Kuru incir zararlısı Cadra cautella walker (Lepidoptera: Pyralidae) yumurtalarının kontrollu atmosfer yöntemi ile inaktive edilmesi üzerine bir araştırma

Abstract

45 6. Özet Bu çalışma, önemli bir ihraç potansiyeli bulunan ve dünyada en büyük üreticisi olduğumuz kuru incirin depo zararlılarından Cadra cautella'nm inaktive edilmesi için yapılmıştır. Tüketici sağlığına zarar vermemesi ve maliyetinin yüksek olmaması, böylece pratiğe aktarılabilir olması, uygulanan yöntemin en önemli avantajıdır. Çalışma 3 ayrı basamakta yürütülmüştür; birinci basamakta %1 02, %10 C02 ve %89 N2'dan oluşan gaz karışımı ile, ikinci basamakta pratiğe aktarılmasının daha kolay olabileceği düşünülerek %100 C02 ile ve son basamakta işlem süresinin kısaltılabilmesi için vakum altında %100 C02 ile çalışılmıştır. Bütün bu çalışma basamakları 3 ayrı sıcaklıkta ve %60 bağıl nem değerinde yürütülmüştür. Sonuçlar hem % inaktivasyon değerleri hem de gerekli istatistiksel çevrimler ve regresyon analizi uygulandıktan sonra hesaplanan LD değerleri gözönüne alınarak değerlendirilmiştir. Yapılan hesaplamalarla, belirtilen sıcaklık ve gaz kompozisyonlarında LD50,g5,gg gg değerlerinin elde edilebilmesi için gerekli işlem süreleri ve 2 günlük işlem süresinde yine bu değerlerin elde edilebilmesi için gerekli çalışma sıcaklıkları tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, %100 C02 uygulamasının, gaz karışımı uygulamasına göre biraz daha fazla etkin olduğunu göstermiştir. Çalışma sıcaklıkları olan 18, 27 ve 35°C'ler için ölüm yüzdeleri ve LD değerleri gözönüne alınıp tek tek her sıcaklık derecesi için karşılaştırma yapıldığında, %1 00 C02 ile yapılan çalışmada daha kısadır.46 Sonuçlar, uygulama sıcaklığının uygulanan gaz kompozisyonlarından daha önemli olduğunu, sıcaklık artırıldıkça. %1Ö0 ölüme ulaşma süresinin kısaldığını göstermiştir. Her iki gaz kompozisyonunda da 35°C'de 2 gün sonunda %100 ölüm elde edilmiştir. 27°C'de, %100 C02 ile 5. günde, diğer gaz kompozisyonunda 6. günde %100 ölüm sağlanmıştır. Vakum ve C02 uygulamasının birlikte yürütüldüğü çalışmada ise 10-12 mbar vakum 20, 40, 60 ve 120 dakikalık sürelerle uygulanmıştır. Ancak uygulama süreleri etkin sonuçlar alınabilmesi için yeterli olmamıştır.

47 7. Summary Disinfestation of the fig storage vermin Cadra cautella (Walk.) (Lepidoptera : Pyralidae) by the inactivation of its eggs under modified atmosphere. Turkey is the greatest fig producer in the world and the dried fruit is a major export food commodity. This work was undertaken to inactivate eggs of Cadra cautella, the vermin that harms the figs during storage. The major advatages of the method are its safety with respect to human health, low cost and applicability in practice. Work was conducted at three stages. At the first stage, the modified atmosphere used consisted of 1 % 02, 1 0% C02 and 89% N2. The gas used at the second stage was 1 00% C02 as this was throught to be easily applicable in practice. At the third stages, an atmosphere of 100% C02 was employed again but this time under vacuum. All trials were run at 60% relative humidity and three different temperatures (18, 27 and 35° C). Results were evaluated with respect to % inactivation values and LD values calculated by carrying two statistical transformations (Abbot and probit) and a regression analysis. The exposure time necessary for obtaining LD50,g5,gg gg values at the designated temperatures and gas composition. As well as the necessary exposure temperatures that would render the same LD values during two days of exposure time were calculated. The results indicated an atmosphere of 1 00% C02 was more effective than the gas mixture of 02, C02 and N2. When mortality rates and LD values at each exposure temperatures (18, 27, 35° C) were compared, an atmosphere of 100%48 C02 was always afforded a shorter time of inactivation. Exposure temperature ^was more effective than gas combinations in shortening the 100% mortality period. Under both compositions, a 100% mortality was observed within two days at 35° C. At 27° C, a mortality rate of 1 00% was achieved on the 5th day with 1 00% C02 gas and on the 6th day with the gas mixture of 02, C02 and N2. In the trial with 1 00% C02 and vacuum application a reduced pressure of 10-12 mbar was applied for 20, 40, 60 and 120 minutes. However, the periods of exposure tried were not sufficient for conclusive results.