Ebû`l-Ulâ Mardin`in Türk toplum düşüncesindeki yeri ve önemi

Abstract

Ebû'l-ulâ Mardin, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminden 1950'li yılların ortalarına kadar pek çok eser ortaya koymuş bir Türk düşünürüdür. Sırât-ı Müstakîm ve Kelime-i Tayyibe dergilerinin kuruculuğunu üstlenmesinin yanı sıra, Meşihat mektupçuluğu döneminde Ceride-i İlmiyye'nin çıkmasında önemli bir rol üstlenmiş, İlmiyye Sâlnâmesi'nin hazırlanması aşamasında büyük bir çaba sarf etmiştir. Hem İmparatorluk hem de Cumhuriyet dönemlerinde uzun yıllar hukuk hocalığı da yapan Ebû'l-ulâ Mardin, yaşamının son yıllarını ise Huzûr Dersleri isimli eserini hazırlamakla geçirmiştir. Ebû'l-ulâ Mardin'in günümüzde ne yazık ki pek hatırlanmaması kültür tarihimiz açısından bir eksikliktir. Söz konusu eksikliği gidermeye yönelik mütevazı bir katkı niteliğindeki bu çalışmanın amacı, bu son devir Osmanlı âlimini yeniden tanıtmak ve Türk düşünce tarihi içerisinde hak ettiği yere yerleştirmektir.Anahtar Kelimeler: Ebû'l-ulâ Mardin, Sırât-ı Müstakîm, Kelime-i Tayyibe, İlmiyye Sâlnâmesi, Medeni Kanun, Ahmet Cevdet Paşa, Huzûr Dersleri.

Ebû'l-ulâ Mardin is a Turkish thinker who created plenty of works from the last period of Ottoman Empire to mid-1950s. Besides being the founder of journals Sırât-ı Müstakîm and Kelime-i Tayyibe, he played an important role in publication of Ceride-i İlmiyye (Journal of Ilmiye) and made a great effort on preparation stage of İlmiyye Sâlnâmesi (Yearbook of Ilmiye) in the period when he worked as an executive assistant at the Office of the Sheikh ul-Islam. Ebû'l-ulâ Mardin who has lectured for years on law both in the Imperial and Republican periods, spent last years of his life preparing his work entitled Huzûr Dersleri (Lessons of Presence). Today Ebû'l-ulâ Mardin has been almost totally forgotten and this situation causes a gap in our cultural history. This study is a humble contribution to fill this gap. It aims at reintroducing this late Ottoman scholar and placing him at the position in the history of Turkish thought which he deserves.Key Words: Ebû'l-ulâ Mardin, Sırât-ı Müstakîm, Kelime-i Tayyibe, İlmiyye Sâlnâmesi (Yearbook of Ilmiye), Civil Code, Ahmet Cevdet Pasha, Huzûr Dersleri(Lessons of Presence)