Üçüncü dünya güvenliği ve insani müdahale

Abstract

21.yüzyılda yaşanan bölgesel - etnik çatışmalar, ekonomik bağımlılık, kimlik üzerinden yürüyen çatışma alanları; toplumu ve bireyi aktör olarak güvenlik unsurunun bir tarafı yapmıştır. Devletin ulusal güvenlik sınırları, insan güvenliği ve toplumsal güvenlik çerçevesinde genişlemiştir. Güvensizlik politikaları içinde oluşacak yeni tanımlamalar özellikle daha karmaşık müdahale araçlarını doğuracaktır. Uluslararası örgütlerin ulus devletlerle birlikte oluşturdukları yeni değerler bütünü dünyanın geri kalan toplulukları hatta post kolonyal 3. Dünya için farklı sonuçlara götürür.Soğuk Savaşın iki boyutlu dünyasında tanımlanan Üçüncü Dünya devletleri kırılganlıklarını Soğuk Savaş sonrasına Üçüncü Dünya?nın siyasal yapılarının batının açıklamalarıyla dönüştüğü bir gerçektir. Otoriter yapıları dönem dönem bu siyasal bağımlılıktan kurtulmak için hatta ekonomik içe dönüş için tercih eden bu ülkeler, gene bu sürecin çözülüşünde tehdit algılamalarını gelişmiş ülkelerin yaklaşımlarıyla açıklayacaklar politikalarını buna göre biçimleyeceklerdir. İnsani müdahale kavramı bu ülkeler için çelişkili bir alan yaratmaktadır. Soğuk Savaş sürecinde gelişmiş ülkelerin dolaylı olarak blok içi gelişmelerle destekledikleri otoriter rejimler, bugün gelişmiş ülkelerin insan hakları temelinde oluşan parlamenter demokratik yapıları için ortak tehdittir. Birleşmiş Milletler rejimi altında her ülkenin eşit ve egemen devletleri insan hakları ve demokratikleşme anlamında başarısız oldukları anda, egemenlik ve eşitlik haklarını kaybetmeye başlamışlardır. Müdahale sonrası hedeflenen evrensel değerlerin tesisi ise liberalizmin sahiplendiği yeni insani güvenlik algısıyla oluşturulmaya çalışacaktır. Bu müdahalenin bir uluslararası örgütün meşruiyetinde mi yoksa Irak müdahalesinde gördüğümüz gibi haklı bir mücadele zemini bulduğunu düşünen tek bir devletin himayesinde mi olacağı tartışma konusudur. Tarihsel perspektifte Osmanlı topraklarındaki azınlık haklarını savunan müdahalelerden, bugün Kosova ve Libya?ya kadar değişen yaklaşımların insani müdahalelerin, güvenlik boyutuyla ve temel paradigmalarla değerlendirilmesi önemlidir. Çalışmada müdahalenin çok aktörlü boyutu ve insani müdahalenin insani eylem boyutu küresel sivil toplum algısıyla da araştırılacak bu nedenle, 1990 sonrası Irak?ın yaşadığı müdahale bu perspektifte değerlendirilecektir.Anahtar Sözcük: Uluslarararası Güvenlik, Eleştirel Güvenlik Teorisi, İnsani Müdahale, Üçüncü Dünya Ülkeleri

Globalization has challenged the world security multilaterally. The transformation in the state sovereignty is one of basic evaluation in the beginning of 21st Century. Human right abuses were stipulated by the regional conflicts and became one of the important agenda of the Post Cold War issue. Democratization of the post-colonial countries turned in to the concern of the big hegemonic power in a way to broaden their intervention. Although not only basic state interest have motivated this process but also with the monitoring of the non-state actors and public opinion turned into an important issue with the global networks.Hence individual human being became one of the important aspects of the world security. Threats to human security like hunger, lack of raw materials, poverty, ethnic cleansing, and genocide are all surpassed the sovereignty of the state. Sometimes this can be challenge with the implications of the states. Hence the resistance coming from the state centric theories determined a new kind of threat perception, coming from the post-colonial countries of the Cold War, which is now called by realistic view as `failed states?. The Third World countries transferred their vulnerabilities to the Post Cold War period. They are still in front of the economic and political independency. Sometimes they have chosen authoritarian regimes for stable economies or accelerating threat coming from other countries. 1990?s have determined intervention to the state sovereignty in order for protecting human right regimes. Hence this study is going to analyze the link between security vulnerabilities of the Third World countries and the impact of the humanitarian intervention on their state building process after intervention. This intervention process has shown the multi-actor features of humanitarianism in post conflict countries. Iraq after the 1991 and 2003 intervention have been opened to humanitarian emergency and relief projects. The case study for Iraq will be constructed by the idea of civil society and Non-governmental involvement, to understand the features of the Third World security vulnerabilities and post society and state construction after the humanitarian intervention. ?Key Words: International Security, Critical Security Theory, Humanitarian Intervention, Third World Countries