Türkiyeli erkeklerin karşılıklı gündelik konuşmalarında `erkek olmak` üzerine anlam kuruşlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye?de yaşayan erkeklerin söyleminde, `erkek olma?nın anlamının söylemlerdeki inşasının, bu inşayı yaparken kullanılan açıklayıcı repertuarların ve ortaya çıkan ideolojik ikilemlerin söylem analizi ile incelenmesidir.Çalışmanın katılımcılarını 25-70 yaşları arasından 15 erkek oluşturmaktadır. Her bir katılımcıyla birebir olmak üzere 15 ayrı görüşme gerçekleştirilmiştir. Konuşmalar ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş ve yazıya dökülmüştür. Görüşme metinleri söylem analizi ile incelenmiştir.Konuşma metinlerinden `erkek olmak açıklanamaz?, `toplumdaki erkek?, `erkek olmak rahat? ve `erkek olmak öğrenilir? olmak üzere dört açıklayıcı repertuar elde edilmiştir. Erkek olmanın anlamına dair ideolojik ikilem `cinsiyet ayrımı vardır / cinsiyet ayrımı yoktur? olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, erkekler için erkek olmanın anlamının iç içe geçmiş çeşitli söylemlerden konuşulduğunu ve erkek olmaya dair anlamın ortaklaşılan yeniden üretimini ortaya koymuştur. Erkek olmaya dair anlam inşasının hangi zeminden yapılacığı erkekler için bir problem oluşturmaktadır. Erkek olmanın anlamının ortaklaşılan yeniden üretimi erkeğin statüsünün ve öteki olanın işaretlenmesiyle çeşitlenmiştir. Erkek olmaya dair açıklamalar ve erkek konumlandırmaları da bu çeşitlilik içerisinden ve öteki üzerinden yapılmıştır. Anahtar kelimeler: erkek olmanın anlamı, açıklayıcı repertuarlar, ideolojik ikilemler, söylem analizi

The aim of this study is to examine through discourse analysis the construction of the meaning of `being a man? in discourses of men living in Turkey, interpretative repertoires which is used during this construction and ideological dilemmas which appeared while this construction.Participants of the study consisted of 15 men between the ages of 25 and 70. Fifteen different one to one interviews were held. İnterviews were recorded and then transcribed. Speech texts were evaluated through discourse analysis.Four interpretative repertoires, which are ?being a man can not be explained?, ?man in society?, ?being a man is comfortable? and ?beind a man is learned?, were obtained from speech texts. The ideological dilemma about the meaning of ?being a man? was ?there is gender discrimination / there is not gender discrimination?.This study shows that what ?being a man? means to men is talked through various nested discourses and reveals the common reproduction of the meaning of being a man. Constructing of the meaning about `being a man? is a problem for men. The common reproduction of constructing the meaning of `being a man? is varied by social status of man and pointing the other. Explanations about being a man and positioning of man, even, are made from this diversity and via the other. Keywords: The meaning of being a man, interpretative repertories, ideological dilemmas, discourse analysis.