Hemşirelik yüksekokullarında eğitimin yönetimi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, ülkemizde bulunan Hemşirelik Yüksekokullarında eğitim mevzuatına karşın gerçek durumu ve eğitim yönetiminde benzerlik ve farklılıkları belirlemek amacıyla, tanımlayıcı bir yöntem kullanarak, yapılması planlanmıştır Araştırma ülkemizde bulunan İstanbul Üniversitesi (Florence Nightingale), Cumhuriyet Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulları ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hemşirelik Yüksek okulunda gerçekleştirilmiştir. Belirlenen bu birimlerde, araştırmayı kabul eden Müdür, Müdür Yardımcıları, Anabilim Dalı Başkanları ve Yüksekokul Sekreterleri olmak üzere toplam 30 kişi çalışma kapsamına alınmıştır. Hemşirelik Yüksekokullarının `organizasyon şemaları; akademik olan ve olmayanın tüm elemanlann görev tanımlan, statüleri, işbölümleri hakkındaki görüş ve önerileriyle yönetimsel durumlarının belirlenmesi` amacıyla toplam 30 yönetici ve idari personele görüşme cetveli uygulanarak değerlendirme yapılmıştır. Hemşirelik Yüksekokulları yöneticilerinin `eğitim düzeyi, yönetim tarzı, yeterliği, yeni yöneticiler yetiştirilmesi konusundaki tutumları, özellik ve niteliklerinin belirlenmesi` amacıyla toplam 12 tepe yöneticisinin anket formu uygulanarak değerlendirme yapılmıştır. Her iki form sonuçlan yüzdelik halinde ifade edilmiştir. Sonuç olarak, Hemşirelik Yüksekokullarının organizasyon şemalarının zihinlerde farklı resmedildiği; çoğunluğun işleyişi iyi bulduğu; yüksekokul elemanlarının görev tanımlarından memnun olduktan; ancak; eğitimin planlanması, organizasyonu ve bütçe teklifi konusunda daha özerk kararlar almak istedikleri; Hemşirelik Yüksek okul yöneticilerinin çoğunluğunun Hemşirelik Profesörü, yöneticilik sürelerinin 10 yıl ve 109üstü olduğu; okul yöneticiliği konusunda eğitim almadıktan, kendilerinin yönetim tarzını `demokratik, katılımcı` olarak nitelendirseler de alt kademe yöneticilerinin bu fikirde olmadığı, kurul toplantılarında ortak kararlar alarak sorun çözme yöntemi kullandıkları, yönetim ilkelerinden `açık samimi iletişim ve ekip ruhu ` ilkelerinin uygulanmadığı, `adil, katılımcı yönetim` tarzının benimsenmediği, örgüte bağlılığın olmadığı düşüncesinin yaygınlığı; Hemşirelik Yüksekokullarının örgütsel ilkelerinin mevzuatla tam uyum içinde olmasına rağmen `çağdaş eğitim teknolojisine bağlılık ilkesfnin gereklerinin yerine getirilemediği, bunun eğitim kurumunun etkinliğine ve verimliliğine engel teşkil ettiği; Hemşirelik Yüksekokullarında eğitimin yönetimini ilerletmek için, çoğunluğun mevzuatın değiştirilmemesini ancak iyi işletilmesini, akademik ve idari kadrolara yeni atanacak yöneticileri yetiştirmek için özel bir eğitim programı uygulanmadığını, çoğunlukla işbaşı (hizmetiçi) eğitim uygulandığını, özlenen eğitim yönetimi politikaları çeşitlilik göstermekle beraber katılanların çoğunluğunun eğitim yönetiminin hemşire yöneticiler tarafından yürütülmesini istedikleri, Yüksek öğretim Kanunu ve okulun amaçlarına uygun katılımcı, teşvik edici ve açık yönetim politikalarının gerekliliği; eğitimin koordinasyonu ve entegrasyonu için uygulama alanları ile sürekli ve yeterli iletişimin sağlanması, bunun için `birleştirilmiş modelleri benimsenmesi; eğitim komisyonları olması, periyodik değerlendirmeler yapılması; okul yönetimi ile Anabilim Dallan arasında iletişimin sağlanması; iletişimin öğrenciler, öğrenci velileri, eğiticiler, çevredeki kurum, kuruluş ve kişilerle, kitle iletişim araçları, sözlü, yazılı duyurular, kişisel ve gruplar halinde görüşmelerle, yüksekokul, yönetim ve akademik kurullarıyla, danışmanlık ve koordinatörlüklerle, tanıtım kitapçıkları ve basın yoluyla sağlanması gerektiği; Hemşirelik Yüksekokullarında öğrenci sayısının fazlalığının, akademik ve idari personel sayısında, uygulama alanlarında, öğrencide oluşturulmak istenen nitelikte, öğrenci rehberliğinde, öğrencinin derslere bağlılığında yetersizliklere ve sıkıntılara neden olduğu; öğretim kalitesini güvenceye almak için eğitim programlarının minimum standartlarının oluşturulması ve korunması, öğrenci ve öğretim elemanı sayısının dengelenmesi, öğrenci değerlendirmelerinin Anabilim Dailarının işbirliği ile yapılması; öğretim elemanlarının gelişiminin teşviki ile sağlanacağı; 110Hemşirelik Yüksekokullarında 2547 ve 657 sayılı yasalara tabi tüm personelin özlük işlerinde, medikososyal düzenlemelerde, denetlenme ve değerlendirmelerinde yetersizlik sorunları olduğu; Bütçe kabulü ve kullanımında sorunlar yaşandığını; Hemşirelik Yüksekokullarında tepe yöneticisinde çoğunlukla bulunması istenen yetenek ve özellikleri sırasıyla `yetki ve sorumluluk alabilme`, `eşit muamele yapma`, `geniş düşünebilme`, `dürüstlük`, `koordinasyon ve haberleşme`, `kararlarında açıklık`, `birlik sağlayabilme`, `grubu yöneltme` ve `objektiflik` olduğu; Hemşirelik Yüksekokullarının çoğunun kendi aralarında işbirliği ve iletişimin olduğu belirlenmiştir. 111

SUMMARY The purpose of this study is to achieve the fundamentals of unity and cooperation and to find out the similarities and differences in the management higher education at schools of nursing in Turkey. The study include 30 people who are administrators, vice administrators, and executive secretaries of nursing schools. The study was done in cooperation with the nursing schools of İstanbul (Florence Nightingale), Cumhuriyet, Ege, Atatürk, Hacettepe Universities and Nursing Schools of Gülhane Military Medical Academy. Organizational schedule, positions and job descriptions and cooperation at the schools of nursing were evaluated by responses of 30 academic and non- academic staff to the interview lists. Also to achieve the fundamentals of educational level, type of management, efficacy in management and educating new managers, questionnaires answered by 12 top managers were evaluated. The results of both forms were expressed as per cent. The results concerning the schools are: Different views on organizational schedule, management is good, staff members are happy with job descriptions, yet planning and organizing education and taking budgetary decision should be autonomous. 112The results concerning the managers of the school are: great majority of managers are professors, they have experience of 10 years or more as managers, they did not have any education on administration of education. Although top managers describe their management as `democratic and participating`, first line managers do not agree with them. First line managers think that top managers use the problem solving methods by taking mutual decisions in the meetings. Top managers are: not sincere and open in communication and they do not act with a team essence which are the fundamentals of management, not adapt `just and participating` management, not bound to the organization. Although the organizational principals of the nursing schools accord with their regulations, no adaptation is observed in applying the principals of contemporary educational technology. This situation hinders efficacy and the productivity of the schools. To make a progress in the management of educational many people think that there is no need to change the regulations of schools but adapting an applying the regulations must be managed healthily. There are no special educational programs for the new academic and other staff members to attend. Generally in- service training is performed. There are different ideas on managing the education at nursing schools yet most of the staff want managers who are the members of nursing profession. The questionnaires give the message that a `united model` for the mana gement of education at nursing schools must be adapted that model must begin accordance with the Higher Education laws and the purposes of the schools. Necessity of participating, encouraging and having openness in the politics of management must be pointed out Also to have coordination and integration there must be continuous and adequate communication at work. They want to have educational commissions. Evaluations must be done periodically. There must be good communication between the departments and the administrative staff of the schools. The communication should be done through academic and administrative 113comities, personal and group meetings, audiovisual devices, verbal and written announces, near by institutions or people, students, parents and educators. Excessive number of students arises problems and inadequacies concerning academic and other staff members, practice areas, quality tried to be thought to the students, student advisors, and enthusiasm to the courses. In order to obtain quality education there must be as minimum standard in education programmes and they must be adapted, the number of students and academic staff must be balanced. In evaluating the student there must be a coordination with the departments. The academic staff must be encouraged on making progress in their profession. All personnel who are under the act number 2547 and 657 are having problems with personnel affairs, medicosocial organizing, controlling and evaluating. There are also problem financial management. It is expected for a top manager to have the following skills and characteristics: honesty, openness in decisions, objectivity to take responsibility and authority, coordination and communication, guiding group, giving individual and equal attention to each staff member, extended thinking. In conclusion, most of nursing schools are in coordination and cooperation. 114