Diabetes Mellitus`lu hastaların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

8.ÖZET Bu araştırma, diabetli hastaların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla planlanmış ve iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada ; SF 36 Yaşam Kalitesi ölçeği ve Öz-Bakım Gücü ölçeği, 180 kronik hastada geçerlik güvenirlik çalışması yapılarak Türk toplumuna uyarlanmıştır. Test-tekrar test korelasyonu SF 36 Yaşam Kalitesi Ölçeği için.94, Öz-Bakım Gücü ölçeği için.80, iç tutarlılık her iki ölçek için sırasıyla.92 ve.88'dir. İkinci aşamada 134 diabetes mellituslu olguda yaşam kalitesi ve yaşam kalitesi ile sosyodemografik değişkenler, hastalık ile ilgili değişkenler, uyum ve öz-bakım gücü arasındaki ilişki irdelenmiştir. Yaş, eğitim seviyesi, medeni durum, çalışma durumu, aile tipi, gelir/kazanç, dindarlık durumu ve yaşamın en fazla geçtiği yeri (kent, köy) içeren sosyodemografik değişkenler; diabetin tipi, süresi, hospitalizasyon, tedavi tipi ve kronik komplikasyonları içeren hastalık ile ilgili değişkenler, uyum ve öz-bakım gücü ile yaşam kalitesi arasında anlamlı ilişkilerin olduğu bulgulanmıştır. Klinik alanda yaşam kalitesi ölçümleri; diabetin yaşam kalitesi üzerine etkisinin değerlendirilmesini sağlar, böylece) hastaların fonksiyonel yeteneklerini, esenliklerini ve genel sağlık anlayışlarını geliştirebilecek bakım programları seçilebilir, hastanın tedavi programına uyumu artırılabilir ve hastalığın yaşam kalitesine olan etkileri azaltılabilir. Bu nedenlerle, diabetli hastalara bakım veren hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini değerlendirmeleri son derece önemlidir. Klinik kullanımda yaşam kalitesi ölçüm araçları; kısa, değerlendirilmesi ve yorumlanması kolay olmalıdır. Bu kriterlere uygun olan SF 36 Yaşam Kalitesi Ölçeği farklı kronik hasta gruplarında geçerlik ve güvenirliği yapılarak Türk toplumuna uyarlanmıştır. Ancak bu çalışmada, olgu sayısı sınırlı olduğundan dolayı, gelecek çalışmalarda; ölçeğin daha rafine olması amacıyla farklı sosyodemografik özellikleri temsil eden gruplara uygulanması önerilmiştir. 131

SUMMARY This study was planned to investigate how people with diabetes mellitus describe their quality of life and to examine factors that affect this quality. The study was done in two stages. In the first stage, The SF 36 Health Status Questionnaire and The Exercise of Self- Care Agency Scale were adapted to Turkish people after testing reliability and validity. Test- retest Correlation for the SF 36 Health Status Questionnaire was.94 and for The Exercise of Self-Care Agency Scale was.80, internal reliability for both measurements was.92 and.88, respectively. In the second stage, the correlation of quality of life with sociademographic and disease related characteristics, adherence to diabetes regimen, and self-care agency were investigated using a sample of 134 diabetic patients. The sociademographic characteristics including age, educational level, married status, work status, family type, income, religion, living predominantly in rural or urban areas, and disease related variables including type of diabetes, diabetes duration, hospitalization, treatment type, chronic complications, adherence to diabetes regimen and self-care agency were significantly correlated with quality of life. In clinical practice, evaluation of quality of life provides an assessment of the effects of diabetes on quality of life. Thus, care programmes can be chosen that will improve functional status, welfare, general health perceptions of patients, increase compliance with medical regimen and minimize the effects of the disease on quality of life. For those reasons, evaluation of the quality of life by nurses that care for diabetic patients is very important. In clinical use, quality of life measurements must be short, easy to evaluate and interpret. According to this criteria, The SF 36 Health Status Questionnaire was adapted to Turkish people after testing validity and reliability on different groups of patients with chronic disease. Because of the limited number of test persons used to verify the SF 36 Health Status Questionnaire, in the next studies I would recommend testing it on groups with different demographic characteristics to refine its validity and reliability. 132