MOD kaviteli ve kanal tedavisi görmüş üst premolar dişlerin restorasyonunda restorasyon materyalinin ve bonding ajanların dişin kırılma direncine etkilerinin eksperimental yöntemlerle incelenmesi

Abstract

77 8- ÖZET Bu araştırmanın amacı; kök kanal tedavisi yapılmış, MOD kavitesi açılmış maxiller premolar dişlerin farklı materyal ve yöntemle restorasyonunda, dentin bağlayıcı (4-META/MMA-TBB reçine) kullanılmasının dişin kırılma direnci üzerine etkisini incelemektir. Ortodontik nedenle çekilmiş üst premolar dişlerde kök kanal tedavisi sonrası, oklüzal kavite genişliği tüberküller arası mesafenin 1/3 oranında aproximal kavite genişliği bukko-lingual mesafenin 1/3 oranında olacak şekilde MOD kaviteler hazırlandı. Geleneksel yöntemle ve 4-META reçine esaslı (C&B Metabond) uygulanan Amalgam (Aristaloy 21) Kompozit (Valux Plus), Kompozit İnley (Brilliant Esthetic Line System) Seramik İnley (Ducera LFC) restorasyonları ile morfolojik bütünlüğü bozulmamış, sağlıklı premolar dişler [Kontrol (+)] ve kavitesi açılmış ancak restore edilmemiş dişler [Kontrol (-)] olarak ayrıldı. Dişler, 5-55°C arasında 30 sn'lik daldırmalarla 240 kez termosiklus sonrası, metal silindirik kalıplar içerisinde otopolimerizan akrilik reçineye gömüldü. Kırılma direnci ölçümleri Instron test cihazında (J.J. LIOYD Instruments, Warsash, Southampton, England) yapıldı. 4 mm çapında çelik bir çubuk ile dişlerin bukkal ve lingual tüberkül eğimlerine 3 mm/dk hız ile, kırılana değin vertikal yük uygulandı Elde edilen kırılma direnci değerleri `Student's t-tesfi ile değerlendirildi. [Kontrol (+)] dişler grubunda kırılma direnci 64.42±10.62 kgf olup, [Kontrol (-)] grubunda 27.00±6.83 kgfdir. Geleneksel yöntemle Amalgam Restorasyonu yapılan premolar dişlerde kırılma direnci 31.00±4.58 kgf, Kompozit, Restorasyonlu dişlerde 30.85±5.52 kgf, Kompozit İnley Restorasyonlu dişlerde 45.57±13.40 kgf, Seramik İnley Restorasyonlu dişlerde78 43.85±11.62 kgf iken; dentin bağlayıcı ile uygulanan Amalgam Restorasyonlu dişlerde kırılma direnci 53.57±12.50 kgf Kompozit Restorasyonlu dişlerde 54.28±10.24 kgf, Kompozit İnley Restorasyonlu dişlerde 76.00±14.69 kgf, Seramik İnley Restorasyonlu dişlerde 65.85±14.75 kgf olarak tesbit edilmiştir. Geleneksel yöntemle yapılan MOD Amalgam, Kompozit, Kompozit İnley, Seramik İnley restorasyonlu dişlerin kırılma direnci [Kontrol (+)] dişlerin kırılma direncinden daha düşük iken, dentin bağlayıcı ile yapılan MOD Amalgam, Kompozit, Kompozit İnley, Seramik İnley restorasyonlu dişlerin kırılma direnci ile, [Kontrol (+)] dişlerin kırılma direnci arasında istatistiksel açıdan fark yoktur. Geleneksel yöntemle yapılan MOD Amalgam ve Kompozit restorasyonlu dişlerin kırılma direnci ile [Kontrol (-)] grubu dişlerin kırılma direnci arasında istatistiksel açıdan fark yoktur. Kompozit İnley ve Seramik İnley Restorasyonlu dişlerin kırılma direnci, [Kontrol (-)] grubu dişlerin kırılma direncinden daha yüksektir. Dentin bağlayıcı ile yapılan Amalgam, Kompozit, Kompozit İnley, Seramik İnley Restorasyonlu dişlerin kırılma direnci, [Kontrol (-)] grubu dişlere göre çok daha yüksektir. Geleneksel yöntemle yapılan restorasyonlarda, dişler için kırılma riski söz konusu iken, aynı restorasyonlar 4-META reçine esaslı dentin bağlayıcı kullanımı ile yapıldığında, dişler kırılma direnci açısından tamamen rehabilite edilmektedirler.

79 9- SUMMARY The purpose of this investigation was to evaluate the effect of utilizing dentin bonding agent (4-META/MMA-TBB resin) on the fracture resistance of the endodontically treated maxillary premolar teeth which have MOD cavities restored by different materials and methods- Following root canal treatment, MOD cavities were prepared in maxillary premolar teeth extracted for orthodontic purposes. These cavities were prepared in such a way that the occlusal cavity width would be 1/3rd of the distance between the cusps and the approximal cavity width would be 1/3rd of the buccolingual width. Amalgam (Aristaloy), Composite (Valux Plus) Composite Inlay (Brillant Esthetic Line System and Ceramic Inlay (Ducera LFC) restorations were made by using both the conventional method and 4-META resin (C&B Metabond) and the experimental groups were seperated accordingly. Intact premolar teeth positive controls and teeth with MOD cavities but not restore were used as negative controls. After being thermocycled 240 times between 5-55°C, the teeth were embedded in acrylic resin in cylindiric molds. The fracture resistance measurements were carried out with the Instron testing machine (J.J. Lloyd Instruments, Warsash, Southampton England). A vertical force with a velocity of 3 mm/min. was applied to the buccal and lingual cusp inclines of the teeth by using a steel bar, 4 mm in diameter, until fracture has occured. The fracture resistance values were statistically analyzed by using `Student's t-test` The fracture resistance values were determined as 64.42±1 0.62 kgf for the positive control and 27.00±6.83 kgf for the negative control groups. In the maxillary premolar teeth restored by using the conventional method, the fracture resistance values were found to be 31.00±4.58 kgf for the amalgam group,80 30.85±5.53 kgf for the composite group, 45.57±13.40 kgf for the composite inlay group and 43.85±1 1.62 kgf for the ceramic inlay group. On the other hand, in those teeth which were restored with dentin bonding agent, the fracture resistance was determined as 53.57±12.50 kgf for the amalgam group, 54.28±10.24 kgf for the composite group, 76.00±14.69 kgf for the composite inlay group and 65.85±14.75 kgf for the ceramic inlay group. It has been observed that the fracture resistance values of MOD amalgam, composite, composite inlay and ceramic inlay restorations applied by the conventional method were lower than that of the positive control group. In the groups where dentin bonding agent were utilizied, no statistically significant difference was noted between the fracture resistance of these teeth restored with amalgam composite, composite inlay and ceramic inlay and that of the positive control group. While no statistically significant difference was noted between the fracture resistance values of the teeth restored by amalgam and composite using the conventional method and that of the negative control group, the fracture resistance values of the teeth having composite inlay and ceramic inlay restorations were found to be higher than that of the negative control group. The fracture resistance values of the teeth restored with amalgam, composite, composite inlay and ceramic inlay by using the denting bonding agent are significantly higher compared to the negative control group. While the risk of fracture is present for the restorations utilizing the conventional method, in terms of fracture resistance a complete rehabilitation of the teeth is possible if they are restored with 4-META resin based dentin bonding agents.