Saplık personelinin aktivitelerinden sonra ellerindeki gram negatif bakteri kontaminasyonu ve antibiyotik direnç durumu

Abstract

ÖZET Bu çalışmada SSK İstanbul Hastanesi Genel Dahiliye Kliniği' nde çalışan 18 sağlık personelinin hastane aktiviteleri sırasında, ellerinin Gram negatif bakterilerle kontamine olması, el yıkama ile kontaminasyonun giderilmesi ve izole edilen Gram negatif bakterilerin antibiyotiklere direnç durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Sağlık personelinin aktiviteleri, ofis işleri, yatak yapma, hasta nakli, genel hasta bakımı ve direkt temas, materyallerin alınması ve nakli, ilaç tedavisi, servis temizliği olarak gruplandırılmıştır. Çalışmada 18 sağlık personelinden alınan 300 örnek mikrobiyolojik yönden incelenmiş, bunların 122 sinden Gram negatif bakteriler izole edilmiş ve antibiyotiklere direnç durumları belirlenmiştir. Aktiviteler sonrası en yüksek kontaminasyon %52.4 ile hasta naklinde olmuştur. Servis temizliği %47.4, ofis işleri %47.4, hasta genel bakımı ve direkt temas %40.5, materyallerin alınması ve nakli %39.6, yatak yapma %35.4 ve ilaç tedavisi %10 kontaminasyona neden olmuştur. Genel kontaminasyon oranı %41 dir. Aktiviteler sonrası alınan örneklerde izole edilen Gram negatif bakterilerin %25.4 ünü E. aerogenes, %23.8 ini Nonfermantatifler, %20.5 ini 35Klebsiella, %13.1 ini Serratia, %13.1 ini Enterobacter sp., %4.1 ini diğerleri oluşturmuştur. Aktivitelere göre kontaminasyon oranları ise %26.2 ile hasta nakli, %22.1 ile servis temizliği, %15.6 ile materyallerin alınması ve nakli, %14 ile hasta genel bakımı ve direkt temas, %13.1 ile yatak yapma, %7.4 ile ofis işleri, %1.6 ile ilaç tedavisidir. Çalışmada izole edilen Gram negatif bakterilerin en çok direnç geliştirdikleri antibiyotik %89.7 ile sefazolindir. Bunu %80.2 ile ampisilin izlemektedir. Diğer antibiyotiklere direnç durumları ise, %54.6 ile kloramfenikol, %43.6 ile sefuroksim, %42.7 ile ampisilin + sulbaktam, %38.5 ile sefoksitin, %34.1 ile piperasilin, %32.5 ile aztreonam, %29 ile seftriakson, %18.8 ile amoksisilin+klavulonik asit, %12.2 ile siprofloksasin, %6 ile tetrasiklin ve %5.1 ile gentamisindir. Gram negatif bakterilerin hiç direnç geliştirmedikleri antibiyotikler ise netilmisin, ofloksasin ve amikasindir. Çalışmamız sağlık personellerinin ellerinin Gram negatif bakteriler ile sık kontamine olduğunu göstermektedir. Eller çapraz infeksiyonun bir kaynağıdır. Çalışma el yıkamanın önemini bir kez daha kanıtlamaktadır. Antibiyotik duyarlılık paterni hastaneden hastaneye farklılık gösterebilir. Bu nedenle her hastanenin antibiyotik duyarlılık paternlerinin sık sık incelenmesi gerekir. Gram negatif bakteri infeksiyonlarının tedavisinde uygun antibiyotik seçimini yapabilmek için olası bakterinin antibiyotik duyarlılığı bilinmelidir. 36

SUMMARY In this study, we aimed to determine the antibiotic resistance patterns of Gram negative bacteria isolated from the hands of 18 health care personnel working at the General medicine Clinics of SSK Istanbul Hospital during their routine daily activities in the hospital and to determine and to decrease the contamination burden by washing hands. We grouped the daily activities of the health care workers as setting up the beds, patient transport, general patient care and direct contact, specimen collection and trasport, medical treatment and wart cleaning. 300 specimens collected from the 18 health care workers were studied microbiological ly and Gram negative bacteria isolated in 122 were also studied for antibiotic resistance. Highest contamination rate after routine daily activities was determined after patient transport (52.4 %), followed by ward cleaning (47.4 %), office works(47.4 %), patient care and direct contact (40.5 %), specimen collection and transport (39.6 %), bed preparation (35.4 %) and medical treatment (10 %). General hand contamination was determined as (41 %). 37Cultures obtained after routine daily activites showed bacteria namely E.aerogenes in 25.4 % of all isolated Gram negative bacteria, Nonfermentatives in 23.8 % and Klebsiella sp. in 20.5 %, Enterobacter sp. in 13.1 %, Serratia sp. in 13.1 % and others in 4.1 %. Contamination by activity was determined as patient transport in 26.2 %, ward cleaning 22.1 %, specimen collection and tran sport 15.6 %, patient care and direct contact 14 %, bed set up 13.1 %, office works 7.4 %, medical treatment 1.6 %. Gram negative bacteria isolated in this study showed antibiotic resistance most commonly to cephazolin (89.7 %), followed by ampicillin (80.3 %), chloramphenicol (54.6 %).cefuroxime (42.7 %), ampicillin+sulbactam (42.7 %), cefoxitin (38.5 %), piperacillin (34.2 %), aztreonam (32.5 %), ceftriaxone(29 %), amoxicillin+clavulonic acid(18.8 %), ciprofloxacin (12 %), tetracycline (6 %) and gentamicin (5.1 %). Antibiotics shown to have no resistance were netilmicin, ofloxacin, amikacin. In this study, we showed the frequent contamination of the hands of our health care personnel. Hand are known to be a source of cross-infection. Our study proves the inportance of hand washing once more. As antibiotic resistance patterns may very from hospital to hospital, we conclude that every hospital should frequently determine its own resistance patterns. We have to know the antibiotic sensitivity of the possible infections in order to select the appropriate antibiotic in Gram negative infections. 38