Balıkesir-Burhaniye` de yaşayan annelerin sosyo ekonomik ve kültürel özelliklerinin 0-6 yaş grubu çocukların büyüme-gelişmelerindeki rolü

Abstract

51 ÖZET Burhaniye Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi' ne kayıtlı olan 0-6 yaş arası 133 çocuk ve ailesi, araştıma kapsamına alınmıştır. Çocukların büyüme ve gelişmelerine özellikle annelerin hangi özelliklerinin etki ettiği araştırılmış ve hem bu özelliklerinin çocuk relatif tartısı üzerine direkt etkisi ifade edilmiş hem de, bu özelliklerinin bir bileşkesini oluşturan annenin çocuk yetiştirme tutum ölçeği puanları ile relatif tartı arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Merkeze kayıtlı bulunan 133 çocuğun 54' ü (%40.6) kız, 79' u (%59.4) erkek çocuktur. Relatif tartıdan cinsiyete göre anlamlı bir fark bulunmamıştır. (p>0,05). Çocukların 105' i (%78.9) Burhaniye doğumludur ve persantil değerlendirmesinde vücut ağırlıklarına göre %28.6' sının 25-50. persantil değerinde olduğu, boy uzunluğuna göre %30.7' sinin 50-75. persantil değerinde; baş çevresine göre ise %58.3' ünün 50-97. persantil değerinde olduğu görülmüştür. Çocukların Denver Gelişimsel Tarama Testi puanlarına bakıldığında %93.2' sinin normal; %5.3' ünün şüpheli, %2.5' unun ise anormal olduğu görülmektedir. Çocukların genel beslenme ve sağlık durumlarının daha önce ülkemizde yapılan çalışmalarla parallellik gösterdiği, %49.6' sının orta derecede beslendiği, %98.5' inin anne sütü aldığı, A.Ç.S. merkezine kayıtlı olan çocukların büyük çoğunluğunun ise (%99' unun) aşılandığı veya aşılanmaya devam ettiği görülmüştür. Genel olarak araştırma kapsamına alınan annelerin %42.7' sinin 21-25 yaş arasında; %57.9' unun ilkokul tahsilli olduğu, %22,6' sının çalıştığı ve %34.6 ile en fazla S.S.K.' ya bağlı sağlık güvencesi olduğu görülmektedir. Annelerin52 çocuklarını büyütmede en fazla (% 45.8) sağlık çalışanlarından bilgi aldığı; çocuklarını ilk beslemede en yüksek oranda (%49.6) anne sütü kullandığı, %63.9 oranında okuma alışkanlıklarının olduğu ; %97.7 oranında radyo ve TV izlediği saptanmıştır. Öğrenim düzeyi yüksek annelerin çocuklarının daha kaliteli beslendiği, beslenme kalitesi yükseldikçe relatif tartının da yükseldiği görülmektedir. Ayrıca anne okuma alışkanlığı ile çocuk relatif tartısı arasında da pozitif bir ilişki vardır. incelemeye alınan annelerin öğrenim düzeyleri, okuma alışkanlıkları ve çalışma durumları ile çocuk yetiştirme tutum ölçeği (PARİ) puanları karşılaştırılmış, kaynaklarla paralel bulgular elde edilmiştir.Anne çocuk yetiştirme tutum ölçeği boyutlarına göre yapılan değerlendirmede; koruyucu annenlik boyutu eşitlik ve demokrasi boyutu ile çocuk relatif tartısı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamış, ev kadınlığını reddetme boyutu, kan-koca geçimsizliği ve baskı-disiplin arttıkça çocuk relatif tartısının azaldığı yapılan değerlendirmelerde açıkça görülmüştür. Sonuç olarak, anne sosyal ve kültürel özelliklerinin, çocuğun büyüme ve gelişmesine etkisi açıkça görülmektedir. Sağlıklı çocukların yetiştirilmesi için annenin sosyal ve kültürel gelişimini sağlayacak programların hazırlanması ve uygulanması devletin en önemli hizmetlerinden biri olacaktır.

53 SUMMARY 133 children aged between 0 to 6 from Center of Mother Child Health and Family Planning in Burhaniye and their families were included in the study. The aim of the study was to examine the effectiveness of different variables related to mothers (i.e.social and economic background) on development and growth of children and particularly the effects of three variables on relative weights of children. The correlation between the Parent Attitude Research Instruments (PARI) and relative weight of children were examined. 54 out of 133 children (40.6%) were female, and 79 of them were male in the sample. No significant results were found between sex and relative weight (p>.05). 105 children (78%) were bom in Burhaniye. 28% of them were in the 25-50th percentile rank in terms of body weight. While 30.7% of their height were varying from 50 to 75, 58.3% of their head perimeters were between 50-97. Denver Developmental Screening Test, 93.2 % of children were determined as normal whereas 5.3 % of them as uncertain and 2.5 % of them as abnormal. Similar to ordinary feeding and health conditions determined in previous researches, 49.6 % of them feeding at medium rate, 98.5 % of them feeding by mother milk. Majority of children (99 %) in the center were in being injected. Mothers in the study were aged between 21 to 25 (42.7%), graduated from primary school (57.9%) and employed (22.6%) and had health insurance from SSK (Social Security Service). It was found that working women were the ones who mostly got information about child-rearing (45.8%), fed their children by mother milk (49.6%), liked reading (63.9%), listening to radio and watching TV54 (97.7%). The data revealed that children of mothers with high education level performed a high quality of feeding. It was observed that the quality of feeding was positively correlated with relative weight. There was also a positive correlation between mother's reading habits and child relative weight. In the study, education levels of mothers, reading habits and their employment status were compared with PARI and significant results were found. The Parent Attitude Research Instrument revealed that there was no significant relation between Extreme Mothering and Dependence (Factor 1), Encouraging verbalization and equality (Factor 2) and children's relative weight. It was found that as rejection of the Home Making Role (Factor 3), Parental Conflict (Factor 4), Favorable Attitudes Toward Discipline (Factor 5) increased, relative weight of the children decreased. In conclusion, social and cultural aspects of the mothers was obviously effective on children's development and growth. In order to rear healthy children, special programs particularly conducted by government are required. These programs are needed to be developed and applied so that mothers can enrich themselves socially and culturally.