Düşük doğum ağırlıklı yenidoğanlardaki üst solunum yolu ve rektal bölge kolonizasyonu ile nozokomiyal infeksiyon ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Yenidoğan Ünitesine 1.11.1994-31.4.1995 tarihleri arasında kabul edilen 164 düşük doğum ağırlıklı yenidoğan incelenmiştir.Çalışmamız, burun veya rektal bölgede kolonize olan mikroorganizmalarla sonradan gelişen nozokomiyal infek- siyonlar arasındaki iiişkiyi göstermek ve kolonizasyonun sürveyansı ile morbidite ve mortalitenin azaltılabilirliğini tartışmak amacıyla planlanmıştır. Yenidoğanlann burun ve rektal sürüntü örnekleri mikrobiyolojik yönden incelenerek kolonize olan mikroorganizmalar izole edilmiş ve antibiyotik duyar lılıkları belirlenmiştir.Bebekler olası infeksiyon yönünden izlenmiştir. Yenidoğanlann burun sürüntü örneklerinden koagülaz negatif stafilokoklar (%31.3),Enterobacter spp. (%22),S.aureus (%20.4) ve K.pneumoniae (%12), rektal sürüntü örneklerinden ise koagülaz negatif stafilokoklar (%28.5),E.coli (%25.7) ve Enterobacter spp. (%25.1) sıklıkla izole edilmiştir. Çalışmada 57 yenidoğanda nozokomiyal infeksiyon görülmüştür. Morbidite %34.8 bulunmuştur. Deri infeksiyonlanna (%37.1) ve konjonktivite (%35.7) daha fazla rastlanmıştır. Görülen diğer infeksiyonlar pnömoni (%11.5), sepsis (%10),flebit (%2.9),nekrotizan enterokolit (%1.4) ve pürülan menenjit (%1.4)'dir. Nozokomiyal infeksiyonlu yenidoğanlann 7'si infeksiyon nedeniyle kaybedilmiştir. Mortalite %12.3'dür. Yedi sepsis olgusunda infeksiyon etkeni mikroorganizmaların beşinin burunda,ikisiniri de rektal bölgede kolonize olan mikrooganizmalarla aynı olduğu görülmüştür. Sepsis olgularında etken mikroorganizmaların 3'ü koagülaz negatif stafilokok,2'si Enterobacter spp., l'i K.pneumoniae, l'i A.calcoaceticus'dur. 571001-1500 gram ağırlığındaki grupta nozokomiyal infeksiyon oranı en yüksek bulunmuştur (%44.4).Gestasyon yaşına göre değerlendirildiklerinde 32-35 haftalık gestasyon yaşındaki grupta nozokomiyal infeksiyon %37, 24-31 haftalık gestasyon yaşındakilerde ise %32.3'dür. Burun sürüntü örneklerinden Enterobacter spp. Şubat ve Mart aylan dışmda en sık izole edilen bakterilerdir.Enterobacter türleri rektal bölgeden de Kasım ve Aralık aylarında daha yoğun olmak üzere, E.coli kadar sık izole edil miştir. Burun ve rektal sürüntü örneklerinden izole edilen stafilokoklann %46.4'ünün metisiline direnç gösterdiği, burun ve rektal sürüntülerden izole edilen Gram negatif çomaklara en etkili olan antimikrobiyal maddelerin imipenem, siprofJoksasin ve sefoperazon-sulbaktam olduğu belirlenmiştir. Çalışmamızda nozokomiyal infeksiyonlu ve infeksiyon şüpheli yenidoğanlardaki burun ve rektal bölge kolonizasyonu ile nozokomiyal infek siyon görülmeyen yenidoğanlardaki burun ve rektal kolonizasyon arasında belirgin bir fark olmadığı görülmüştür. Çalışmamızın verileri sepsis olgularında etkenin önceden tahmin edilmesinde burun ve rektal sürüntü örneklerinin yararlı olabileceği, fakat genel olarak sürveyans kültürlerinin çok az yarar sağladığı fikrini vermiştir. Yine de,yenidoğanlarda kolonizasyon sürveyansmın, özellikle nozokomiyal infeksiyon oranı yüksek olan birimlerde gerek o birime yerleşmiş potansiyel patojen mikro organizmaların tanınması ve gerekse bunların antimikrobiyal direnç modellerinin önceden belirlenmesi açısından yararlı olacağı düşünülmüştür. 58

SUMMARY In this study 164 low birth weight infants admitted to the Department of Obstetrics and Gynaecology-Neonatology Unit of the Istanbul Faculty of Medicine, between 1.11.1994-31.4.1995 were investigated. The object of the study was to determine the relationship and nosocomial infections and to discusss whether or not morbidity and mortality could be reduced by colonization surveillance. Nasal and rectal swabs of infants were investigated microbiologically, colonizing microorganisms were isolated and their antimicrobial resistance were determined. Infants were observed with respect to probable infections. In the nasal swabs of infants coagulase negative staphylococci (31.3%), Enterobacter spp. (22%), S.aureus (20.4%) and K.pneumoniae (12%) were the most frequently isolated microorganisms with the frequencies shown in parenthesis. Similarly for the rectal swabs coagulase negative staphylococci (28.5%), E.coli (25.7%) and Enterobacter spp. (25.1%) were the most frequently isolated microorganisms with the frequencies shown in parenthesis. In the study nosocomial infections were seen in 57 infants. Morbiditiy was found as 34.8%. Skin infections (37.1%) and conjunctivitis (35.7%) were seen more frequently than others. The other infections that were observed are: pneumoniae (11.5%), sepsis (10%), phlebitis (2.9%), necrotizan enterocolitis (1.4%) and purulent meningitis (1.4%). Seven infants with nosocomial infections died. Mortality was 12.3%. Among the 7 sepsis cases, it was observed that in 5 cases the infectious agents were the same as the colonizing microorganisms on the nasal mucosa, and in 2 cases they were the same as the colonizing microorganisms on the rectal 59mucosa. In the sepsis cases 3 of the infectious agents were coagulase negative staphylococci, 2 Enterobacter spp., 1 K.pneumoniae and 1 Axalcoaceticus. Highest rate of nosocomial infections (44.4%) was found in the 1001-1500 g weight group. When the infants were evaluated with respect to gestation age it was found that, those between 32-35 week gestation age had a nosocomial infection frequency of 37%, and those between 24-3 1 week gestation age had a nosocomial infection frequency of 32.3%. For the nasal swabs the most frequently isolated bacteria outside the months of February and March were Enterobacter spp. Enterobacter species for the rectal swabs were observed to increase in November and December and were as frequent as E.coli. 46.4% of the staphylococci isolated from nasal and rectal swabs showed resistance to methicillin and it was found that the most effective antimicrobial agents against Gram negative rods isolated from nasal and rectal mucosa were imipenem,ciprofloxacin and cefoperazone-sulbactam. Our study shows that, there was no apparent difference between the nasal and rectal colonization of those infants with nosocomial infection and suspected nosocomial infection and those with no nosocomial infection. The results of our study shows that, the nasal and rectal swabs can be helpful in predicting the causing agent in the sepsis cases but in general the surveillance cultures were of very little help.Despite this, it is thought that the colonization surveillance in infants will be helpful for detecting the potential pathogens settled in unit (especially in units with high nosocomial infection rates) and also for determining the antimicrobial resistance patterns for those microorganisms. 60