İlk gebeliği olan kadınların psikolojik tepkilerinin incelenmesi

Abstract

VIII- ÖZET Gebelik fizyolojik bir olay olmakla beraber psiko-sosyal yönleriyle bir bütündür. Kadın bu dönemde yedek güçlerini ve fonksiyonel kapasitesini kullanarak uyum sağladığından, küçük bir sapma organizmanın dengesini bozabilir. Bu dengeyi sağlamada ebe/hemşireye büyük görevler düşmektedir. Çalışmamız ilk gebeliği olan kadınların gebeliğe karşı psikolojik tepkilerini incelemek amacıyla tanımlayıcı yönteme göre planlanmıştır, araştırmamızın örneklerini İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, SSK Okmeydanı Hastanesi ve Sağlık Bakanlığı Okmeydanı Ana-Çocuk Sağlığı Merkezi antenatal polikliniklerine başvuran 259 primigravida oluşturmuştur. Deneklerin demografik, psikolojik ve olağan rahatsızlıklarla ilgili verileri, karşılıklı görüşme yoluyla uygulanan anket formu ile elde edilmiştir. Verileri değerlendirmede yüzdelik ve X2 testi kullanılmıştır. Gebelerin yaş ortalamasının 23,1 ±3, 3 6 olduğu, çoğunluğunun ilkokul mezunu, çekirdek aile yapısında ve orta düzeyde bir gelire sahip oldukları görülmüştür. Gebelerin ortalama evlilik yaşının 22,46±2,87 ve çoğunluğunun evlilik süresinin 1-3 yıl olduğu belirlenmiştir. I. trimesterdeki gebelerde görülen olağan rahatsızlıkların başında halsizlik, baş dönmesi ve sık idrara çıkma, II. trimesterde memelerde büyüme,62 hassaslaşma ve sıcak basması, IH. trimesterde ise sık idrara çıkma ve çabuk yorulma şikayetlerinin geldiği görülmüştür. Trimesterlere göre gebelerdeki psikolojik tepkiler incelendiğinde I. trimesterde bebeğin sağlığını düşünme ve bebeği olacağı için sevinçli, heyecanlı ama korku içinde olma, II. trimesterde gebeliği kabullenme, rahat ev mutlu olma, IH. trimesterde ise bebeği ve kendisiyle ilgili hayaller kurma ve doğumda bebeğin ölmesinden korkma ifadelerinin olduğu saptanmıştır. Deneklerin büyük bir çoğunluğunun gebeliğini planladığı, gebeliğin planlanması ile kendini anneliğe hazır hissetme durumu arasında ileri derecede anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Kadınların yandan fazlasının gebelik hakkında önceden bilgisi olmadığı, eğitim düzeyi yükseldikçe gebelik hakkında bilgili olma ve gebelikle ilgili kitap okuma oranının arttığı görülmüştür. Gebelerin çoğunluğunun vücudunda meydana gelen değişiklikleri normal karşıladığı ve özellikle eşin desteğinin bunda çok önemli olduğu saptanmıştır. Ayrıca eşinin desteğini yeterli bulanlarda kendini anneliğe hazır hissetme oranım da yüksek olduğu görülmüştür. Gebelerin çoğunluğunun normal doğum düşündüğü ve sezeryan düşünenlerde korku hissetme oranının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Gebelerin ebe/hemşireden beklentilerinin başında, hoşgörülü ve anlayışlı olmasını istedikleri görülmüştür. Gebelerin yaş, meslek, aile tipi gibi demografik özellikleri ile gebelikteki psikolojik tepkileri ve vücutlarındaki olağan rahatsızlıklar, gebe olduğunu öğrendiğinde hissettiği duygular, vücutlarında meydana gelen değişiklere tepkileri, kendini anneliğe hazır hisetme, gebeliğin planlanmanmış olma durumu, düşünülen doğum şekli ve eşin desteğini yeterli bulma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sadece 18-22 yaş grubundaki gebelerin diğer yaş gruplarına göre daha rahat ve mutlu oldukları, çalışmayan gebelerde gebelik öğrenildiğinde hissedilen sevinme duygusunun çalışanlara oranla daha yüksek olduğu ve çekirdek aile ortamında yaşayanlarda bebeğin ölmesinden korkma oranının yüksek olduğu görülmüştür.

IX- SUMMARY Although pregnancy is a physiological phenomenon, it has inherent psyco-social aspects as well. Since a pregnant woman accomadates to this state by using spare sources and functional capacity, a slight change may destroy the balance of the organism. A midwife/nurse has some crucial duties in mamtaining this balance. This study was designed to evaluate the psycological responses of woman to their first pregnancies and employed the definitive method. Samples in cluded 259 primigravida admitted to the antenatal clinics of Medicine Faculty of Istanbul University, SSK Okmeydanı Hospital, and Okmeydanı Center for Mother-Child Health of Health Ministry. Data of demographic, psycologic features and usual discomfort of the subjects were obtained using a questionnaire which was filled in an interview. For statistical analysis percentage test and X2 test were used. The average age of the subjects was 23,1±3,36 years. Most were gradu ated from primary school, had a core-family pattern and had a moderate income. The average age for marriage was 22,46±2,87 years and the duration of marriage in most subjects was 1 to 3 years. Among usual discomfort that the pregnant women suffered from, the leeding disturbances were weakness, diziness and urinary frequency in the first trimester; enlargement of breasts together with increased sensitivity and flushing in the second trimester, and urinary frequency and quickly-becoming tired in the third.64 When the psycological responses were evaluated with regard to the trimesters, we found that the subjects were concerned about the health of the child together with happiness, excitement and fear in the first trimester; they adapted themselves to their condition and felt easy and happy in the second trimester, and that they dreamt about themselves and the baby and had some fear of having an aborted baby at birth in the third trimester. We observed that the majority of the subjects had planned pregnancy and that there was a highly significant relationship between planned preg nancy and feeling themselves ready for mothership. More than half of the subjects did not have adequate, previously ob tained information about pregnancy. It was found that the amount of ob- tained-information and the incidence of reading books on pregnancy increased as the education levels of the subjects inclined. We noted that most subjects regarded the physical changes in then- bodies as normal and that their husbands played a significant role in this respect. Moreover, the rate of feeling ready for mothership was higher in those who felt that they received ample husband support. The study revealed that most subjects considered a normal birth and that those considering cesarean had higher levels of fear. Leading expectations from a midwife/nurse were tolerance and under standing. There were no significant differences between the demagraphic features of the subjects such as age, occupation, and family pattern and psycologic responses to pregnancy, usual disturbances of the body, feelings expressed when they learned about their pregnancy, reactions to alterations in the body, feeling ready for mothership, planned pregnancy, delivery type considered, and regarding husband support as sufficient. However, subjects in the age group of 18-22 years were more comfortable and happy compared to those in other age groups; subjects who did not work had higher levels of happiness when they learned about their pregnancy than those who worked; and fear of a deceased baby was higher in subjects who had a core-family environment.