Lise öğrencilerinin uyuşturucu-uyarıcı madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksinimleri

Abstract

Bu çalışma, lise öğrencilerinin uyuşturucu-uyarıcı madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksinimlerini belirlemek ve sonuçlar doğrultusunda gerçekçi öneriler geliştirmek amacıyla tanımlayıcı araştırma yöntemine göre planlanarak 1995-1996 öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Çalışmamıza, İstanbul iline bağlı Bakırköy İlçesi sınırları içinde yer alan üç liseden 980 öğrenci alınmıştır. Araştırma kapsamına alınan okulların öğrencileri basit rastlantısal yöntemle seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır Araştırma ile ilgili formlar sınıfla ra girilerek çalışmanın amacı ve sorular hakkında bilgi verildikten sonra dağıtılmış ve yanıtlandıktan hemen sonra toplanmıştır. Öğrencilere uygulanan veri toplama aracından elde edilen bilgiler bilgisayar yolu ile istatistik sel olarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin % 33.7'nin sigara içmeyi denediği ve bunların % 31.2'nin sigara içmeye devam ettiği bulunmuştur. Öğrencilerin % 19.5'i- nin alkollü içkiyi farklı aralıklarla içtiği ve erkek öğrencilerde alkollü içki içme oranının kız öğrencilerden daha fazla olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin % 2.3'nün sakinleştirici ve yatıştırıcı ilaç, % 3.2'nin esrarı denedikleri belirlenmiştir. Sigara ve alkollü içki içme oranı yakın arkadaşları ve aile üyeleri sigara ve alkollü içki kullanan öğrencilerde artmaktadır.79 Öğrencilerde sigara ve alkollü içkiyi ilk kez kullanım nedeni zevk-eğlence, kutlama ve özel toplantılar olarak belirlenmiş, sürdürme nedenleri olarak zevk-eğlence, sorunlardan uzaklaşma, çevreye uyumun ilk sırada yer aldığı görülmüştür. Öğrencilere uyuşturucu-uyarıcı maddeler öncelikle ölüm, toplum sal sorun, merak, kaçış, başka bir dünya, gençlik gibi kavramları çağrıştır maktadır. Öğrencilerin % 36.8'nin uyuşturucu-uyarıcı maddeler konusunda kendilerini yeterli düzeyde bilgili hissetmedikleri saptanmıştır. Öğrencilerin % 90.6'sı uyuşturucu-uyarıcı maddelerin kullanılmasını dünyada ve ülkemizde toplumsal açıdan önemli bir sağlık sorunu olarak görmektedir. Öğrencilerin % 85.9'u sigara, alkollü içki, uyuşturucu-uyarıcı maddelerin zararları, korunma yollarının eğitim politikaları/programları içinde yer almasını istemektedir. Öğrencilerin % 59.8'inin uyuşturucu-uyarıcı maddelerin kullanımının önlenmesine yönelik kampanyalarda aktif rol almak/sorumluluk üstlenmek istedikleri belirlenmiştir.

80 8. SUMMARY This stud was carried out in 1995-1996 education term in order to determine the health education needed by the students concerning the detrimental effects of narcotic-stimulant substance use and to propose realistic precautions according to these results. Nine hundred eighty (980) students from 3 high schools located in Bakırköy, Istanbul participated in this study. Simple randomization was used for student, selection. The data were collected using a questionnaire sheet. The sheets were distributed after the students were informed about the questionnaire and the items and were immidiately collected after they were answered. It was found that 33.7% of the students have tried cigarette smoking and 3.1.2% of these continued smoking. The study revealed that 19.5% of the participants used alcoholic beverages in various intervals and the rate of alcohol use was higher in male students. Approximately 2.3% of the students reported to have tried sedative and tranquilizing drugs and 3.2% have tried cannabis use. The rate of smoking and alcohol use was higher in those students whose close friends and family members smoked and used alcohol. The reason to use alcohol and cigarettes for the first time was found to be fun-enjoyment, celebrations and special parties. The reasons for continuing were mainly fun-enjoyment, escape from problems and81 adjustment to the surroundings. The students associated narcotic-stimulants primarily with concepts such as death, social problems, curiosity, escape, another world and youth. About 36.8% of the students felt themselves to be insufficiently informed about narcotic-stimulant substances. Approximately 90.6% of the participants regarded substance use as a national and worldwide social health problem. About 85.9% of the students felt that the damages caused by smoking, alcohol and substance use and preventive measures should be included in education policies/programs. The study revealed that 59.8% of the participants would volunteer to take an active part/responsibility in campaigns against substance use.