Süleyman Ferit Eczacıbaşı ve Türkiye`de ilaç sanayiinin kuruluşuna katkıları

Abstract

- 74 Kolonyacılık konusunda büyük başarı elde etmiş, izmir'in simgesi oldu. Altın damlası, Dalya Bahar Beş Çiçek, Kamelya, Manolya en çok tutulanıdır. Süleyman Ferit İzmir'de Eczacılık yapmaya başladığı dönemde şehrin gıda, su, yol sorunları vardı; bu nedenle Süleyman Ferit Eczane Eczacılığı ile Müstahzarat Yapımcılığı yanında şehrin sosyal durumunun düzeltilmesi için büyük zaman ayırmış ve emek vermiştir. Süleyman Ferit İzmir Milli Kütüphanesi, Hilal-i Ahmer, Müdafa-i Milliye Cemiyeti, Donanma Cemiyeti gibi ülkenin savunmasına yardımcı olabilecek çeşitli derneklerde kurucu, yönlendirici, teşvik edici görevler aldı. Sürekli çok sevdiği İzmir'de yaşadı 18 Nisan 1973 yılında İzmir'de vefat etti. Almanya'da Kimya öğrenimini bitiren Nejat Eczacıbaşı (1913-1993) izmir'e dönerek baba Süleyman Ferit'in eczanesinde ve laboratuvarında çalıştı, sorumluluklar aldı. Baba Süleyman Ferit'ten sonra ailenin en büyüğü Nejat Eczacıbaşı okul sıralarında, aile varlıklarının kuşaktan kuşağa geçmesi ile bazı dağılmalara ya da olumsuzluklarla geçimsizliklerin ortaya çıktığını çok iyi düşünerek kişisel tasarılarını tatbik ve aile yükünü hafifletmek düşüncesiyle İstanbul'a yerleşti. 1914 yılında İstanbul Laleli'de kurduğu laboratuvarda `D-Vital` adını verdiği preparatını hazırlayarak iş hayatına atıldı. Bir müddet burada çalışmalara devam etti. 1944 yılında Ecz. Süleyman Ferit Eczacıbaşı'nın üç oğlu Dr. Kim, Nejat Eczacıbaşı (sahip), Ecz. Melih Eczacıbaşı (mesul müdür) ve Vedat Eczacıbaşı (yönetici) olarak Galata Mumhane Cad. No: 109 numaraya taşındı. Sekiz odalı ve 15 işçi ile sadece Vitamin preparatları üretildi.72 IX- ÖZET 19 Ağustos 1903'te Eczacı Mektebi'nden mezun olan Süleyman Ferit Eczacıbaşı'nın öğretim dönemini aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz: Öğrencilik döneminde müslüman ilk Türk Eczacısı, Ecz. Hamdi Bey ile çeşitli mesleki çalışmalarda bulunarak iyi bir dostluk kurdu. İzmir'e dönüşünde kentin tek hastanesi olan Guraba-i Müslimin hastanesinde görev aldı. İlk kez bir müslüman eczacıya bu hastanede görev verildi. 1905 yılında hastane baş eczacısı Moiz Santo'nun Almanya'ya gitmesi üzerine Süleyman Ferit başeczacı oldu. Başeczacılığa atanan Süleyman Ferit bir süre sonra yanında çalışan kalfaların tamamını Türklerden alarak Türk çocuklarına eczacılığı öğretti, onlara daha modern eczacılığa alışmaları için imkan sağladı. 1909 yıllarına gelindiğinde Süleyman Ferit Tilkilik'teki Eczane-i Umumi'yi 215 altına satın alarak serbest eczacılığa başladı. Özel eczane açmasına rağmen Guraba-i Müslimin Hastanesindeki görevini de sürdürdü. Hastane eczanesinde hocası Delia Suda Fait Paşa (1831-1913)'dan öğrendikleri ile yurt dışından gelen Farmakoloji dergilerinden istifade ederek Guraba-i Müslimin hastanesi laboratu varında hammaddelerden küçük imalatlar yaptı. Genç yaşta yaptığı başarılı çalışmalar Guraba-i Müslimin hastanesinden ayrılırken İzmir Vilayet Genel Meclisi tarafından Eczacıbaşı unvanıyla onurlandırıldı.- 74 Kolonyacılık konusunda büyük başarı elde etmiş, izmir'in simgesi oldu. Altın damlası, Dalya Bahar Beş Çiçek, Kamelya, Manolya en çok tutulanıdır. Süleyman Ferit İzmir'de Eczacılık yapmaya başladığı dönemde şehrin gıda, su, yol sorunları vardı; bu nedenle Süleyman Ferit Eczane Eczacılığı ile Müstahzarat Yapımcılığı yanında şehrin sosyal durumunun düzeltilmesi için büyük zaman ayırmış ve emek vermiştir. Süleyman Ferit İzmir Milli Kütüphanesi, Hilal-i Ahmer, Müdafa-i Milliye Cemiyeti, Donanma Cemiyeti gibi ülkenin savunmasına yardımcı olabilecek çeşitli derneklerde kurucu, yönlendirici, teşvik edici görevler aldı. Sürekli çok sevdiği İzmir'de yaşadı 18 Nisan 1973 yılında İzmir'de vefat etti. Almanya'da Kimya öğrenimini bitiren Nejat Eczacıbaşı (1913-1993) izmir'e dönerek baba Süleyman Ferit'in eczanesinde ve laboratuvarında çalıştı, sorumluluklar aldı. Baba Süleyman Ferit'ten sonra ailenin en büyüğü Nejat Eczacıbaşı okul sıralarında, aile varlıklarının kuşaktan kuşağa geçmesi ile bazı dağılmalara ya da olumsuzluklarla geçimsizliklerin ortaya çıktığını çok iyi düşünerek kişisel tasarılarını tatbik ve aile yükünü hafifletmek düşüncesiyle İstanbul'a yerleşti. 1914 yılında İstanbul Laleli'de kurduğu laboratuvarda `D-Vital` adını verdiği preparatını hazırlayarak iş hayatına atıldı. Bir müddet burada çalışmalara devam etti. 1944 yılında Ecz. Süleyman Ferit Eczacıbaşı'nın üç oğlu Dr. Kim, Nejat Eczacıbaşı (sahip), Ecz. Melih Eczacıbaşı (mesul müdür) ve Vedat Eczacıbaşı (yönetici) olarak Galata Mumhane Cad. No: 109 numaraya taşındı. Sekiz odalı ve 15 işçi ile sadece Vitamin preparatları üretildi.75 1950 yılında bir banka kredisi ile çağdaş bir firma girişiminde bulunan Eczacıbaşılar, 1952 yılında inşaatı bitirilerek Türkiye'nin ilk ilaç fabrikası üretime girdi. Bu atılım o dönem için Türkiye ekonomisi siyaseti sosyal ve kültürel yaşamı ile yeni aşamaların ilk başlangıcı oldu. Böylece Türk sermaye ve teknoloji ile modern ilaçlar yapılabileceği fikrinin doğruluğunu ispatladı. Önce insan sağlığına dönük ilaçlar üretildi. Kazanılan başarıların ardından Türkiye'ye gelmeye gerek bulmayan dünyanın güçlü firmalarıyla işbirliği yaptı ve başarılı oldu. Bu çalışmalarla birlikte Eczacıbaşı ilaç fabrikası araştırma ve geliştirme Laboratuvarlarmda dünyadaki yenilikler takip edildi. Böylece kendi ilaçlarını ortaya çıkartarak insanlığa Tıp ve Eczacıların hizmetine sundu. Hatta bugün Rusya'da eczaneler zinciri kurmakla görevlendirilmesi, Eczacıbaşı firmasını dünya ilaç sanayiindeki saygın yerini kanıtlayıcı niteliktedir.

76 X. SUMMARY The educational period of Süleyman Ferit Eczacıbaşı, who graduated from the School of Pharmacy on 19th August 1903, can be summarized as follows: When he was a student he worked with the first Turkish muslim pharmacist Hamdi Bey. Then he came back to İzmir and worked in Guraba-i Müslimin Hospital. It was the first time that they gave duty to a muslim pharmacist in this hospital. In 1905, when the head pharmacist Moiz Santo went to Germany, Ferit was appointed to head pharmacist position. Head pharmacist Ferit chose Turkish assistants to teach them modern pharmacy. In 1909 Ferit bought the pharmacy `Eczane-i Umumi` in Tilkilik and started his own business. He worked in his own pharmacy and in Guraba-i Müslimin Hospital, at the same time. He made small productions in the laboratory of the hospital. His productions were based on his knowledge he had acquired from the pharmacist of the hospital and his teacher Delia Suda Faik Pasha and making use of the articles from pharmacology journals. When he left the hospital, he was honoured with the title of `ECZACIBAŞI` by the İzmir City Assembly because of his successful studies. For the first time in Izmir, specialities were produced in the pharmacy Eczane-i Umumi. After a while, he changed the name of the pharmacy as `KANAAT`.- 77 In 1911, he married Caferizade Kemal Bey's daughter, Saffet. Kemal Bey was a well known merchant of İzmir. The same year he bought Kemeraltı Şifa Pharmacy which was known to be the first pharmacy of İzmir. He gained reputation first in Izmir, then in the Egean region and then in allover Turkey. He bought a wharehouse on Arap Fırını Street. First he started to produce `eau de cologne` and then he started his first specialities in the laboratory located on Birinci Beyler Street. His cosmetic and medical specialities were well accepted by the public. On the upper floor of the Şifa pharmacy, the best doctors of Izmir started to examine patients. Süleyman Ferit used the symbol of a girl with Turkish flag, on his medicines. Beginning from 1911 he produced; Ferit kuvvet şurubu, Ferit nane ruhu, Ferit hafakan ruhu, Ferit diş suyu, Ferit selamet nezle ilacı, Ferit Kuvvet hapı, Nasır Kremi, Ferit Saç Suyu, Briyantin, Ferit tuvalet pudrası, Ferit yağsız Krem, Ferit Diş macunu, Talk Pudrası, Gülsuyu, Tuvalet Sabunu, Katranlı Sabun. He was successful in producing `eau de cologne` and he became the symbol of Izmir. Altın Damlası, Dalya, Bahar Beş Çiçek, Kamelya, Manolya are the most popular of his eau de cologne. At the time he started to work as a pharmacist in Izmir, the city had many problems such as food, water, road, Therefore Süleyman Ferit spent lots of time and efforts to improve the social aspect of the city. He also worked for societies whose aims were to defend the country, such as Izmir Milli Kütüphanesi, Hilal-i Ahmer, Müdafaa-i Hukuk, Donanma Cemiyeti. He lived in Izmir during his whole life and died in this city on 18th April 1973.78 When Nejat Eczacıbaşı finished his Chemistry studies in Germany, he returned to Izmir and started to work in his father's laboratory and pharmacy. Later on, Nejat Eczacıbaşı settled in Istanbul to avoid some family frictions. In 1941 he set up his laboratory in Laleli. He prepared his speciality `D-Vital`. In 1944 Süleyman Ferit's sons started to work together. They moved to Galata Mumhane cad. No. 109. Dr. Chem. Nejat Eczacıbaşı was the owner, Phar. Melih Eczacıbaşı was the director, Vedat Eczacıbaşı was the Manager. They produced vitamin specialities, in 8 rooms with 15 workers. In 1950 they started to build a modern company with bank credits and in 1 952 they completed the first Turkish pharmaceutical factory was the beginning of a new era for the Turkish economy and cultural society. Thus he justified the idea that modern drugs could be produced with Turkish capital and technology. First, human drugs were produced. As a consequence of his successes, he built strong and successful relationships with well known foreign companies. Together with these studies, worldwide developments were followed-up in the R & D Laboratories of Eczacıbaşı pharmaceutical factory. The company produced its own specialities. Today, to be assigned to build chains of pharmacies in Russia, is an evidence of the esteemed place of Eczacıbaşı in world pharmaceutical industry.