Kadmiyum ve kurşuna maruz bırakılan sıçanların kan ve değişik dokularındaki toksisite üzerine selenyum ve kateşin etkilerinin araştırılması

Abstract

VI. ÖZET Organizma için toksik ve kanserojen olduğu bilinen kadmiyum ve kurşun en önemli ağır metallerdendir. Bu metallere maruz kalma daha çok çevresel kirlenme ve endüstriyel kullanımın artması yoluyla olmaktadır. Canlı organizmalarda etkilerini, kan ve çeşitli dokularda birikim yaparak, membran bütünlüğünü bozmak ve antioksidan enzim sistemlerini etkilemek yoluyla gerçekleştirirler. Bu çalışma, ağır metallerin toksik etkileri karşısında selenyum ve kateşin antioksidan maddelerinin davranışlarını görebilmek amacıyla planlandı. Çalışma kontrol, kadmiyum, kadmiyum+selenyum, kadmiyum+ kateşin; kurşun, kurşun+selenyum ve kurşun+ kateşin olmak üzere yedi farklı deney grubunda W i star albino sıçanlarla yapıldı. Sıçanlara kadmiyum klorür, kurşun asetat, sodyum selenit ve +(-) kateşin içme suyunda ve otuz günlük bir deney periyodunda verildi. Çalışma gruplarındaki sıçanların kan ve karaciğer ile böbrek dokularında kurşun, kadmiyum ağır metalleri ve selenyum tayini yapıldı. Aynı örneklerde lipit peroksidasyon ölçümünün yanında antioksidan olarak glutatyon ile glutatyon peroksidaz ve süperoksit dismutaz enzim aktiviteleri ölçüldü. Kurşun ve kadmiyum verilmesiyle gerek kan, gerekse dokularda ağır metal birikimi ortaya çıkmıştır. Lipit peroksidasyonundaki artışa paralel olarak antioksidan enzim düzeylerinde önemli azalmalar tespit edilmiştir. Selenyumun kurşun ve kadmiyumun toksik etkilerini azaltmadaki etkisi açıkça görülmekle birlikte, kateşinin bu yönde etkili olamadığını söyleyebiliriz. Kurşun ve kadmiyumun toksik etkilerinin belirlenmesinde kan ve doku element düzeylerinin yanında lipit peroksidasyonu tayini ve antioksidan enzim düzeylerinin ölçülmesinin önemli olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca bu metallerin toksik etkilerine karşı, antioksidan özellikleri bilinen selenyum kullanılmasının yararlı olacağını ifade edebiliriz. 86

VII. SUMMARY Cadmium and lead as heavy metals are toxic and carcinogenic for organisms. Being exposed to these metals especially is realized via environmental pollution and their wide range usage in industrial field. They perform their effects on living organisms by accumulation in blood and various tissues. Due to their accumulation in various tissues and in blood, tissue antioxidant enzyme systems are affected and integrity of membrane is broken down. The present study was planned to determine the possible protective roles of selenium and catechin against the toxic effects of considered heavy metals. The study has been performed in Wistar Albino type rats which divided into seven groups as control and cadmium, cadmium+selenium, cadmium+catechin; lead, lead+selenium and lead+catechin received groups. The experimental group animals have received cadmium chloride, lead acetate, sodium selenite and +(-) catechin via there drinking water for thirty days. Besides cadmium and lead as heavy metals and selenium concentration determinations were performed in blood, liver and kidney tissues of each group of rats. In the same tissue samples besides lipid peroxidation measurements, glutathione, glutathione peroxidase and superokside dismutase enzyme activity determinations were also performed. As a result of performed measurements: The accumulation of heavy metals was determined in blood, liver and kidneys after cadmium and lead administration during experimental period. In the tissue of experimental group animals there was an increased lipid peroxidation but decreased antioxidant enzyme activities were observed. While effects of selenium in decreased toxicity of cadmium and lead have been detected, there was no statistically significant effect of catechin observed. 87As a results of present study it may be said that; In determination of cadmium and lead toxicity, antioxidant enzyme activity measurements are important besides measurements of blood and tissue element concentration and tissue lipid peroxidation. Administration of selenium may be helpful against the toxic effect of heavy metal. 88