Uluslararası ticarette tarife dışı engeller: Anti damping vergilerinin ve ilave gümrük vergilerinin Türk tesktil ve hazır giyim sektörlerine etkileri

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerin sanayileşme ve kalkınma evrelerini tamamlayabilmeleri için günümüzde de tercih ettikleri ?ithal ikameci? ve ?ihracata dönük? kalkınma modellerinin de temelini oluşturan, uluslararası ticarette ?korumacılık? ve ?serbest ticaret? teorileri ile bu teorilerin faydaları ve zararları iktisatçılar arasında yüz yıllardır tartışılmaktadır. İkinci dünya savaşı sırasında toplanan Bretten Woods konferansı sonrası uluslararası ticaretin önündeki engelleri kaldırmak amacıyla oluşturulan kuruluşlardan birisi olan GATT sayesinde, uluslararası ticaret büyük ölçüde serbestleşerek ülkeler gümrük tarifelerini kademeli olarak indirdiler. Fakat 1973 dünya enerji krizi sonrası ülkeler, tarifelerin yerini alan tarife dışı önlemleri kullanarak yeni korumacı politikalara geri döndüler. Günümüzde uluslararası ticarette görünmez engeller olarak da bilinen tarife dışı engellere, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler sık sık başvurmakta olup bu engellerin yüzlerce çeşidi bulunmaktadır. Bu çalışmada, Çin ve diğer üçüncü ülkelerden Türkiye?ye ithal edilen tekstil ve hazır giyim ürünleri ithalatından alınan ve tarife dışı mali engellerden olan ?anti damping? ve ?ilave gümrük? vergilerinin Türk tekstil ve hazır giyim sektörlerinde; dış ticaret, yurt içi üretim ve istihdam ile kaçakçılık üzerinde oluşturduğu etkiler araştırılmıştır. Yüz yüze anket çalışmamızdan çıkan sonuçlarla TÜİK verilerine göre yaptığımız analizlerin karşılaştırılmasında; söz konusu vergiler, yerli üreticiyi korumak için gerekli olmakla birlikte bu vergiler nedeniyle tekstil ürünleri ithalatının azalmadığı, yurt içi üretim, istihdam ve ihracatın da artmadığı, tekstil ürünleri kaçakçılığının arttığı, bunun yanında yerli üreticiyi koruyarak yurt içi tekstil ürünleri üretimini ve ihracatını arttırmada, ilave gümrük vergilerinin anti damping vergilerine göre daha etkili ve başarılı bir araç olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Serbest ticaret, korumacılık, tarife dışı engeller, anti damping vergileri, ilave gümrük vergileri.

In the international trade ?protectionism? and ?free trade? theories with these theories? benefits and damages are discussed for hundreds of years by economists which is currently developing countries still prefer ?import substitution? and ?export-oriented? which also create the basis of development models to complete their stages of industrialization and development. After Bretton Woods? conference which collected during the Second World War, the GATT was established for the remove barriers in front of international trade, it?s through international trade largely liberalized and countries gradually decreased customs tariffs. However, after 1973 the world energy crisis, countries returned to new protectionist policies by using non-tariff precautions which are replaced tariffs. Non-tariff barriers, also known as invisible barriers in international trade which have hundreds of varieties are today widely using developed and developing countries.In this study, we investigated effects of ?Anti-Dumping? and ?Additional Custom? taxes which are called as fiscal non-tariff barriers which collects imported clothing and textile products that are imported to Turkey from China and other third countries on the Turkish textile and clothing sector, foreign trade, domestic production, employment and smuggling. In the comparison the results of our face-to-face survey study and our analyzes made with the outcomes of the TSI (TUİK), although the point at issue taxes were necessary to protect domestic producers, because of this taxes, there was not decreasing in imports of textile products and also was not increase in domestic production, employment, export and there was an increase in textile products smuggling however in increasing domestic production and its export while protecting domestic production, the additional customs taxes were more effective and more appropriate application than the anti-dumping taxes were resulted.Key Words: Protectionism, free trade, non tariff barriers, anti dumping taxes, additional customs taxes.