Meme kanserli hastaların kemoterapötik ajanları tolere edebilmelerinde eğitimin etkisi

Abstract

56 ÖZET Bu çalışma, kemoterapi alan meme kanserli hastaların tedavi sırası ve sonrası dönemde kemoterapötik ajanların etkisine bağlı olarak gelişen yan etkilerin oluşturduğu rahatsızlığı minimum düzeye indirgemede eğitimin etkinliğini saptamak amacıyla planlanmıştır. Çalışmamız, I.Ü.Genel Cerrahi Meme Hastalıkları Araştırma ve Tedavi Ünitesi ile t.Ü.Onkoloji Enstitüsü Vl.Polikliniğine başvuran ve kemoterapi uygulanması planlanmış 30'u deney grubu, 30'u kontrol grubu için rastlantısal olarak seçilmiş 60 meme kanserli kadın hasta ile gerçekleş- tirilmşitir. Verilerin elde edilmesinde, araştırmacının hazırladığı birinci bölümünde demografik özelliklerin, ikinci bölümünde kemoterapi yan etki lerinden korunmaya yönelik hemşire önlemlerinin uygulanması, üçüncü bölümünde de yaşanan yan etkilerin sorgulandığı bir anket kullanılmıştır. Deney grubu hastalara anket uygulamasından önce kemoterapi hakkında bilgilerin ye raldığı araştırmacı tarafından hazırlanmış bir rehber kitapçık verilerek kemoterapi hakında teke tek görüşme sağlanmıştır. Araştırma sonucunda, çalışmaya alınan deney ve kontrol grubu hastaların kemoterapi etkileri ve bunlardan korunmaya yönelik girişimleri57 bilme durumu karşılaştırıldığında iki grup arasında çok ileri derecede anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.001). Kemoterapi etkileri ve oluşturduğu yan etkilerden korunmaya yönelki bilgi verilen deney grubu hastalraın bu önerileri yaklaşık % 90 ora nında uyguldaıkları, kontrol grubu hastalraın ise en fazla % 6.7 oranında önlem aldıkları gözlenmiş ve aralarında istatistiksel olarak çok ileri derece de anlamlı bir fark bulunmuştur (p< 0.001). Hastaların yaşadıkları yan etkilerin görülmesi açısından iki grup karşılşatırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklar belirlenmemiş olma sına karşın, yüzdelik olarak değerlendirildiğinde deney grubunu oluşturan hastaların yan etkileri daha düşük düzeyde yaşadığı gözlenmiştir. Elde edilen bu sonuçlara göre, kemoterapi planlanan meme kan serli hastalara, sağlık ekibi üyelerinin kendi sorumlulukları çerçevesinde, hastalıkları, tedavileri, kemoterapinin etkileri ve oluşturdukları yan etki lerden korunma ile ilgili bilgi vermeleri gerektiği belirtilmiş, konu ile ilgili standart bir rehber kitapçığın geliştirilmesi önerilmiştir.

58 SUMMARY This study is planned to detect the effects of education in reducing to a minimum level the side-effects caused by chemotherapeutic agents during and after treatment periods of breast cancer patients treated with chemotherapy. Our study was performed by giving chemotherapeutic treatment to 60 randomly selected female patients that applied to the breast diseases research & treatment unit of the surgeyr dept. of Istanblu University and the 6th Clinic of the Oncological Institute of Istanbul University - 30 of whom formed the control group and 30, the experimental group. To achieve the data, the researcher used an enquiry that interrogates the demographic characteristics in the first part, the protective measures taken by nurses against the side-effects of chemotherapy in the second part and the side-effects themselves in the third part. Before pursuing on with the enquiry with the experimental group patients. They were given a guide booklet and were briefed individually about chemotherapy by the researcher. The research results showed that there is a remarkable difference between the two groups of patients as far as the effects of chemotherapy and the measures of protection were concerned (p<0.001).59 As for the protection from the effects and the side-effects of chemotherapy, 90% of the experimental group have taken the measures as briefed by the researcher, whereas only 6.7% of the control group received the same and this gave a remarkable statistical difference (p< 0.001). As compared to this statistical difference, it is seen that percentage-wise the experimental group was least affected by the side-effetcs. According to the results, it is suggested that it is necessary to develop a standard guide booklet that'll give the breast cancer patients, taken under the chemotherapy program, informations about the disease itself, the treatment, the effects of chemotherapy and the protective measures against the side-effects of chemotherapy.