İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp anabilim dalında sabit ve hareketli radyasyon kaynaklarından yayılan doz hızı dağılımı

Abstract

ÖZET Bu çal ışmada İstanbul Tıp Fakültesi. Nükleer Tıp Anabil im Laboratuvarında hava radyasyon dozu incelemeleri yapılarak yıllık absorbe edilen radyasyon dozları hesaplanmıştır. Bulunan sonuçlar cep dozimetresi ve film badge değerleri ile kıyaslanmıstır. ölçümler 24 ayrı noktada 50 nR/saat ile 100 mR/saat arası hava radyoaktivitesini yazdırabilen bir gama radyasyon detektörü olan `Environmental Radiation Monitor, Model RSS- 111` cihazı ile yapılmıştır. Yedi gün arka arkaya 24 ayrı noktada yarım saatte bir ölçüm yapılarak ortalama değerler alınmıştır. Bulunan hava radyasyonu dozlarından daha sonra yıllık absorbe edilen tüm vücut dozu hesaplanmıştır. Ayrıca `Kowol` cep dozimetresi kullanılarak personelin maruz kaldığı total vücut radyasyonu ve radyonüklid hazırlayarak enjekte eden hemşirenin aldığı aldığı el dozları saptanmıştır. Laboratuvar içinde ölçülen spot hava radyasyon dozları minimum 4, maksimum 430 nR/saat, günlük ortalamalar ise minimum 7, maksimum 147 ve ortalama 43 uR/saat olarak bulunmuştur. Buna göre ortalama absorbe edilen total vücuddozu 0.49 mSv/yıl olarak hesaplanmıştır. En kirli yer olan sıcak odada devamlı çalıştığı düşünülen bir personel için yıllık absorbe edilen total vücut dozu ise 1.95 mSv/yıl (169.60 ± 23.30 uR/saat) olarak bulunmuştur. Devamlı radyonüklid hazırlayan ve hasta enjeksiyonları yapan hemşirenin absorbe ettiği el radyasyon dozu 321 mSv/yıl (145.8 mRem/gün) olarak saptanmıştır. Nonmedikal bölümlerdeki ölçümler total absorbe edilen vücut dozunun 0.16 ile 0.27 mSv/yıl olduğunu göstermektedir. Hasta bekleme salonunda sıcak odaya yakın değerler bulunmaktadır (yıllık absorbe edilen total vücut dozu 1.22 mSv/yıl). Çalışma sonuçlarına göre tüm laboratuvar içinde ve nonmedikal personelin çalıştığı komşu birimlerde (santral, fotoğrafhane ve sekreterlik gibi) hesaplanan yıllık absorbe total vücut dozunun ve hemşire için saptanan el dozunun ICRP standartlarına göre oldukça düşük olduğunu göstermektedir. Medikal personelin aldığı dozun ICRP izin verilen düzeyin ancak % 2.5 i kadar olduğu bulunmuştur. Bulgular hamile personelin çalışması açısından da güvenilir sonuçlar vermektedir. Bu nedenle Medikal Fizik kurallarına uygun olarak çalışılan bir Nükleer Tıp laboratuvar ının gerek radyasyon isçileri, gerekse komşu nonmedikal üniteler için tehlikeli bir radyasyon kaynağı olmadığı sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte radyasyonun böyle yerler için daima potansiyel bir tehlike olduğu ve radyasyondan korunma kurallarından asla taviz verilmemesi gerçeği de akılda tutulmalıdır.

SUMMARY In this study, yearly-absorbed radiation doses were calculated by measuring `radiation dose rate in air` in the laboratory of Nuclear Medicine Department, Istanbul Medical Faculty. Calculated results were compared to pocket dosimeter and film badge values. Avarage values were obtained by measuring the air radiation dose rate each 30 minutes at 24 different points for 7 days. From this measured air radiation dose rates, then, yearly-absorbed total body doses were calculated. Additionally, by using `Kowol` pocket dosimeter, total body radiation which laboratory personnel was exposed and the dose absorbed by the hands of the nurse who prepared and injected radionuclide were found. According to the study results, it was found that yearly absorbed total body doses obtained inside the laboratory and adjacent sections in which nonmedical personnel worked (photographer's room, secretariat, call-operating room, etc.) and the hand dose of the nurse were low when compared to ICRP standarts. The doses absorbed by medical personnel were only 2.5 % of the level permitted by ICRP. The results showed that even there was no risk for the pregnant personnel. From these results, it was concluded that a Nuclear Medicine laboratory inside which Medical Physics` Rules were provided truely had no source of dangerous radiation for both radiation workers and adjacent nonmedical unites' personnel. However, it should be kept in mind that radiation is always a potential danger for these-like places and the rules of radiation protection are to be provided.