Meslek hastalığı ve iş kazalarından korunmada kullanılan uyarıcı levha ve etiketlerin oluşturulmasında işletme politikaları ve işçi özelliklerinin bu levhaların algılanmasındaki rolü

Abstract

69 ÖZET Bu araştırma, iş kazalarının önlenmesinde kullanılan uyarı levha larının algılanmasında işçi özelliklerinin saptanmasını ve konu ile ilgili yöneticilerin uyarı levhalarının seçimindeki rollerinin ve politikalarının belirlenmesini amaçlamaktadır. Araştırma devlet ve özel sektöre bağlı iki fabrikada yapılmıştır. Her fabrikadan 50 işçi ve 15 yönetici olmak üzere toplam 100 işçi ve 30 yönetici araştırma kapsamına alınmıştır, işçilere bir anket formu ile Ben ton algı-dikkat testi, yöneticilere ise sadece anket formu uygulanmıştır. Yapılan uygulamalar sonucunda her iki fabrika işçilerinin, yaş, eğitim durumu, iş güvenliği eğitimi, hizmet içi eğitimi, algı dikkat puanı, işçilerin yaptıkları iş, göz kontrolünden geçme, işçi alımında kullanılan yöntem, işyerlerince güvenliğe önem verilip-verilmediği ve bu konuda ayrı lan bütçe, yöneticilerin levha seçiminde, yararlandıkları kaynaklar, işyerin de ağırlıklı kullanılan renk dağılımları açısından farklılıklar olduğu, mede ni durum, çocuklu-çocuksuz bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı, sigara ve alkol kullanan sayısı, yönetici görev ve meslekleri, işçilerin geçirdikleri kazalar, işyerlerinde uyarı levhası kullanım durumları, işçilerin öncelikle farkettikleri levha tipi yöneticilerin levha seçiminde rolleri, izledikleri yol, kullanılan levhaların renkli olup-olmaması, yöneticilerin 1. derecede kul lanmayı tercih ettikleri, işçilerinde en çok dikkatlerini çeken renk açısın-70 dan anlamlı fark bulunmadığı görülmüştür. Araştırma bulgularından, uyarı levhalarının algılanmasında işçi Özelliklerinin tespitinin önemli olduğunu, iş kazası riski aynı olduğu halde özel sektör ve devlet sektör yöneticilerinin korunma politikaları açısından çok büyük farklılıklar gösterdiği gözlenmiştir. Sonuç olarak, iş kazalarının önlenmesinde çok önemli olan uyarı levhalarının iyi algılanması için, işyeri yöneticilerinin ortak bilimsel yön temler geliştirmesi ve bu yöntemleri de işçi özelliklerine göre uygulaması gereği belirlenmiştir.

71 SUMMARY This research's objective is to determine the worker features regarding sense of warning signs and to determine the roles and policies of the relative managers for selection of warning signs. The research has been carried out in two seperate plants from governmental and private sector. From each plant 50 workers and 15 managers, a total 100 workers and 30 managers have been selected for the research. Workers were subject to a questionnary form and Benton sense test and managers were subject to only a questionnary form. As a result of research, it has been found out that there are differences regarding the ages of both plant workers, their education levels, labor accidents, in-plant trainings, sense attention points, jobs of workers, eye examinations, methods used for labor employment, importance given on the safety of workplace and allocated budget thereto, resources utilized by managers for sign selection, differences regarding dispersion of colours most oftenly used, however there are considerable differences related to marital status, the status of having children or not, number of dependants, number of those who smoke cigarettes and use alcohol, function and charges of managers, accidents had by workers, usage of warning signs in their workplaces, the type of signs remarkable first by workers, roles of managers on the sign selection, way used by72 them, the fact if the used signs are coloured or not, and colour which the managers prefer to use at the 1st grade and to which the workers pay attention mostly. From the research findings it has been observed that it is highly important to determine the worker features related to sense of warning signs and that there are considerable differences between protective policies of managers from private sector and governmental sector even if the risk level of industrial accident is the same. Finally in order to sense the warning signs well enough which is very important to prevent industrial accidents, work place managers must develope common scientific methods and apply these methods according to the worker features.