin edilebileceği bulunmuştur. Sonuçların istatistik değerlendirilmesi 5 deney üzerinden yapılmıştır. Geliştirilen yöntem hammadde için farmakope yöntemi ile karşılaştırılmış ve sonuçlar 7 deney üzerinden istatistik açıdan değerlendirilmiştir. Farmakope yöntemi dihidralazinin piyasada bulunan prepa ratlanna uygulanamadığı için yöntemimiz preparatlarda diğer bir literatür yöntemi ile karşılaştırılmış, sonuçlar 7 deney üzerinden değerlendirilmiş, so nuçların ortalamalar yönünden ve hassasiyetler yönünden çok farklı olmadığı bulunmuştur. Sonuç olarak geliştirilen yöntem dihidralazin sülfat için özel gereç veya ayırma gerektirmemekte, hassas ve tekrarlanabilir sonuçlar vermektedir. Ayrıca maddenin Türkiye'de üretilen preparatlanna da uygulanabilmektedir. 52

7. SUMMARY Dihidralazine (1,4-dihydrazinophthalazine) is a drug substance widely used for its antihypertensive activity. The literature methods given for the determination of dihydralazine are generally titrimetric and spectrophotometric methods are relatively rare. It is reported in literature that 5-nitro-2-furaldehyde reacts with many substances containing amino groups and many pharmacological studies are carried out on the resulting derivatives(50,52-59). Dihydralazine sulphate when reacted with 5-nitro-2-furaldehyde gave a coloured substance. The molecular structure of this substance was elucidated by UV, IR, NMR and mass spectral data. The results of the elemental analysis also confirmed the expected structure. The intense colour of the substance resulting from the reaction between dihydralazine and 5-nitro-2-furaldehyde suggested that this reaction could be used for the quantitative determination of dihydra lazine. Thus, solutions containing stoichiometric amounts of the active substance were reacted with the aldehyde; the absorbances of the resulting coloured solu tions were measured at the wavelength where they showed maximum absor- bance (415 nm), and a working curve was constructed. During experiments it was observed that the optimum pH was 2.2 and heating the solutions for 10 minutes in a 50° waterbath was sufficient for the reaction to proceed quantita tively. The slope and the intercept values of the working curve were calculated and it was found that under above conditions dihydralazine could be determined in the 2.5-mcg/ml-12.5 mcg/ml range. The above described method was compared with the method cited in DAB 9 and the results obtained were statistically evaluated using seven experi ments. For it was impossible to apply the procedure stated in DAB 9 to the commercially available dosage forms of dihydralazine, our method was compared with another literature method and the results were evaluated again using 7 experiments. The statistical results showed that the two methods did not differ from one another very much on the basis of mean values and sensitivity. As a results, the new method is simple and sensitive. It does not require any special equipment or techniques and gives accurate and reproducible results. It is also applicable to the dosage forms marketed in Turkey. 53