Klinik biyokimya laboratuvarlarındaki otoanaliz cihazlarında maliyet hesaplaması ve maliyete etki eden faktörler

Abstract

ÖZET Klinik biyokimya laboratuvarı klinisyenin patolojik koşulları değerlendirip tanı ve tedavisine yön vermesi için kullandığı yardımcı sağlık hizmetlerinin en önemlilerinden biridir. Klinik biyokimya laboratuvarında kullanılan cihazlar yabancı teknoloji ürünü olduklarından, hem cihazlar, hem de bu cihazların işletilmesinde kullanılan tüketilir malzemeler ithal edilmekte ve bu nedenle de klinik biyokimya pahalı bir hizmet sektörü oluşturmaktadır. Başta A.B.D. olmak üzere, bu teknolojiyi üreten batı ülkelerinde de laboratuvar hizmetlerinin pahalı oluşu gündemde önemli bir sorun olarak bulunmaktadır. Kendi maliyet hesaplarını doğru belirleyebilmek her laboratuvar için öncelikli bir zorunluluktur. Ancak klinik biyokimya gibi işleyişi oldukça karmaşık olan bir birimin gelir- gider hesabını yapmak oldukça güçtür, örneğin; hasta sayısının her hastanın isteyeceği tahlilin niceliğinin ve niteliğinin her gün göstereceği değişkenlik gibi önceden kontrol edilemeyen faktörler bu güçlüğün temelini oluşturmaktadır. Biz bu güçlükleri kısmen de olsa aşabilmek amacıyla, belli bir birimi esas alarak mali analizini yapmayı hedefledik. Technicon firmasına (A.B.D.) ait RA-1000 ve RA-XT cihazlarından oluşan bir çalışma istasyonunu İnceleyip laboratuvarın diğer çalışma istasyonlarına da istenildiğinde uygulanabilir bir mali analiz modeli geliştirmeye çalıştık. Böylece laboratuvarın bir bütün olarak daha gerçekçi durumunu ortaya çıkarmak mümkün olabilir kanısındayız.

SUMMARY Clinical biochemistry laboratory is one of the most effective and important subordinate health services that aids the clinician in evaluating the pathological condition of the patient and to direct his/her diagnosis and/or treatment protocol. The devices and machinary that are used in the clinical biochemistry laboratory are of foreign techonology, so that because both the devices and the consumable materials that are used in the analytical operation are imported, clinical biochemistry is ranked as one of the most expensive service sectors. The same circumtances are also valid in the US and other Western countries. It is of utmost importance, and obligatory, for each laboratory to calculate its ` true ` financial status. However, it's quite a sophisticated task to evaluate the accounts of a complex unit such as a clinical biochemistry laboratory. For instance, unpredictable factors like daily patient appeal and alterations in the amount and the parameter distributions of the analytical requests form the basis of this hard task. In order to overcome this situation, at least partially, we concentrated on a certain unit and thus evaluated its financial status independently. We studied a work station composed of RA-XT and RA-1000 discrete analyzers (Technicon Corp., NY, USA) and tried to construct a financial analysis model available to be applied to any other work station upon necessity. Our attempt was to create a more realistic and global scheme of the financial status of a routine laboratory. 33