Koyunların mevsim dışı östrus senkronizasyonunda gebelik oranı ve yavru sayıları üzerine hCG ve GnRH`nın etkileri

Abstract

8. ÖZET Sunulan araştırmada, anöstrüs dönemindeki koyunların senkronizasyonunda hCG ve GnRH hormonlarının, gerek tek başına, gerekse birlikte kullanımlarında, gebelik oranı, kuzu sayıları ve kan progesteron düzeyleri üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Materyal olarak İnegöl (Bursa) çevresi mera koşullarında yetiştirilen Kıvırcık melezi 90 koyun kullanılmıştır. Koyunlara 14 gün süreyle progesteron (60 mg MAP) içeren vaginal süngerler uygulanmıştır. Süngerler çıkartılırken koyunların tümüne im. 600 İÜ PMSG uygulanmıştır. Tesadüfi örneklemeyle koyunlar 4 gruba ayrılarak; A. Kontrol: elde aşım (n= 19) ; B. Deneme: elde aşım + 500 İÜ hCG (Chorulon; Intervet®) (n= 22); C. Deneme: aşım + GnRH etkili 2 (j,g Buserelin (Receptal; Intervet®) (n= 23); D. Deneme: elde + 500 İÜ hCG + 2 jj,g Buserelin (n= 24) uygulanmıştır. Siklusun 14-20 günleri arası arama koçuyla geriye dönenler belirlenirken, 18. gününde örneklemeyle serum progesteron düzeyleri (gruplara göre sırasıyla n= 14, 17, 18, 19; toplam 68 koyun) RIA testiyle belirlendi. Doğum takipleri yapılarak yavru sayıları saptandı. Çalışmada kızgınlık görülme oranları gruplara göre sırasıyla % 95 (19/20), % 95.6 (22/23), % 100, % 100 olarak saptandı. Çalışmada geriye dönen koyunun olmadığı belirlendi. Östrus gösteren tüm hayvanlar ele alındığında gruplara göre doğuran hayvanlar üzerinden gebelik oranları sırasıyla % 63.15, % 63.63, % 56.52, % 62.50 olarak kaydedildi. Gebelik başına düşen ortalama yavru sayıları ise sırasıyla: 1.33 ± 0.14, 1.42 ± 0.17, 1.46 ± 0.18, 1.26 ± 0.12 oldu. Kan progesteron seviyelerine bakılarak gebelik oranlan gruplara göre sırasıyla: % 71.43 (10/14), % 76.47 (13/17), % 61.11 (11/18), % 47.37 (9/19) olarak belirlenirken, bu hayvanlardan doğum yapanların gebelik oranları ise sırasıyla: % 50.00 (7/14), % 58.82 (10/17), % 50.00 (9/18), % 57.89 (11/19) olarak gerçekleşti. Gruplardaki ortalama progesteron seviyeleri sırasıyla: 1.84 + 0.36, 3.22 ± 0.55, 1.78 ± 0.33, 1.51 ± 0.38 olarak ölçüldü. Porgesteron değerleri karşılaştırıldığında hCG grubundaki değerin yüksek olduğu belirlendi (P<0.05). Kan progesteron değeri ile yavru sayıları arasında 32tüm progesteron ölçümü yapılan hayvanlar ele alındığında önemli derecede pozitif korelasyon olduğu (r=0,330; P<0,01), ayrıca her bir grup kendi içinde değerlendirildiğinde hCG ve GnRH'ın birlikte uygulandığı grupta yüksek korelasyon olduğu belirlendi (r=0,634; P=0,036). Sonuç olarak, mevsim dışı koyun senkronizasyon uygulamalarında gebelik oranı ve yavru sayıları açısından tek başına veya birlikte hCG ve GnRH uygulamalarının önemli etkisinin olmadığı ancak hCG'nin kan progesteron seviyesinin yükseltilmesinde etkili olabileceği söylenebilir. 33

9. SUMMARY The Effects of hCG and GnRH on the Pregnancy Rate and Litter Size in the Estrus Synchronization of Ewes Out of the Breeding Season In this study, the investigation of the effects of hCG and GnRH hormones used alone or combine in syncronization of seasonally anoestrus ewes on pregnancy rate, litter size and blood progesterone level was aimed. Ninety crossbred Kivircik ewes obtained from pasture condition in İnegöl were used as animal material. Vaginal sponges containing Progesterone (60 mg MAP) were treated to ewes during 14 days. While the sponges were removed, 600 IU PMSG was treated. Animals were assigned randomly to four groups: Group A (control, hand-mated, n=24), Group B (hand-mated + 500 IU hCG (Chorulon; Intervet®), n=22), Group C [hand-mated + 2 /xg Buserelin (Receptal; Intervet®), n=23], Group D (hand-mated + 500 IU hCG + 2 jig Buserelin, n=24). Between 14th and 20th day of cyclus, ewes returned to oestrus were detected by a teaser ram. The level of progesterone in serum samples, obtained from 68 ewes, were determined by RIA test on 18th day. However, number of lambs were determined by overseeing of birth. Oestrus rates of groups were 95% (19/20), 95.6% (22/23), 100%, 100%, respectively. During the study, there were not returned ewes. When it was considered as lambing animals, pregnancy rates of groups were 63.15%, 63.63%, 56.52%, 62.50%, respectively. Average lamb numbers per pregnancy were 1.33 ±0.14, 1.42 ±0.17, 1.46 ±0.18, 1.26 ±0.12, respectively. Pregnancy rates measured by considering the level of blood progesterone were 71.43% (10/14), 76.47% (13/17), 61.11% (11/18), 47.37% (9/19), and prennancy rates of these animals that gave birth were 50.00% (7/14), 58.82% (10/17), 50.00% (9/18), 57.89% (11/19), respectively. Average progesterone levels of groups were 1.84 ± 0.36, 3.22 ± 0.55, 1.78 ± 0.33, 1.51 ± 0.38, respectively. When it was compared, progesterone level of hCG group were significantly higher than the other groups (P<0.05). The positive correlation was detected between blood progesterone level and lamb number in ail ewes, however, when groups were 34evaluated individually, high correlation was determined (r=0.634; P=0.036) in the hCG + GnRH group. As a result of this study, it is possible to say that there is no significant effect of alone or combine application of hCG and GnRH for off-season syncronization of ewes on pregnancy rate and litter size, however, hCG is effective on increasing of blood progesterone level. 35