Loğusalık döneminde annenin yaşadığı duygusal dalgalanımlar ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

69 VIII. ÖZET Kadınlar, loğusalık sırasında geçici ve kişiye özel duygusal deği şiklikler yaşarlar. Yaşanan duygusal rahatsızlıklar, bireysel farklılıklar gös termesine rağmen genel olarak üç kategoride ifade edilir. Bu rahatsızlıklar dan biri olan annelik hüznü sendromu ya da post partum (maternity) blues, kadının gebeliğe ve anneliğe uyum sağlama sürecinde, loğusalığın ilk 10 günü içerisinde yaşanır. Yapılan araştırmalar pek çok kadının, doğum son rası dönemde kendisini depresif ve umutsuz hissettiğini göstermektedir. Hemşirelerin ya da sağlık personelinin annelere verecekleri bakımla, yaşa nan annelik hüznü sendromu önlenmese bile semptomların şiddeti ve süre si azaltılabilir. Çalışmamız loğusalık döneminde annenin yaşadığı duygusal dal galanımlar ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla planlanmış olup, çalışma grubumuzu Marmara Üniversitesi ve Sağlık Bakanlığı'na bağ lı Zeynep Kamil Hastanelerinde doğum yapan toplam 100 loğusa oluştur muştur. Loğusaların demografik, obstetrik özellikleri ve yeni doğan bebekle ilgili verileri karşılıklı görüşme yoluyla uygulanan anket formu ile ve duygusal durumlarını yansıtan ifadeleri de yine karşılıklı görüşme yoluy la loğusalığın 2. ve 5. günlerinde iki kez uygulanan 20 aşamalı check-list ile elde edilmiş, sonuçlar bilgisayar aracılığı ile değerlendirilmiştir.70 Deneklerimizin, yaş olarak doğurgan çağ döneminde bulunduğu, yarısının orta öğrenim düzeyinde öğrenim görmüş ve çalışan kadınlardan oluştuğu, genellikle çekirdek aile yapısı ve orta düzeyde bir gelire sahip olduğu saptanmıştır. Loğusalarımızın % 55'inin primipar oldukları ve yeni sahip oldukları bebeği işedikleri belirlenmiştir. Deneklerimizin büyük bir çoğun luğunun düzenli antenatal kontrollere gittiği, doğumlarını miadında, nor mal vaginal yolla gerçekleştirdiği ancak yarısından fazlasının doğum eyle minden korktuğu bulgulanmıştır. Loğusaların % 59'unun erkek, % 41'inin kız bebeğe sahip oldu ğu, % 54'ünün bebeklerinin cinsiyeti konusunda tercih yapmadığı ve büyük bir bölümünün bebeğini anne sütü ile beslediği saptanmıştır. Loğusaların duygusal durumlarını belirlemeye yönelik olarak kul lanılan 20 aşamalı check-list sonuçlarına göre; loğlusalığın 2. ve 5. günle rinde elde edilen duygusal ifadelerin toplam ortalamaları arasında istatisti- ki olarak anlamlı bir ilişki bulunmuş ve deneklerimizin loğusalıklarının 2. gününde loğusalığa yönelik duygusal ifadelere verilen `evet` yanıtlarının genel çerçevede daha yoğun olarak hissettikleri, 5. günde bu yoğunluğun azaldığı saptanmıştır. Check-listte yer alan her bir duygusal ifadeye veri len `evet` yanıtlarının 2. ve 5. günler arasındaki ilişkisine bakıldığında, uykusuzluk, yorgunluk ve aşırı huzursuzluk ifadeleri dışında anlamlı bir farklılık elde edilememiş, ancak anlamlılık derecesine ulaşmasa bile her bir duygusal ifadeye verilen `evet` yanıtlarının loğusalığın 5. gününe doğru azaldığı saptanmıştır. Loğusaların demografik, obstetrik ve bebekle ilgili verileri ile loğusalığın 2. ve 5. günlerindeki duygusal ifadelere verdikleri `evet` yanıt ları arasındaki ilişki genelde istatistiksel olarak anlamlı bulunamamıştır. Deneklerimizin loğlusalığa ilişkin duygusal değişiklikleri, özellikle loğusalı ğın 2. gününde daha yoğun bir şekilde yaşadıkları ve bunu ifade ettikleri gözlenmiştir. Bu ifadelerin deneklerimizin sosyo-demografik ve obstetrik özelliklerinden etkilenmemiş olması, bu durumun loğusalık dönemine özgü yaşanan bir duygusal değişiklik olduğunu kanıtlar niteliktedir.

71 IX. SUMMARY Women live temporary and specific to person affective changes during puerperium. The affective discomforts lived can generally be expressed in three categories although they show personal differences. Post partum (maternity) blues which is one of these discomforts is lived during the first 10 days of puerperium when women try to accord to pregnancy and maternity. Many researches carried out show that many women feel depressive and hopeless during the period of post partum. The intensity and period of the symptoms can be decreased by care of nurses and health personnel to the mothers even though the syndrome of maternity bules lived can not be prevented. Our study is planned for the purpose of determining the affective waving changes lived by the mother during the period of puerpium and determining the factors affecting such. Our working group has been composed of total 100 mothers that gave birth in Zeynep Kamil Hospital and Marmara University Hospital. The demographic and obstetric characteristics of the mothers and the data related to the infant are obtained by questionary form asked during personal interviews and their expressions reflecting their affective conditions are also obtained through personal interviews by 20 phased check list applied twice on the second and fifth days of postpartum. The results have been evaluated by computer.72 It is determined that our mothers are in reproductive age, half of them are educated to secondary school level and working women; in general thay have got a core family structure and have got medium level income. It is determined that 55% of the mothers are primipar and wish to have the infant it is found out that majority of the mothers have had regular antenatal checks and had delivered in time and through normal vaginal way, but more than 50% are afraid of the labour. It is determined that 59% of the mothers had male and 41% had female babies, 54% of them have had- no preferance related to the baby's sex and almost all of them breast-fed their babies. According to the results of the 20 phased check-list used to determine the affective conditions of the mothers; a statistical meaningful correlation has been found out between the total averages of the affective expressions obtained in the second and fifth days of the puerperium, and it is determined that the mothers on the general basis have felt more densely the `yes` answers to the affective expressions related to the puerperium on the second day whereas this density has decreased on the fifth day. When we view the correlation of the `yes` answers given to the affective expressions placed on the check-list, a meaningful difference could not be obtained except the expressions of insomnia, fatigue and excessive uneasiness, but it is determined that the `yes` answers to each affective expression have been decreased on the fifth day even though it does not reach to a sensible level. In general and statistically, the correlation between the mothers, demographic, obstetric data and data related to the babies and the `yes` answers to the affective expressions on the second and fifth days of puerperium could not be determined as sensible and meaningful. It is observed that the mothers live more densely the affective changes related to puerperium especially on the second day of puerperium and express73 such. These expressions show that the mothers have not been affected by the socio-demographic and obstetric characteristics; and they are of a quality to prove that this condition is an affective change specially lived during the puerperium.