Milletlerarası Sorumluluk Hukukunda zaruret hali

Abstract

Milletlerarası sorumluluk hukukunda zaruret hali, devletin milletlerarası hukuka aykırı eylemine mazeret oluşturan önemli bir istisnadır. Zaruret hali hukuka aykırılığı ortadan kaldıran diğer durumlara kıyasla daha geniş ve kapsayıcıdır. Çünkü korunan çıkar yalnızca devletin ya da vatandaşların varlığının korunması ile sınırlanmamıştır. Zaruret hali ekonomik veya çevresel çıkarlar gibi pek çok türde çıkarın koruması için öne sürülebilir. Bu nedenle zaruret hali milletlerarası hukukun pek çok özel alanında uygulanmaktadır. Özellikle yatırımcı-devlet tahkimi ve kuvvet kullanma alanlarında zaruret haline dair ilkeler önemli sonuçlar doğurmaktadır. Bu sonuçlardan biri zaruret halinin kuvvet kullanmanın belli dereceleri bakımından meşru müdafaa gibi bir istisna olabileceğidir. Bu çalışmada öncelikle zaruret halinin unsurlarını inceleyerek bu soyut kavramın ne anlama geldiğini açıklamaya çalıştık. Daha sonra kavramın somut olaylara nasıl uygulanacağını ve bazı özel alanlara uygulandığında ortaya çıkan sorun ve sonuçları araştırdık. Kendini koruma hakkına dayanan ilkel halini bir yana bırakırsak, oldukça yeni olan bu kavram kuvvet kullanmaya ilişkin güncel tartışmaların odağındadır. Son yıllarda birkaç yazar tarafından `Zaruret hali meşru müdafaanın bir alternatifi olabilir mi?? sorusu sorulmaktadır. Belki de bu soru kuvvet kullanmaya ilişkin literatürde yepyeni bir alan yaratacaktır.

State of necessity in international law of responsibility is an important exception to the internationally wrongful acts of the state. Comparing to the other circumstances precluding wrongfulness, it is wider and more inclusive than the others, because the protected interest is not limited to the protection of the existence of a state or citizens. State of necessity might be invoked in order to protect a wide variety of interests such as economic or environmental interests. Therefore it is applied to numerous special fields of international law. Especially in the field of investor- state arbitration and use of force, the principles concerning the state of necessity have important results. One of these results is that state of necessity might be an exception such as self-defense for a certain degree of the use of force. In this study by examining the elements of the state of necessity, we tried to make clear the meaning of this abstract concept. Then we examined how the concept might be applied to the concrete cases and when it is applied to the special fields where problems and results arise. Putting aside the right of self preservation, the earlier concept of the state of necessity; this new concept is at the centre of current discussions about the use of force. The question of ?Might state of necessity be an alternative to the self-defense?? has been asked by writers in recent years. Maybe that question would create a new field in literature on the use of force.